Η κρίση είναι απειλή, πρέπει να γίνει αφορμή αλλαγών

Είναι φανερό ότι η κρίση δεν είναι πρόφαση ή κινδυνολογία. Δεν μπορεί πολιτικές δυνάμεις να υπεκφεύγουν με εξωπραγματικές αναλύσεις. Αλλά από την άλλη η κρίση δεν μπορεί να είναι η αφορμή για τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και την επιστροφή σε καταστάσεις κανιβαλισμού. Μιλούσαμε οι Οικολόγοι Πράσινοι προεκλογικά για την κρίση και προτείναμε συγκεκριμένες λύσεις για το ξεπέρασμά της. Όταν έγινε κουβέντα για συμμετοχή μας στην κυβέρνηση τονίσαμε ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει προγραμματική συμφωνία, δέσμευση ότι μια κυβέρνηση δεσμεύεται να εφαρμόσει συγκεκριμένο πρόγραμμα. Πολλοί τότε μας ειρωνεύτηκαν, δυστυχώς τώρα αποδεικνύεται πόσο δίκιο είχαμε που μιλάγαμε για προγραμματική συμφωνία. Μείναμε εκτός Βουλής κυρίως από τη διάθεση των πολιτών να σχηματιστεί μια ισχυρή κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την κρίση. Και αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι είναι οι ισχυρές, μονοκομματικές κυβερνήσεις που μας οδήγησαν στο χείλος της καταστροφής. Ελπίζουμε πλέον να γίνει κατανοητό στην κοινωνία ότι πρέπει να τελειώσει η ιστορία των μονοκομματικών κυβερνήσεων που άλλα υπόσχονται και άλλα κάνουν.

Τώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση, αλλά η κρίση στο σύνολο της και όχι μόνο η δημοσιονομική της διάσταση. Ο τρόπος αντιμετώπισης της δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης έχει πολύ μεγάλη σημασία. Υπάρχουν δυο αντιθετικές μεταξύ τους πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η μια επιλογή, που προωθείται από την κυβέρνηση είναι η υιοθέτηση μέτρων εισπρακτικού κυρίως χαρακτήρα σε βάρος της κοινωνικής συνοχής και της απασχόλησης με στόχο να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα η δημοσιονομική κρίση, το χρέος και το έλλειμμα. Η ελληνική κυβέρνηση προσγειώθηκε απότομα από την άγνοια κινδύνου σε μια σειρά αποσπασματικών και σε δόσεις μέτρων στο πλαίσιο μιας πολιτικής που ακόμα και αν καταφέρει να γεμίσει φέτος τα ταμεία με τα 10-15 δις ευρώ, θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας, σε κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας και σε διάλυση του κοινωνικού ιστού.

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση βρέθηκε απροετοίμαστη και έκπληκτη μπροστά στην κρίση, στις κινήσεις των “αγορών” και την πίεση της ΕΕ. Η κρίση θα ξεσπούσε, αργά ή γρήγορα. Η κυβέρνηση, όμως, επέδειξε άγνοια κινδύνου. Αυτό δημιούργησε ένα αρνητικό κλίμα σε διεθνές επίπεδο κι άφησε τη χώρα χωρίς άμυνα απέναντι σε όσους είχαν θέσει ως στόχο να κερδίσουν μεγάλα ποσά μέσα από την χρεοκοπία της χώρας. Αντί να προλάβει την κρίση, συνέβαλε με την πολιτική της στο βάθεμα της κρίσης. Οι 5 μήνες που χάθηκαν κόστισαν και θα κοστίσουν στη χώρα ακριβά (με την άνοδο των επιτοκίων – spreads), ενώ επέτειναν την καχυποψία απέναντι στη χώρα και το κλίμα αναξιοπιστίας που είχε διαμορφωθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους οικονομικούς κύκλους. Η Ελλάδα έμεινε μόνη απέναντι σε κερδοσκοπικές κινήσεις που ήταν γνωστό ότι θα ξεσπούσαν με δεδομένη την κατάσταση της χώρας και τις αδυναμίες της ευρωζώνης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι ότι η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα – λόγω αναξιοπιστίας και όχι τόσο ή μόνο λόγω οικονομικής κρίσης – να πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων (πχ. Πράσινοι) για μια ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση, στην ανάδειξη της κοινοτικής αλληλεγγύης, στην μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.

Η πράσινη οπτική για την έξοδο από την κρίση βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη πολιτική που θα:
- περιόριζε αλλά σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα,
- στηρίζονταν στην αλλαγή της οικονομίας, στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων, της διαφοράς και της σπάταλης/φοροδιαφυγής καθώς και στην μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος σε πράσινη κατεύθυνση (φόρος άνθρακα, μείωση της φορολογίας πάνω στη εργασία και επιβάρυνση της σπατάλης φυσικών πόρων προτάσεις που κατέθεσε και ο ΟΟΣΑ κα).

Μια τέτοια πολιτική θα έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν χιλιάδες νέες, πράσινες, θέσεις εργασίας, φέρνει έσοδα στο δημόσιο, κυρίως μέσα από τη αναζωογόνηση της οικονομίας και την πράσινη φορολογία αλλά αντιμετωπίζει και τα περιβαλλοντικά προβλήματα.

Μια τέτοια πολιτική προϋπόθετε ότι την επόμενη των εκλογών η κυβέρνηση αφενός θα πρότεινε ένα συνολικό σχέδιο εξόδου από την οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική-περιβαλλοντική κρίση ενώ θα αναζητούσε την κοινοτική αλληλεγγύη μέσα από ένα Πράσινο New Deal όχι μόνο για τη χώρας μας αλλά για την Ευρώπη συνολικά. Για να είναι εφικτή μια τέτοια αλλαγή στις ευρωπαϊκές πολιτικές, χρειάζονταν συνεργασία χωρών και πολιτικών δυνάμεων. Ο τρόπος που κινήθηκε η κυβέρνηση εξανέμισε την δυνατότητα να παίξει η χώρας μας πρωταγωνιστικό ρόλο σε αλλαγές στις ευρωπαϊκές πολιτικές μια και πλέον είναι εξαιρετικά στριμωγμένη στη γωνία και με ένα αρνητικό κλίμα γύρω της, όχι πάντα στη βάση των πραγματικών προβλημάτων αλλά και πολλών στερεοτύπων. Ακόμα και σήμερα δεν φαίνεται να έχει ξεκαθαρισμένους στόχους: αναζητεί τη στήριξη της ΕΕ με σαφή τρόπο (πχ εγγύηση για μη χρεωκοπία της χώρας), ενίσχυση μέσω ευρωομολόγων ή προσφυγή στο ΔΝΤ; Αυτή η σύγχυση στους στόχους κάνει αδύνατη και τη συγκρότηση ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων για ευρωπαϊκή λύση στην κρίση.