Πώς θα επιβιώσει η χώρα;

Δημοσιεύθηκε στις 27/5/2012 στο 

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.post&id=15510

Πολιτικός διάλογος, πράσινες μεταρρυθμίσεις, εναλλακτικές προτάσεις, ευρωπαϊκές συμμαχίες για να επιβιώσει η χώρα

Το άρθρο του Νίκου Χρυσόγελου,

ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων

www.chrysogelos.gr

Στο δρόμο για τις νέες εκλογές

Πάμε λοιπόν σε εκλογές. Τα κόμματα έδειξαν ότι δεν κατανόησαν το διπλό μήνυμα των εκλογών της 6ης Μαίου. Οι πολίτες καταδίκασαν τα δυο κόμματα και τις πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία αλλά ζήτησαν να διαμορφωθεί και μια νέα κυβερνητική πρόταση και μια νέα πολιτική που να προσφέρει λύσεις. Η απάντηση που έδωσαν τα κόμματα ήταν “βλέποντας και κάνοντας”, μετά τις εκλογές.

Η πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων έχει αποτύχει και οδηγεί σε οδηγεί σε βαθιά ύφεση, σε διάλυση της κοινωνικής συνοχής, σε κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας και σε έκρηξη της ανεργίας. Μια τέτοια κοινωνικά άδικη κι αναποτελεσματική πολιτική δεν μπορεί να έχει την υποστήριξη της κοινωνίας, όπως επιβεβαιώθηκε κι από τα εκλογικά αποτελέσματα. Όμως, σε μια εποχή που ένας στους δύο νέους είναι άνεργος, οι κοινωνικές υποδομές καταρρέουν, η πραγματική οικονομία διαλύεται, χρειάζονται ευρύτερες συναινέσεις για άμεσες λύσεις ακόμα κι αν δεν υπάρχει συμφωνία για τη σύνθεση μιας κυβέρνησης. Χρειάζεται, επίσης, σοβαρή συζήτηση για το ποιά μπορεί να είναι η σύνθεση της κυβέρνησης μετά τις νέες εκλογές αλλά κυρίως ποιο μπορεί να είναι ένα κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο σχέδιο διάσωσης της χώρας.

Η πολιτική που έχει χάσει το νόημά της

Το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να βάζει το μικροκομματικό συμφέρον πάνω από την επιβίωση της κοινωνίας και των πολιτών. Πολίτες και κόμματα αποκηρύσσουν την πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα αλλά δεν κάνουν αυτοκριτική για το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας που αποδείχτηκε ότι δεν οδηγούσε σε ευημερία και βιωσιμότητα αλλά, αργά ή γρήγορα, σε πολλαπλή χρεοκοπία. Σίγουρα η ελληνική κρίση είναι και παράγωγο της σημερινής μορφής της ευρωζώνης. Υπάρχει, όμως, ελπίδα χωρίς να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία και τις δικές μας παθογένειες; Πώς θα γίνει αυτό όταν τα κόμματα συζητάνε με συνθήματα και δεν παρουσιάζουν τις προτάσεις τους με αξιόπιστο, κατανοητό και πειστικό τρόπο για το ποια θα είναι η διαφορετική - ως προς την εφαρμοζόμενη - στρατηγική που θα βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο που έχουμε φτάσει; Προς το παρόν ακούμε μόνο συνθήματα κι όχι συνεκτικά σχέδια. 

Άμεσες λύσεις για όσους βρίσκονται στο όριο της επιβίωσης

Ενώ, λοιπόν, η χώρα βρίσκεται σε βαθιά κρίση και απειλείται με πλήρη κατάρρευση, οδεύουμε ξανά σε εκλογές χωρίς τα κόμματα να έχουν συζητήσει και συμφωνήσει έστω για κάποια άμεσα μέτρα στήριξης κι ανακούφισης όλων όσοι σήμερα βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση.  Υπερβολικά μεγάλος αριθμός πολιτών έχει χάσει τη δουλειά του και βρίσκεται στα όρια επιβίωσης. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται άμεσα στήριξη, δεν έχουν καν την δυνατότητα να περιμένουν μακροχρόνια μέτρα που θα μπορούσαν να φέρουν θετικά αποτελέσματα.

 Δυο συμπληρωματικές κινήσεις θα βοηθούσαν να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα προβλήματα επιβίωσης:

-      Ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών και τα διχτύων κοινωνικής αλληλεγγύης ώστε να στηριχθούν σήμερα οι πολίτες που έχουν ανάγκη και να εξισορροπηθεί η βίαιη απώλεια εισοδημάτων. Είναι ενθαρρυντικό ότι αναπτύσσεται με πρωτοβουλία των πολιτών ένα κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης, αλλά ακόμα το κυρίαρχο είναι η οργή και όχι η αλληλεγγύη.

- Μετεξέλιξη των πρωτοβουλιών αλληλεγγύης σε μια καλά οργανωμένη οικονομική (αντι)πρόταση και σε μια σταθερή δομή ενός νέου μοντέλου κοινωνικής οργάνωσης. Αυτό μπορεί να χρηματοδοτηθεί από υπάρχοντες αλλά και νέους ευρωπαϊκούς πόρους ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικές κοινωνικές δομές αλλα και να δημιουργηθούν άμεσα θέσεις εργασίας.

  Στόχος θα έπρεπε να είναι η δημιουργία 300.000 νέων θέσεων εργασίας για νέους, κυρίως μέσα από τις δομές του λεγόμενου τρίτου τομέα - κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις - αλλά και  σε  μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε τομείς κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών και υπηρεσιών.

  Σε αυτές τις δύο πολιτικές θα μπορούσαν να είχαν συμφωνήσει τα κόμματα προεκλογικά, ώστε η διοίκηση να μην μείνει άλλους δυο μήνες χωρίς κατευθύνσεις αλλά και ευρωπαϊκοί  πόροι να φτάσουν στην πραγματική οικονομία και να στηρίξουν θέσεις εργασίας σε κοινωνικά αναγκαίες δραστηριότητες.

Αλλάζουμε πολιτικές στην Ευρώπη, αλλάζουμε κι εμείς

  Στο επίπεδο της συνολικής πολιτικής στρατηγικής, η απουσία των πολιτικών δυνάμεων αλλά και της χώρας συνολικά, από τον προβληματισμό και τις αναδιατάξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι κραυγαλέα. Από αρχές Φεβρουαρίου 2012 άρχισε να διαφαίνεται η μετατόπιση της συζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τα περιοριστικά μέτρα προς την ανάπτυξη και την απασχόληση, ως συμπλήρωμα τουλάχιστον των δημοσιονομικών μέτρων. Θα έπρεπε, λοιπόν, όλα τα πολιτικά κόμματα να έχουν επεξεργαστεί και παρουσιάσει την κατάλληλα προσαρμοσμένη στρατηγική τους, ώστε να μετάσχουν στην συζήτηση που έχει ανοίξει αλλά και να επηρέασουν τις εξελίξεις, ιδιαίτερα στα θέματα της ανεργίας και της “ανάπτυξης”. Τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και τα κύρια κόμματα καταθέτουν προτάσεις που αντιστοιχούν σε εκθέσεις μαθητού δημοτικού σχολείου, στην καλύτερη περίπτωση.

Σε ένα πολιτικό τοπίο που αλλάζει, η δημιουργία ευρύτερων συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο απαιτεί από τα κόμματα να παίξουν στο παιχνίδι με ευρωπαϊκούς όρους, όχι να πετάνε την μπάλα στις κερκίδες. Σπασμωδικές κινήσεις ή μπλόφες μπορεί να οδηγήσουν τη χώρα στην κατάρρευση και σε έξοδο από την ευρωζώνη, όχι μόνο μετά από πολιτικές αποφάσεις αλλά ίσως και λόγω κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος ή διακοπής της χρηματοδότησης από τους δανειστές. Η συζήτηση και τα σενάρια για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη είναι πλέον κυρίαρχα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ίσως ακόμα σαν μέσο πίεσης για τις εκλογές. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι είμαστε πολύ κοντά σε εκείνο το ψυχολογικό κλίμα - ο διαπιστώνει εύκολα κάποιος που κινείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο - που θα διευκολύνει κάποιους να πάρουν την απόφαση να δείξουν στην Ελλάδα την πόρτα εξόδου από την Ευρωζώνη. 

Αντί για φτηνό τσαμπουκά, που μετατρέπεται σε κολοτούμπες αργότερα ή μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο από την Ευρωζώνη, χωρίς μάλιστα να είναι αυτό μια επεξεργασμένη εναλλακτική στρατηγική για το μέλλον της χώρας, πρέπει να διαμορφωθεί, με μεθοδικότητα, πολιτικό διάλογο κι ανοικτό πνεύμα, μια ευρύτατη ευρωπαϊκή μεταρρυθμιστική συμμαχία, λαμβάνοντας υπόψη την αναδιάταξη των πολιτικών ισορροπιών στην Ευρώπη. Ο Ολάντ συνεργάζεται με την αριστερά και τους πράσινους. Υπουργός ανάπτυξης της γαλλικής κυβέρνησης ανέλαβε ο πράσινος ευρωβουλευτής Πασκάλ Κανφίν, από τους πρωτεργάτες  της Πράσινης Κοινωνικής Συμφωνίας (Green New Deal) που προωθούν οι πράσινοι για την αντιμετώπιση των μεγάλων δημοσιονομικών, οικονομικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών και κλιματικών προβλημάτων. Οι Σοσιαλιστές και οι Σοσιαλδημοκράτες αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Φιλελευθέρων στο ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησαν με μεγάλη πλειοψηφία την πρόταση (έκθεση Ποδηματά) για φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Μια ιδέα που ξεκίνησε από τους Πράσινους κυρίως με στόχο να βρεθούν νέοι πόροι τόσο για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης όσο και την προστασία του κλίματος και την προώθηση της Πράσινης Κοινωνικής Συμφωνίας (Green New Deal). Στη Γερμανία, Πράσινοι, Σοσιαλδημοκράτες αλλά και νέες δυνάμεις όπως οι Πειρατές, φαίνεται να ανοίγουν τον δρόμο για το τέλος της κυριαρχίας της πολιτικής Μέρκελ. Τα πράγματα δεν είναι εύκολα γιατί η κρίση έχει εξαπλωθεί αλλά υπάρχουν πλέον νέες πολιτικές ισορροπίες.

Η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα θα δυναμώσει, όμως, μόνο αν η ελληνική κοινωνία διαμορφώσει και δεσμευτεί να εφαρμόσει ένα πειστικό, συνεκτικό, αποτελεσματικό εναλλακτικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση που πετυχαίνει εξυγίανση των δημοσιονομικών μέσα από άλλες, κοινωνικά δίκαιες και ισορροπημένες πολιτικές.  Χρειάζεται να πείσουμε ως χώρα ότι έχουμε μια καλύτερη εναλλακτική πρόταση για την αντιμετώπιση των δικών μας προβλημάτων ακόμα κι αν αυτή η πρόταση απαιτεί περισσότερο χρόνο για την υλοποίησή της καθώς και στοχευμένη, δίκαιη και ισορροπημένη προσπάθεια από εμάς.

Λαϊκισμός, αντιλήψεις του παρελθόντος και παραμύθια για δράκους;

Όταν το κύριο ζητούμενο είναι, λοιπόν, η διαμόρφωση μιας εναλλακτικής πρόταση για την οικονομία, την απασχόληση και την μεταρρύθμιση των όρων του μνημονίου, στην πολιτική συζήτηση κυριαρχούν ο λαϊκισμός και ιδέες από ένα αποτυχημένο παρελθόν. Η ΝΔ επαναφέρει ως πρόταση το μοντέλο της άγριας ανάπτυξης της δεκαετίας του '50 και του '60. Το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να διατυπώσει  έστω και μια πρόταση με συνοχή. Το ΚΚΕ παραπέμπει στην λαϊκή εξουσία και στο απολίθωμα της ΕΣΣΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται στα σοβαρά (;) ότι θα κρατήσει τα λεφτά του ΕΣΠΑ (!) και ο Καμένος απειλεί τους ευρωπαίους ώστε να ...δώσουν γρήγορα τα λεφτά. Όταν η δημόσια διοίκηση καταρρέει, οι περιφέρειες και οι δήμοι αδυνατούν να αναλάβουν στοιχειωδώς τους ρόλους που τους αντιστοιχούν και τα περισσότερα πολιτικά κόμματα αγνοούν πώς μπορούν να αξιοποιηθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι με αποτελεσματικό και σχεδιασμένο τρόπο, τα μεγάλα λόγια για καταγγελία, ανατροπή ή όπως αλλιώς του Μνημονίου είναι λόγια του αέρα ή αλλιώς παραμύθια για δράκους.

Η χώρα, από τις τελευταίες στην απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων για αντιμετώπιση της ανεργίας, δημιουργία κοινωνικών υποδομών, περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ζωής των πολιτών, μεταρρύθμιση της διοίκησης, περιορισμού της πίεσης από το μεταναστευτικό, βελτίωση των συγκοινωνιών, συνεχίζει να βλέπει τα τρένα να φεύγουν και τις ευκαιρίες να χάνονται. Τα πολιτικά κόμματα δεν συζήτησαν καν τα θέματα που τέθηκαν στην άτυπη σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις 23 Μάη και δεν φαίνεται να ασχολούνται με τα θέματα που θα συζητηθούν στην επίσημη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου αν κι αφορούν στην “ανάπτυξη”. Είναι τυχαίο ότι στην προεκλογική περίοδο δεν προσκλήθηκαν σχεδόν σε κανένα πάνελ ευρωβουλευτές, αν και έχουν άμεση και συνολική, ευρωπαϊκή, εικόνα για την κρίση; Ίσως γιατί έχουν άμεση σχέση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, κι αυτό δεν αρέσει στα κόμματα που θέλουν να παρουσιάζουν μια εικονική πραγματικότητα. 

Πώς θα είναι η επόμενη μέρα, στις 18 Ιουνίου;

Πώς μπορεί να πιστέψει κάποιος ότι χωρίς πολιτικό διάλογο και συνθέσεις θα προκύψει μετά τις 17 Ιουνίου μια κυβέρνηση συνεργασίας με σχέδιο και πρόγραμμα που θα έχει την έγκριση της πλειοψηφίας της κοινωνίας αλλά και θα προσφέρει διέξοδο από την κρίση, προωθώντας τις αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις;

Η πολιτική συζήτηση γίνεται με όρους απόλυτου καλού κι απόλυτου κακού, χωρίς τα κόμματα να συζητάνε σε προγραμματική βάση για το αν και πώς θα μπορούσε να σχηματιστεί η όποια κυβέρνηση συνεργασίας. Ελάχιστη συζήτηση έγινε και για  το ποιες αλλαγές πρέπει και μπορούν να γίνουν στους όρους του Μνημονίου ώστε να προσαρμοστούν στις ευρωπαϊκές αξίες και πολιτικές και διασωθεί, όχι διαλυθεί η χώρα.

Όμως, όποια κι αν είναι η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης, ακόμα και αν αλλάξουν οι όροι του Μνημονίου, ακόμα και αν καταφέρουμε να κρατηθούμε στην ευρωζώνη, βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της βαθιάς κρίσης είναι η αναδιοργάνωση κι αύξηση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης, ώστε να προωθηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ν' αξιοποιηθούν ευρωπαϊκοί πόροι και να βελτιωθεί η ζωή των πολιτών.  Υπάρχουν προτάσεις;

Οι προτάσεις των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο

Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνεχίζουμε να δουλεύουμε για την στήριξη των αλλαγών που απαιτούνται στην Ελλάδα και έχουμε παρουσιάσει (δείτε www.chrysogelos.gr  πρόσφατη σχετική συνέντευξη τύπου του Ντάνυ Κον Μπεντίτ και εμένα στο Στρασβούργο http://youtu.be/M3fH1c2hxzs) μια πρόταση 7 σημείων για αλλαγές στο Μνημόνιο, συνεκτική πολιτική αναζωογόνησης της ελληνικής οικονομίας και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η αντιμετώπιση της δημοσιονομικής, οικονομικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής και κλιματικής κρίσης – δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κρίση είναι πολλαπλή – πρέπει να γίνει με τρόπο συμβατό με τις ευρωπαϊκές αξίες. Εργαζόμαστε, λοιπόν, ως πράσινοι ευρωβουλευτές για να προωθηθούν αλλαγές στους όρους του Μνημονίου ώστε να είναι συμβατοί με τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Είναι γεγονός ότι η πολιτική που εφαρμόζεται δεν είναι καλά σχεδιασμένη και σε πολλές περιπτώσεις είναι σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές αξίες και πολιτικές (δείτε στην ιστοσελίδα μου μια σειρά ερωτήσεων και παρεμβάσεων μου στο Ευρωκοινοβούλιο). Για παράδειγμα, η πολιτική για την “Ευρώπη 2020” θέτει ως στόχο τη μείωση του αριθμού των φτωχών στην Ελλάδα κατά 450.000 μέχρι το 2020. Όμως,  πάνω από 2.000.000 πολίτες βρίσκονται σήμερα στα όρια της επιβίωσης. Η ευρωπαϊκή πολιτική για ασφαλείς, βιώσιμες και δίκαιες συντάξεις δεν είναι σύμφωνη με την ακολουθούμενη πολιτική των οριζόντιων περικοπών και της βίαιης αφαίρεσης μεγάλου ποσοστού σύνταξης ακόμα και από τους ελάχιστα προνομιούχους. Στα ευρωπαϊκά κείμενα επαναλαμβάνεται συνεχώς η άποψη ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι πηγή δημιουργίας θέσεων εργασίας και βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων. Αντιθέτως, στην Ελλάδα το δημόσιο χρέος φαίνεται ότι θα συμβάλλει στην μεγέθυνση και του περιβαλλοντικού χρέους, λόγω της κυριαρχίας εκ νέου “αναπτυξιακών” πολιτικών που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζονται ως ξεπερασμένες και μη βιώσιμες.

Στο κέντρο μιας εναλλακτικής στρατηγικής διεξόδου από την κρίση πρέπει να είναι η πολιτική για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κι αποτελεσματικότητας της χώρας – αναγκαία αν θέλουμε να υπάρχει βιώσιμη ευημερία - μέσα από την προώθηση της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και τεχνολογικής καινοτομίας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την βελτιστοποίηση της χρήσης φυσικών πόρων, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την εξάλειψη της διαφθοράς. Η επιστροφή σε τριτοκοσμικές συνθήκες εργασίας και η μείωση των μισθών κατά 40% για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας οδηγεί σε διάλυση της κοινωνικής συνοχής, όχι σε αναζωογόνηση της οικονομίας.

Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργαζόμαστε, όμως, και για άμεσες λύσεις που θα αφορούν στην επιβίωση όσων βρίσκονται σήμερα σε οριακή κατάσταση. Επιδιώκουμε, λοιπόν, να συμφωνηθεί από την Κομισιόν ότι οι Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί θα στηρίξουν άμεσα τις Ελληνικές Περιφέρειες και τους Δήμους στην αναζωογόνηση της πραγματικής οικονομίας, με απορρόφηση των υπαρχόντων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και την κινητοποίηση συμπληρωματικών επενδύσεων. Προτείνουμε σημαντικό μέρος των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων να διατεθεί αποτελεσματικά - όπου είναι απαραίτητο, χωρίς συγχρηματοδότηση - για κοινωνικούς σκοπούς, την καταπολέμηση της φτώχειας και την δημιουργία θέσεων εργασίας, ειδικά για τους νέους

Η ομάδα εργασίας των Πράσινων ευρωβουλευτών για την ελληνική κρίση επεξεργάζεται προτάσεις για την οικονομία και την απασχόληση τις οποίες θα παρουσιάσει για δημόσιο διάλογο με ελληνικούς επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς αρχές Σεπτεμβρίου.