Αναγκαίο ένα Πράσινο Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (Green New Deal)

Παρακολουθούμε την κατάρρευση ενός μοντέλου οικονομίας που βασίστηκε αφενός στην σπατάλη των οικονομικών πόρων και αφετέρου στην σπατάλη των φυσικών πόρων. Η σημερινή οικονομική κρίση είναι η άλλη όψη της οικολογικής κρίσης. Αν χάνονται σήμερα πάνω από 1 τρισεκατομμύριο Ευρώ λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης που προκάλεσαν τα "golden boys" με τις τεράστιες προσωπικές απολαβές, από την άλλη η καταστροφή των δασών κοστίζει ετησίως 2,5-5 τρισεκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση στελεχών της Deutsche Bank ενώ η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει ζημιές που θα αντιστοιχούν στο 5-20% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος.

Είναι πολύ σημαντικό να ληφθούν άμεσα μέτρα που θα περιορίσουν τις επιπτώσεις της κρίσης στην πραγματική οικονομία αλλά και θα διασφαλίσουν την οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Για να μην γίνει η χρηματοπιστωτική κρίση αιτία για βαθιά οικονομική κρίση αλλά και να μετατραπεί σε ευκαιρία για μια νέα αρχή στην Ελλάδα και τον κόσμο:
(1) Σε διεθνές επίπεδο: Προτείνουμε, την υιοθέτηση ενός Πράσινου Κοινωνικού Συμβολαίου και την ανάπτυξη διεθνών πολιτικών θεσμών που θα παρακολουθούν την πορεία των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, θα αποτρέπουν με την έγκαιρη παρέμβασή τους παρόμοιες κρίσεις αλλά και θα θέσουν ένα «πράσινο χαλινάρι» στην ανεξέλεγκτη αγορά και την οικονομία που βασίζεται σε φούσκες. Η αναμόρφωση διεθνών οργανισμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, η διαμόρφωση ενός πολιτικού οργάνου σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να αποτελούν εργαλεία εφαρμογής του νέου Πράσινου Κοινωνικού Συμβολαίου (Green New Deal), κάτι ανάλογο με αυτό που συμφωνήθηκε μετά την οικονομική κρίση του 1929, μόνο που σήμερα ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο πρέπει να είναι Πράσινο ώστε να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και την οικολογική και κλιματική κρίση.
(2) Σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο: Απαιτείται να εκπονηθεί ένα φιλόδοξο σχέδιο μαζικών επενδύσεων που θα αλλάξει την πορεία της οικονομίας στην Ευρώπη και την Ελλάδα στην κατεύθυνση της αειφορίας, με επενδύσεις δηλαδή που θα συμβάλουν στην επίτευξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Οι Οικολόγοι Πράσινοι επισημαίνουν ότι η διάθεση τεράστιων ποσών σε έργα που θα επιδεινώσουν την οικολογική κρίση θα αποτύχουν και στο επίπεδο της οικονομίας, γι αυτό καλούμε τις πολιτικές δυνάμεις να εξετάζουν προηγουμένως με σοβαρότητα τις θέσεις που προτείνουν, αξιοποιώντας την υπάρχουσα αρνητική εμπειρία. Είναι σήμερα αναγκαία μια ενεργειακή και οικονομική επανάσταση που σε συνδυασμό με μια πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση θα ανοίξει τα πανιά σε δράσεις στην Πράσινη Οικονομία (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή αυτονομία κτιρίων, βιοκλιματικός σχεδιασμός, μέσα μαζικής μεταφοράς, προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας) όπου οι επενδύσεις θα αποδώσουν μέγιστο κοινωνικό πλούτο, θέσεις εργασίας καθώς και αύξηση της οικονομικής
δραστηριότητας. Ζητάμε μια νέα συνθήκη για την δημιουργία μιας «Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» του 21ου αιώνα, που θα αντικαταστήσει την «Κοινότητα του Άνθρακα – Χάλυβα» που ήταν η Ευρωπαϊκή Κοινότητα του 20 αιώνα.
(3) Σε εθνικό επίπεδο: Ως εξειδίκευση των πιο πάνω επιλογών στην Ελλάδα, προτείνουμε μια σειρά αλλαγών σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας πραγματικής οικονομίας της βιωσιμότητας, με:
- την υιοθέτηση άμεσα δεικτών βιωσιμότητας που θα περιγράφουν την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της χώρας, σε αντικατάσταση δεικτών που είναι παραπλανητικοί (όπως είναι το ΑΕΠ),
- τον περιορισμό της φορολογίας στην εργασία και επιβάρυνση των δραστηριοτήτων που έχουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις
- την αύξηση των χορηγιών σε εταιρείες και μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσλαμβάνουν νέους ή άλλους ανέργους και συμβάλουν στην επίτευξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων
- την επεξεργασία μέσα από δημόσιο διάλογο ενός σχεδίου μετάβασης της οικονομίας στην οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα (πράσινες επενδύσεις), που θα χρηματοδοτηθεί από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους αλλά θα υποστηριχθεί με φορολογικά και άλλα κίνητρα (π.χ. μειωμένος ΦΠΑ για τις επενδύσεις που θα εξυπηρετούν αυτούς τους στόχους)

Η οικονομική κρίση που ζούμε αυτές τις μέρες επιβεβαιώνει τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ κρατών αλλά και την ανάγκη για μια πολιτική Ευρώπη, όχι απλώς μια Ευρώπη των αγορών. Είναι εξ ίσου αναγκαία όμως η επανεξέταση των κανόνων λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος που διαμορφώθηκε στο Bretton-Woods κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Άλλες ήταν οι προκλήσεις του 1943, άλλες πάλι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα, προκλήσεις ταυτόχρονα οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές.