Οι εισηγήσεις από την εκδήλωση "οικονομική κρίση, μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, πράσινες λύσεις" που διοργάνωσαν οι Οικολόγοι Πράσινοι σε συνεργασία με την Ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο (The GREENS/EFA) στις 17/3:
http://www.livestream.com/ecogreensgrtv/folder?dirId=cdc09a05-d942-4a4f-8b24-d640a20a14b5
* Rebecca Harms, συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο
* Sven Giegold, Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, μέλος της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου.
* Νίκος Χρυσόγελος, Οικολόγοι Πράσινοι
* Ναπολέων Μαραβέγιας, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών για θέματα Μακροοικονομικής Ανάλυσης, Ευρωπαϊκής Οικονομικής Ολοκλήρωσης
* Κώστας Καλλωνιάτης, δημοσιογράφος, οικονομικός αναλυτής
* Πέτρος Λινάρδος - Ρυλμόν, επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ
Καθώς και το trailer:
http://www.livestream.com/ecogreensgrtv/video?clipId=flv_7b69ec61-9ba4-4a7d-abb3-0b574733ded9 είναι
Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010
Κυριακή 21 Μαρτίου 2010
Εναλλακτική πολιτική για την αντιμετώπιση της κρίσης
Με την πίεση για λήψη μέτρων περιοριστικού χαρακτήρα που οδηγούν σε μακροχρόνια ύφεση, αύξηση των κοινωνικών συγκρούσεων, απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, οι λύσεις ούτε εύκολες είναι ούτε προφανείς. Απαιτούνται αλλαγές πολιτικών.
Εδώ που έφτασαν τα πράγματα με ευθύνη των δυο κομμάτων εξουσίας και όλου του συστήματος που διαμόρφωσαν τις τελευταίες δεκαετίες, μια περιοριστική πολιτική είναι αναπόφευκτη αλλά θα πρέπει να είναι πρώτα απ’ όλα κοινωνικά δίκαιη και να συνοδεύεται από στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας και διαμόρφωση καλύτερης ποιότητας ζωής για τους πολίτες που θα αποτελεί ένα είδος κοινωνικού μισθού που αντισταθμίζει τις εισοδηματικές απώλειες.
Η χρηματοδότηση αυτής της στροφής μπορεί να γίνει με ευρωπαϊκούς, δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους στο πλαίσιο ενός Πράσινου New Deal με διάφανους κανόνες, ισχυρά φορολογικά κίνητρα και αντικίνητρα και καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία (πχ. πράσινα ομόλογα, πράσινη φορολογία, χρηματοδοτήσεις έργων από τα έσοδα δημοτικών και συνεταιριστικών μονάδων παραγωγή πράσινης ενέργειας, τιτλοποίηση εσόδων από ενεργειακό φόρο κα) παράλληλα με τα κλασικά χρηματοδοτικά εργαλεία (χαμηλότοκα δάνεια, αξιοποίηση ΕΣΠΑ, κα)
Η μεταρρύθμιση της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή. Το πολιτικό σύστημα αλλά και η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν κατανοούν ακόμα ότι η περιβαλλοντική κρίση κοστίζει εξίσου ή και πολύ περισσότερο από την χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση αλλά και ότι η στροφή σε μια κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη οικονομία θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της οικονομικής, δημοσιονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Επείγουσες ενέργειες για την έξοδο από την κρίση
1. Επιστροφή των χρημάτων από μίζες και μαύρο χρήμα στα δημόσια ταμεία
Πριν από οποιαδήποτε κίνηση επιβολής νέων φόρων και περικοπών στους μισθούς και τα επιδόματα, η κυβέρνηση θα έπρεπε να δείξει ότι αναγνωρίζει τα λάθη του παρελθόντος και βάζει τέρμα στη διαφθορά που επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό αλλά και τα δημόσια οικονομικά. Η υπόθεση Siemens είναι ευκαιρία για να παραδεχτεί έμπρακτα το πολιτικό σύστημα τα εγκλήματά του. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητήσαμε από τους Γερμανούς Πράσινους να ασκήσουν όποια πίεση μπορούν στη μητρική Siemens και στη Γερμανική κυβέρνηση ώστε να έρθουν στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία σχετικά με τις δωροδοκίες αλλά και να αποκαλυφθούν οι αποδέκτες των χρημάτων των μαύρων ταμείων. Το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να επιστρέψει τα χρήματα που όπως ισχυρίζονται οι άνθρωποι της Siemens έλαβε από τα μαύρα ταμεία της εταιρίας. Το ίδιο για τη ΝΔ και τα στελέχη των δημόσιων οργανισμών που εμπλέκονται στο σκάνδαλο διαφθοράς.
2. Μείωση των εξοπλισμών με ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για ασφάλεια στην περιοχή και συμφωνία με Τουρκία για αμοιβαία μείωση εξοπλιστικών προγραμμάτων
Σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση περικόπτει επιδόματα, μισθούς, κοινωνικές δαπάνες και κοινωνικές υποδομές για να μαζέψει 10-15 δις ευρώ, φαίνεται να συζητά για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους πάνω από 7 δισεκατομμυρίων ευρώ!!!!
Δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό που τόνισε και ο συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Κον Μπεντίτ, την υποκρισία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την ίδια στιγμή που εκφράζουν την οργή τους για τα ελληνικά ελλείμματα τα τροφοδοτούν πουλώντας αφειδώς όπλα. Πρέπει να πούμε ένα έντονο όχι στην συνεχιζόμενη κούρσα εξοπλισμών. Χρειάζεται συνεννόηση με την Τουρκία αξιοποιώντας τη δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού για αμοιβαία μείωση εξοπλισμών. Είναι ευκαιρία η Ελλάδα να ανταποκριθεί με συγκεκριμένες προτάσεις που θα μειώνουν την ένταση και θα δώσουν και στις 2 χώρες τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους οικονομικά. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να αρνηθεί το ρόλο του πελάτη αυτών των «προϊόντων» τα οποία σε καμία περίπτωση δεν εγγράφονται στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας στην Χώρα μας.
3. Μείωση της πραγματικής σπατάλης δημόσιων πόρων, αντιμετώπιση της παραοικονομίας, της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς αντί για άδικη και ισοπεδωτική περικοπή μισθών και επιδομάτων.
Για τη μείωση των δαπανών και την αύξηση των δημόσιων εσόδων η κυβέρνηση επέλεξε ιδιαίτερα σκληρά μέτρα που θα μειώσουν τα εισοδήματα κυρίως των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων, υιοθετώντας τις ίδιες ποσοστιαίες περικοπές που δεν είναι καθόλου δίκαιες. Είναι άλλο να περικόπτεις 10% από κάποιον που έχει εισόδημα 4000 Ευρώ το μήνα και άλλο να μειώνεις κατά το ίδιο ποσοστό το εισόδημα κάποιου χαμηλόμισθου.
Η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει πλήρη εικόνα για το ποιες είναι πράγματι οι σπατάλες που μπορούν να περικοπούν και ποιες δαπάνες είναι αδύνατο να περιοριστούν γιατί θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική συνοχή και στις κοινωνικές υποδομές. Η ισοπεδωτική πολιτική που ακολουθείται θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή.
Τι θα μπορούσε να γίνει:
- Μείωση των δαπανών δημοσίου που αποτελούν πράγματι σπατάλη (πχ. λογαριασμοί ΟΤΕ και ΔΕΗ, καύσιμα οχημάτων, επιδόματα που δεν βασίζονται σε κοινωνικά κριτήρια αλλά αποτελούν χαριστικές-πελατειακές αποφάσεις κα). Εξοικονόμηση πόρων μπορεί να προκύψουν από τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό έργων όπως είναι η επίλυση του υδατικού προβλήματος στη Θεσσαλία με εγκατάλειψη των σχεδίων εκτροπής του Αχελώου, και διάθεση πόρων για μικρής κλίμακας τοπικά έργα, εξοικονόμησης και βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας.
- Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής κυρίως με υιοθέτηση ξεκάθαρων κανόνων στο φορολογικό σύστημα αλλά και έλεγχο στο πόθεν έσχες κρατικών και πολιτικών στελεχών για την τελευταία 30ετία, σύνδεση φορολογικών συντελεστών με τεκμήρια πολυτελούς διαβίωσης (πολυτελή αυτοκίνητα, σκάφη, ακίνητη περιουσία)
Εφόσον ήταν αναγκαίες κάποιες περικοπές, αυτές θα έπρεπε να βασίζονται σε μια κοινωνικά δίκαιη λογική, θα μπορούσε δηλ. να είναι αναλογικά μεγαλύτερη η μείωση των επιδομάτων υψηλόμισθων και ελάχιστη ή καθόλου η περικοπή αυτών των χαμηλόμισθων.
4. Εξισορρόπηση εισοδηματικών απωλειών από έναν “κοινωνικό μισθό”
Η μείωση των εισοδημάτων θα έπρεπε να εξισορροπηθεί από την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αποκατάσταση των χαμένων δημόσιων αγαθών με την “παροχή” ενός είδους “κοινωνικού μισθού”. Πχ η απεξάρτηση από το ΙΧ με τη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 2000-3000 ευρώ ετησίως σε ένα νοικοκυριό. Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων μπορεί να μειώσει τα χρήματα που διαθέτουν, ιδιαίτερα τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, για την θέρμανση και το δροσισμό των κατοικιών και να βελτιωθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Ο “κοινωνικός μισθός” θα εξουδετέρωνε την απώλεια εισοδημάτων κυρίως μέσα από τη βελτίωση των συγκοινωνιών (ώστε να μειωθεί η ανάγκη χρήσης του ΙΧ και η κατανάλωση καυσίμων), την οικολογική αναζωογόνηση των γειτονιών και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων (ώστε να μειωθούν οι οικογενειακές δαπάνες για αναψυχή και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης), την αναβάθμιση του συστήματος πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας της υγείας (ώστε να περιοριστεί το ποσό που δαπανούν οι πολίτες για δαπάνες περίθαλψης), η μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και του περιβάλλοντος κα.
5. Στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση
Είναι αναγκαία η στροφή της οικονομίας προς πράσινες κατευθύνσεις και όχι απλώς η προσθήκη πράσινων δραστηριοτήτων σε ένα αποτυχημένο αναπτυξιακό μοντέλο. Μια τέτοια οικονομική πολιτική συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος, την αναζωογόνηση των πόλεων, την προστασία των νερών και των δασών με την διάθεση χρημάτων που καταβάλουν οι πολίτες ή το κράτος για να υποκαταστήσουν την ποιότητα ζωής από υπηρεσίες που αγοράζονται. Οι δαπάνες για περίθαλψη μπορούν να μειωθούν όχι μόνο με εξορθολογισμό των δαπανών για φάρμακα και νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά και με τον περιορισμό των αιτιών που προκαλούν ασθένειες. Έχουμε αναρωτηθεί τι σημαίνει για την τσέπη μας η υποβάθμιση της ζωής στις πόλεις, οι αρρώστιες από την έκθεση στα φυτοφάρμακα και τα χημικά λιπάσματα, η σπατάλη ενέργειας ή φυσικών πόρων μέσα από την άκριτη κατανάλωση και την παραγωγή σκουπιδιών, η απουσία προστασίας και διαχείρισης των δασών και των οικοσυστημάτων, η προώθηση έργων που αντί να συμβάλλουν στον περιορισμό της σπατάλης νερού καλλιεργούν το μύθο της μεταφοράς νερού από πολύ μακριά;
Είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα η προστασία του περιβάλλοντος αντιμετωπίζονταν ως πολυτέλεια και ξέχωρα από τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές. Όμως:
- Ολοκληρωμένες πολιτικές, κίνητρα και αντικίνητρα για μείωση της χρήσης ΙΧ με παράλληλη αναδιοργάνωση των δημόσιων συγκοινωνιών, επέκταση του σιδηροδρόμου καθώς και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καυσίμων από τα γεωργικά υπολείμματα μπορούν να πετύχουν όχι μόνο περιβαλλοντικούς στόχους αλλά και βελτίωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων (πχ αξιοποίηση των γεωργικών υπολειμμάτων) καθώς και μείωση των εισαγωγών πετρελαίου κατά 1,5 δισεκ ευρώ ετησίως.
- Η οικοδομική δραστηριότητα που είναι σε κρίση θα μπορούσε να στραφεί με την υποστήριξη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής, με διάθεση δημόσιων πόρων και διαμόρφωση κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις - στην ανακαίνιση κτιρίων, στην ενεργειακή αναβάθμισή τους, στη δημιουργία οικολογικών γειτονιών, στην ποιότητα ζωής μέσα στις πόλεις. Κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και θα βελτιώσει τα οικονομικά των νοικοκυριών, των εμπόρων ή των επιχειρήσεων, κάνοντας τις πιο ανταγωνιστικές. Αυτές οι δουλειές θα μας έδιναν φτηνή και καθαρή ενέργεια και θα ήταν βιώσιμες μακροχρόνια.
- Μια σοβαρή δασική πολιτική θα έδινε δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους ώστε να γίνεται διαχείριση και προστασία του δάσους, να αποφεύγονται αλλά και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα οι πυρκαγιές και να γλυτώνουμε από την διάθεση πολλαπλάσιων ποσών για αποζημιώσεις και έργα αποκατάστασης του περιβάλλοντος και την οικονομικής-κοινωνικής ζωής μετά τις πυρκαγιές..
6. Και που θα βρεθούν οι πόροι;
Ωραία όλα αυτά, αλλά που θα βρεθούν οι πόροι σε μια εποχή κρίσης για να αναζωογονηθεί η οικονομία και να υποστηριχθεί η μεταρρύθμισή της; Στη συζήτηση για το κόστος των αναγκαίων δράσεων, χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας και το κόστος της μη παρέμβασης: Απώλειες στη γεωργία και τον τουρισμό από την υποβάθμιση των υδάτινων πόρων, υψηλά «δικαιώματα εκπομπής» αερίων του θερμοκηπίου από το 2012 και μετά, επιπτώσεις από καταστροφές που απειλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής, είναι σε θέση να δικαιολογήσουν ακόμη και υψηλές δαπάνες για την αποτροπή του χειρότερου.
Είναι απίθανο στα επόμενα χρόνια να αποφύγουμε το δανεισμό, αλλά έχει σημασία τι και για ποιο σκοπό δανειζόμαστε χρήματα ως χώρα. Για άμεσα, θα μπορούσε η χώρα, σε συνεργασία με πολιτικές δυνάμεις όπως οι Πράσινοι αλλά και άλλες χώρες να δουλέψει για την παροχή εγγυήσεων από διάφορες χώρες (με το συντονισμό του Eurogroup) περί μη πρώχευσης της χώρας. Αυτό θα αποκλιμάκωνε την πίεση και θα μπορούσε η Ελλάδα και άλλες χώρες να δανείζονται με λογικά επιτόκια. Είναι κάτι που θα είχε μεγάλη στήριξη από τους Πράσινους στην ΓΕρμανία και την Ευρώπη με δεδομένο ότι το διακηρύσσουν δημόσια και οι έλληνες Οικολόγοι Πράσινοι, οι Γερμανοί Πράσινοι και το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα υιοθέτησαν τη θέση αυτή στο Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος στη Βαρκελώνη (19-21/3/2010).
Επιπλέον υπάρχουν και άλλες πέρα από τον δανεισμό προτάσεις για βιώσιμα οικονομικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν:
- Είναι γεγονός ότι οι υπάρχοντες πόροι σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επαρκούν σήμερα για τη στροφή της οικονομίας. Είναι αίτημα του πράσινου κινήματος η διασφάλιση επιπλέον κοινοτικών πόρων για την αντιμετώπιση της κρίσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από ένα Πράσινο New Deal. Στόχος των Πράσινων είναι να επενδυθούν 500 δις ευρώ μέχρι το 2014 για δημιουργία ή διασφάλιση 5 εκατομμυρίων «πράσινων» θέσεων εργασίας στην Ευρώπη των 27.
- Αρκετές παρεμβάσεις στη χώρα μας μπορούν να χρηματοδοτηθούν από υπάρχοντες ευρωπαϊκούς πόρους, όπως τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το Ταμείο Συνοχής, οι χρηματοδοτήσεις για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα, τα προγράμματα για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, ή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Βέβαια απαιτείται αποτελεσματική διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων και όχι σπατάλη και πελατειακές σχέσεις. Σημαντικός είναι και ο επαναπροσανατολισμός των κατευθύνσεων των ευρωπαϊκών πόρων. Πχ πρέπει να σταματήσει η σπατάλη πόρων για κατασκευή αυτοκινητόδρομων, κάτι που αντικήφθηκε η κυβέρνηση της Πορτογαλλίας και ανακοίνωση την στροφή των χρηματοδοτήσεων από τους αυτοκινητοδρόμους προς άλλα συστήματα μεταφορών (σιδηρόδρομος κα).
Θα μπορούσαν όμως να αναπτυχθούν και νέα οικονομικά εργαλεία όπως η έκδοση πράσινων ομολόγων και η τιτλοποίηση των προβλεπόμενων εσόδων από δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου (προβλέπονται περίπου 2 δις ευρώ το χρόνο, από το 2013 και μετά) που μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος της εθνικής συμμετοχής για προγράμματα μόνωσης κτιρίων και για σιδηροδρομικά έργα.
Παρεμβάσεις με άμεση και μετρήσιμη οικονομική απόδοση, όπως στον οικιακό τομέα της ενέργειας, μπορούν να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους (πχ. Ταμείο Συνοχής, ΕΣΠΑ, πράσινο ευρω-ομόλογο), αλλά και από ιδιωτικούς πόρους (κατάλληλη φορολογική πολιτική).
Μέσα από τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος (ελάφρυνση της φορολογίας στην εισοδήματα από εργασία, μεγαλύτερη φορολόγηση της πολυτελούς διαβίωσης και της περιβαλλοντικής-κοινωνικής επιβάρυνσης, επιβολή ενεργειακού φόρου ανάλογα με τις επιπτώσεις στο κλίμα που προκαλεί κάθε μορφη ενέργειας) μπορεί να αντληθούν επιπλέον πόροι επιβαρύνοντας σε πρώτη φάση την επιδεικτική κατανάλωση όπως αυτοκίνητα με μεγάλη κατανάλωση καυσίμων, πισίνες, κατοικίες με αντικειμενική αξία άνω των 500.000 ευρώ, ή υπέρμετρη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Τα έσοδα όμως αυτά πρέπει να επενδύονται μόνο σε πράσινες οικονομικές δραστηριότητες και την δημιουργία θέσεων εργασίας σε τομείς που μειώνουν τις περιβαλλοντικές πιέσεις και δημιουργούν κοινωνικές υποδομές.
Έστω και καθυστερημένη πρέπει να υιοθετηθεί μια πολιτική επιβάρυνσης των μεταφορικών μέσων ανάλογα με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τα καύσιμα που καταναλώνει κάθε μέσο. Μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να δώσει πόρους για στοχευμένες δράσεις στον τομέα των μεταφορών (ανάπτυξη δημόσιων συστημάτων μεταφορών, ιδιαίτερα σταθερά μέσα, εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα οχήματα), θέτοντας παράλληλα και τις βάσεις για στήριξη των τοπικών προϊόντων.
Ιδιωτικές επενδύσεις μπορούν να κινητοποιηθούν σε σημαντικό βαθμό, αν φανεί ότι το κράτος έχει την πολιτική βούληση να επενδύσει πολιτικά σε συγκεκριμένους τομείς. Η εμπειρία από χώρες όπως η Γερμανία δείχνει ότι για, κάθε ευρώ από δημόσιο χρήμα που επενδυόταν στην ανανεώσιμη ενέργεια, ο ιδιωτικός τομέας επένδυε άλλα 6-8 ευρώ.
Πόροι σε τοπικό επίπεδο μπορούν να εξευρεθούν μέσα από την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά πάρκα, αξιοποίηση υπολειμμάτων γεωργικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων) με την δημιουργία δημοτικών ή συνεταιριστικών σχημάτων, με δεδομένο ότι τέτοιες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα αποδοτικές. Κίνητρα και σχετική στήριξη πρέπει να δοθεί στα νοικοκυριά και σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς, ΜΚΟ και μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να μετατραπούν σε τοπικούς παραγωγούς πράσινης ενέργειας, δημιουργώντας τοπικά θέσεις εργασίας, προσφέροντας συμπληρωματικά εισοδήματα. Μια τέτοια πολιτική είναι η μόνη που μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
7. Μεταρρύθμιση της ευρωζώνης και των ευρωπαϊκών πολιτικών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρω-Ζώνη έχουν παγιδευτεί στις ρυθμίσεις που προβλέπονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια οικονομία ανεξέλεγκτων αγορών και κερδοσκοπικών παιχνιδιών που μπορούν να τινάξουν στον αέρα την παγκόσμια οικονομία. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι είχαν εδώ και χρόνια προτείνει την αντικατάστασή του από ένα Σύμφωνο Βιωσιμότητας και Απασχόλησης αλλά και πρωτοβουλίες σε παγκόσμιο επίπεδο για να μπει ένα χαλινάρι στις ανεξέλεγκτες αγορές. Η κρίση σήμερα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές τόσο η Ευρω-Ζώνη όσο και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαλυθούν μέσα από τη γενίκευση της κρίσης.
Δεν είναι σοβαρές οι αντιλήψεις για έξοδο της Ελλάδας, εθελοντική ή αναγκαστική, από την Ευρω-Ζώνη, για χρεοκοπία της χώρας, επιστροφή στη δραχμή ή σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πίεση από την ΕΕ για υιοθέτηση αποκλειστικά περιοριστικών μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα σε μια εποχή οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι καταστροφική για το ίδιο το ευρωπαϊκό κοινονικό μοντέλο. Η λύση στην κρίση μπορεί να υπάρξει μόνο στο πλαίσιο μια ευρωπαϊκής πολιτικής που οδηγεί σε πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης, μεταρρύθμιση της ευρωζώνης αλλά και των συνθηκών, ανάπτυξη πολιτικών και μηχανισμών κοινής οικονομικής, φορολογικής και νομισματικής πολιτικής και έμπρακτη επίδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδιαίτερα ο κύριος Μπαρόζο δεν στάθηκαν στο ύψος των απαιτήσεων για ανάληψη κοινών ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών αντιμετώπισης της βαθιάς, τριπλής κρίσης. Γι’ αυτό οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο καταψήφισαν την νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο διακρατικός συντονισμός δεν επαρκεί σήμερα και οδηγεί σε βαθιά κρίση την ΕΕ αλλά και σε επέκταση του ευρω-σκεπτικισμού μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών.
Δημόσιος δανεισμός για χρηματοδότηση δράσεων εξόδου από την κρίση είναι πάντως, ως ένα βαθμό, αναπόφευκτος. Γι’ αυτό οι Πράσινοι προτείνουμε το χρέος που οφείλεται σε επενδύσεις της πράσινης οικονομίας που δημιουργούν αυξημένες θέσεις εργασίας να μην λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του χρέους στο πλαίσιο του Προγράμματος Σταθερότητας. Φυσικά χρειάζεται εξορθολογισμός και περιορισμός του δανεισμού στον απολύτως απαραίτητο, αλλά και διάθεσή του αποκλειστικά για πράσινους επενδυτικούς σκοπούς. Ο δανεισμός πρέπει να είναι τέτοιου μεγέθους που να μην ξεπερνάει τις δυνατότητες αποπληρωμής το συντομότερο δυνατόν, καθώς κάθε μακροπρόθεσμος μεγάλος δημόσιος δανεισμός μεταθέτει τελικά τα βάρη στις επόμενες γενιές. Για τους όρους ενός τέτοιου δανεισμού είναι απαραίτητο να γίνει κάθε προσπάθεια ώστε να είναι οι ευνοϊκότεροι δυνατοί. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι αλλά και ένα μπλοκ χωρών πρέπει να πιέσουν την Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την έκδοση ευρωπαϊκών πράσινων ομολόγων, που θα καλύπτουν σε συγκεκριμένα πλαίσια το δανεισμό των χωρών – μελών με όρους καλύτερους από αυτούς που θα μπορούσε να εξασφαλίσει κάθε χώρα μόνη της αλλά και θα κατευθύνονται αποκλειστικά σε
Εδώ που έφτασαν τα πράγματα με ευθύνη των δυο κομμάτων εξουσίας και όλου του συστήματος που διαμόρφωσαν τις τελευταίες δεκαετίες, μια περιοριστική πολιτική είναι αναπόφευκτη αλλά θα πρέπει να είναι πρώτα απ’ όλα κοινωνικά δίκαιη και να συνοδεύεται από στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας και διαμόρφωση καλύτερης ποιότητας ζωής για τους πολίτες που θα αποτελεί ένα είδος κοινωνικού μισθού που αντισταθμίζει τις εισοδηματικές απώλειες.
Η χρηματοδότηση αυτής της στροφής μπορεί να γίνει με ευρωπαϊκούς, δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους στο πλαίσιο ενός Πράσινου New Deal με διάφανους κανόνες, ισχυρά φορολογικά κίνητρα και αντικίνητρα και καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία (πχ. πράσινα ομόλογα, πράσινη φορολογία, χρηματοδοτήσεις έργων από τα έσοδα δημοτικών και συνεταιριστικών μονάδων παραγωγή πράσινης ενέργειας, τιτλοποίηση εσόδων από ενεργειακό φόρο κα) παράλληλα με τα κλασικά χρηματοδοτικά εργαλεία (χαμηλότοκα δάνεια, αξιοποίηση ΕΣΠΑ, κα)
Η μεταρρύθμιση της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή. Το πολιτικό σύστημα αλλά και η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν κατανοούν ακόμα ότι η περιβαλλοντική κρίση κοστίζει εξίσου ή και πολύ περισσότερο από την χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση αλλά και ότι η στροφή σε μια κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη οικονομία θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της οικονομικής, δημοσιονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Επείγουσες ενέργειες για την έξοδο από την κρίση
1. Επιστροφή των χρημάτων από μίζες και μαύρο χρήμα στα δημόσια ταμεία
Πριν από οποιαδήποτε κίνηση επιβολής νέων φόρων και περικοπών στους μισθούς και τα επιδόματα, η κυβέρνηση θα έπρεπε να δείξει ότι αναγνωρίζει τα λάθη του παρελθόντος και βάζει τέρμα στη διαφθορά που επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό αλλά και τα δημόσια οικονομικά. Η υπόθεση Siemens είναι ευκαιρία για να παραδεχτεί έμπρακτα το πολιτικό σύστημα τα εγκλήματά του. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητήσαμε από τους Γερμανούς Πράσινους να ασκήσουν όποια πίεση μπορούν στη μητρική Siemens και στη Γερμανική κυβέρνηση ώστε να έρθουν στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία σχετικά με τις δωροδοκίες αλλά και να αποκαλυφθούν οι αποδέκτες των χρημάτων των μαύρων ταμείων. Το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να επιστρέψει τα χρήματα που όπως ισχυρίζονται οι άνθρωποι της Siemens έλαβε από τα μαύρα ταμεία της εταιρίας. Το ίδιο για τη ΝΔ και τα στελέχη των δημόσιων οργανισμών που εμπλέκονται στο σκάνδαλο διαφθοράς.
2. Μείωση των εξοπλισμών με ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για ασφάλεια στην περιοχή και συμφωνία με Τουρκία για αμοιβαία μείωση εξοπλιστικών προγραμμάτων
Σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση περικόπτει επιδόματα, μισθούς, κοινωνικές δαπάνες και κοινωνικές υποδομές για να μαζέψει 10-15 δις ευρώ, φαίνεται να συζητά για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους πάνω από 7 δισεκατομμυρίων ευρώ!!!!
Δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό που τόνισε και ο συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Κον Μπεντίτ, την υποκρισία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την ίδια στιγμή που εκφράζουν την οργή τους για τα ελληνικά ελλείμματα τα τροφοδοτούν πουλώντας αφειδώς όπλα. Πρέπει να πούμε ένα έντονο όχι στην συνεχιζόμενη κούρσα εξοπλισμών. Χρειάζεται συνεννόηση με την Τουρκία αξιοποιώντας τη δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού για αμοιβαία μείωση εξοπλισμών. Είναι ευκαιρία η Ελλάδα να ανταποκριθεί με συγκεκριμένες προτάσεις που θα μειώνουν την ένταση και θα δώσουν και στις 2 χώρες τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους οικονομικά. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να αρνηθεί το ρόλο του πελάτη αυτών των «προϊόντων» τα οποία σε καμία περίπτωση δεν εγγράφονται στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας στην Χώρα μας.
3. Μείωση της πραγματικής σπατάλης δημόσιων πόρων, αντιμετώπιση της παραοικονομίας, της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς αντί για άδικη και ισοπεδωτική περικοπή μισθών και επιδομάτων.
Για τη μείωση των δαπανών και την αύξηση των δημόσιων εσόδων η κυβέρνηση επέλεξε ιδιαίτερα σκληρά μέτρα που θα μειώσουν τα εισοδήματα κυρίως των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων, υιοθετώντας τις ίδιες ποσοστιαίες περικοπές που δεν είναι καθόλου δίκαιες. Είναι άλλο να περικόπτεις 10% από κάποιον που έχει εισόδημα 4000 Ευρώ το μήνα και άλλο να μειώνεις κατά το ίδιο ποσοστό το εισόδημα κάποιου χαμηλόμισθου.
Η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει πλήρη εικόνα για το ποιες είναι πράγματι οι σπατάλες που μπορούν να περικοπούν και ποιες δαπάνες είναι αδύνατο να περιοριστούν γιατί θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική συνοχή και στις κοινωνικές υποδομές. Η ισοπεδωτική πολιτική που ακολουθείται θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή.
Τι θα μπορούσε να γίνει:
- Μείωση των δαπανών δημοσίου που αποτελούν πράγματι σπατάλη (πχ. λογαριασμοί ΟΤΕ και ΔΕΗ, καύσιμα οχημάτων, επιδόματα που δεν βασίζονται σε κοινωνικά κριτήρια αλλά αποτελούν χαριστικές-πελατειακές αποφάσεις κα). Εξοικονόμηση πόρων μπορεί να προκύψουν από τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό έργων όπως είναι η επίλυση του υδατικού προβλήματος στη Θεσσαλία με εγκατάλειψη των σχεδίων εκτροπής του Αχελώου, και διάθεση πόρων για μικρής κλίμακας τοπικά έργα, εξοικονόμησης και βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας.
- Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής κυρίως με υιοθέτηση ξεκάθαρων κανόνων στο φορολογικό σύστημα αλλά και έλεγχο στο πόθεν έσχες κρατικών και πολιτικών στελεχών για την τελευταία 30ετία, σύνδεση φορολογικών συντελεστών με τεκμήρια πολυτελούς διαβίωσης (πολυτελή αυτοκίνητα, σκάφη, ακίνητη περιουσία)
Εφόσον ήταν αναγκαίες κάποιες περικοπές, αυτές θα έπρεπε να βασίζονται σε μια κοινωνικά δίκαιη λογική, θα μπορούσε δηλ. να είναι αναλογικά μεγαλύτερη η μείωση των επιδομάτων υψηλόμισθων και ελάχιστη ή καθόλου η περικοπή αυτών των χαμηλόμισθων.
4. Εξισορρόπηση εισοδηματικών απωλειών από έναν “κοινωνικό μισθό”
Η μείωση των εισοδημάτων θα έπρεπε να εξισορροπηθεί από την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αποκατάσταση των χαμένων δημόσιων αγαθών με την “παροχή” ενός είδους “κοινωνικού μισθού”. Πχ η απεξάρτηση από το ΙΧ με τη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 2000-3000 ευρώ ετησίως σε ένα νοικοκυριό. Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων μπορεί να μειώσει τα χρήματα που διαθέτουν, ιδιαίτερα τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, για την θέρμανση και το δροσισμό των κατοικιών και να βελτιωθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Ο “κοινωνικός μισθός” θα εξουδετέρωνε την απώλεια εισοδημάτων κυρίως μέσα από τη βελτίωση των συγκοινωνιών (ώστε να μειωθεί η ανάγκη χρήσης του ΙΧ και η κατανάλωση καυσίμων), την οικολογική αναζωογόνηση των γειτονιών και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων (ώστε να μειωθούν οι οικογενειακές δαπάνες για αναψυχή και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης), την αναβάθμιση του συστήματος πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας της υγείας (ώστε να περιοριστεί το ποσό που δαπανούν οι πολίτες για δαπάνες περίθαλψης), η μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και του περιβάλλοντος κα.
5. Στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση
Είναι αναγκαία η στροφή της οικονομίας προς πράσινες κατευθύνσεις και όχι απλώς η προσθήκη πράσινων δραστηριοτήτων σε ένα αποτυχημένο αναπτυξιακό μοντέλο. Μια τέτοια οικονομική πολιτική συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος, την αναζωογόνηση των πόλεων, την προστασία των νερών και των δασών με την διάθεση χρημάτων που καταβάλουν οι πολίτες ή το κράτος για να υποκαταστήσουν την ποιότητα ζωής από υπηρεσίες που αγοράζονται. Οι δαπάνες για περίθαλψη μπορούν να μειωθούν όχι μόνο με εξορθολογισμό των δαπανών για φάρμακα και νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά και με τον περιορισμό των αιτιών που προκαλούν ασθένειες. Έχουμε αναρωτηθεί τι σημαίνει για την τσέπη μας η υποβάθμιση της ζωής στις πόλεις, οι αρρώστιες από την έκθεση στα φυτοφάρμακα και τα χημικά λιπάσματα, η σπατάλη ενέργειας ή φυσικών πόρων μέσα από την άκριτη κατανάλωση και την παραγωγή σκουπιδιών, η απουσία προστασίας και διαχείρισης των δασών και των οικοσυστημάτων, η προώθηση έργων που αντί να συμβάλλουν στον περιορισμό της σπατάλης νερού καλλιεργούν το μύθο της μεταφοράς νερού από πολύ μακριά;
Είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα η προστασία του περιβάλλοντος αντιμετωπίζονταν ως πολυτέλεια και ξέχωρα από τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές. Όμως:
- Ολοκληρωμένες πολιτικές, κίνητρα και αντικίνητρα για μείωση της χρήσης ΙΧ με παράλληλη αναδιοργάνωση των δημόσιων συγκοινωνιών, επέκταση του σιδηροδρόμου καθώς και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καυσίμων από τα γεωργικά υπολείμματα μπορούν να πετύχουν όχι μόνο περιβαλλοντικούς στόχους αλλά και βελτίωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων (πχ αξιοποίηση των γεωργικών υπολειμμάτων) καθώς και μείωση των εισαγωγών πετρελαίου κατά 1,5 δισεκ ευρώ ετησίως.
- Η οικοδομική δραστηριότητα που είναι σε κρίση θα μπορούσε να στραφεί με την υποστήριξη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής, με διάθεση δημόσιων πόρων και διαμόρφωση κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις - στην ανακαίνιση κτιρίων, στην ενεργειακή αναβάθμισή τους, στη δημιουργία οικολογικών γειτονιών, στην ποιότητα ζωής μέσα στις πόλεις. Κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και θα βελτιώσει τα οικονομικά των νοικοκυριών, των εμπόρων ή των επιχειρήσεων, κάνοντας τις πιο ανταγωνιστικές. Αυτές οι δουλειές θα μας έδιναν φτηνή και καθαρή ενέργεια και θα ήταν βιώσιμες μακροχρόνια.
- Μια σοβαρή δασική πολιτική θα έδινε δουλειά σε χιλιάδες ανθρώπους ώστε να γίνεται διαχείριση και προστασία του δάσους, να αποφεύγονται αλλά και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα οι πυρκαγιές και να γλυτώνουμε από την διάθεση πολλαπλάσιων ποσών για αποζημιώσεις και έργα αποκατάστασης του περιβάλλοντος και την οικονομικής-κοινωνικής ζωής μετά τις πυρκαγιές..
6. Και που θα βρεθούν οι πόροι;
Ωραία όλα αυτά, αλλά που θα βρεθούν οι πόροι σε μια εποχή κρίσης για να αναζωογονηθεί η οικονομία και να υποστηριχθεί η μεταρρύθμισή της; Στη συζήτηση για το κόστος των αναγκαίων δράσεων, χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας και το κόστος της μη παρέμβασης: Απώλειες στη γεωργία και τον τουρισμό από την υποβάθμιση των υδάτινων πόρων, υψηλά «δικαιώματα εκπομπής» αερίων του θερμοκηπίου από το 2012 και μετά, επιπτώσεις από καταστροφές που απειλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής, είναι σε θέση να δικαιολογήσουν ακόμη και υψηλές δαπάνες για την αποτροπή του χειρότερου.
Είναι απίθανο στα επόμενα χρόνια να αποφύγουμε το δανεισμό, αλλά έχει σημασία τι και για ποιο σκοπό δανειζόμαστε χρήματα ως χώρα. Για άμεσα, θα μπορούσε η χώρα, σε συνεργασία με πολιτικές δυνάμεις όπως οι Πράσινοι αλλά και άλλες χώρες να δουλέψει για την παροχή εγγυήσεων από διάφορες χώρες (με το συντονισμό του Eurogroup) περί μη πρώχευσης της χώρας. Αυτό θα αποκλιμάκωνε την πίεση και θα μπορούσε η Ελλάδα και άλλες χώρες να δανείζονται με λογικά επιτόκια. Είναι κάτι που θα είχε μεγάλη στήριξη από τους Πράσινους στην ΓΕρμανία και την Ευρώπη με δεδομένο ότι το διακηρύσσουν δημόσια και οι έλληνες Οικολόγοι Πράσινοι, οι Γερμανοί Πράσινοι και το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα υιοθέτησαν τη θέση αυτή στο Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος στη Βαρκελώνη (19-21/3/2010).
Επιπλέον υπάρχουν και άλλες πέρα από τον δανεισμό προτάσεις για βιώσιμα οικονομικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν:
- Είναι γεγονός ότι οι υπάρχοντες πόροι σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επαρκούν σήμερα για τη στροφή της οικονομίας. Είναι αίτημα του πράσινου κινήματος η διασφάλιση επιπλέον κοινοτικών πόρων για την αντιμετώπιση της κρίσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από ένα Πράσινο New Deal. Στόχος των Πράσινων είναι να επενδυθούν 500 δις ευρώ μέχρι το 2014 για δημιουργία ή διασφάλιση 5 εκατομμυρίων «πράσινων» θέσεων εργασίας στην Ευρώπη των 27.
- Αρκετές παρεμβάσεις στη χώρα μας μπορούν να χρηματοδοτηθούν από υπάρχοντες ευρωπαϊκούς πόρους, όπως τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το Ταμείο Συνοχής, οι χρηματοδοτήσεις για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα, τα προγράμματα για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, ή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Βέβαια απαιτείται αποτελεσματική διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων και όχι σπατάλη και πελατειακές σχέσεις. Σημαντικός είναι και ο επαναπροσανατολισμός των κατευθύνσεων των ευρωπαϊκών πόρων. Πχ πρέπει να σταματήσει η σπατάλη πόρων για κατασκευή αυτοκινητόδρομων, κάτι που αντικήφθηκε η κυβέρνηση της Πορτογαλλίας και ανακοίνωση την στροφή των χρηματοδοτήσεων από τους αυτοκινητοδρόμους προς άλλα συστήματα μεταφορών (σιδηρόδρομος κα).
Θα μπορούσαν όμως να αναπτυχθούν και νέα οικονομικά εργαλεία όπως η έκδοση πράσινων ομολόγων και η τιτλοποίηση των προβλεπόμενων εσόδων από δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου (προβλέπονται περίπου 2 δις ευρώ το χρόνο, από το 2013 και μετά) που μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος της εθνικής συμμετοχής για προγράμματα μόνωσης κτιρίων και για σιδηροδρομικά έργα.
Παρεμβάσεις με άμεση και μετρήσιμη οικονομική απόδοση, όπως στον οικιακό τομέα της ενέργειας, μπορούν να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους (πχ. Ταμείο Συνοχής, ΕΣΠΑ, πράσινο ευρω-ομόλογο), αλλά και από ιδιωτικούς πόρους (κατάλληλη φορολογική πολιτική).
Μέσα από τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος (ελάφρυνση της φορολογίας στην εισοδήματα από εργασία, μεγαλύτερη φορολόγηση της πολυτελούς διαβίωσης και της περιβαλλοντικής-κοινωνικής επιβάρυνσης, επιβολή ενεργειακού φόρου ανάλογα με τις επιπτώσεις στο κλίμα που προκαλεί κάθε μορφη ενέργειας) μπορεί να αντληθούν επιπλέον πόροι επιβαρύνοντας σε πρώτη φάση την επιδεικτική κατανάλωση όπως αυτοκίνητα με μεγάλη κατανάλωση καυσίμων, πισίνες, κατοικίες με αντικειμενική αξία άνω των 500.000 ευρώ, ή υπέρμετρη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Τα έσοδα όμως αυτά πρέπει να επενδύονται μόνο σε πράσινες οικονομικές δραστηριότητες και την δημιουργία θέσεων εργασίας σε τομείς που μειώνουν τις περιβαλλοντικές πιέσεις και δημιουργούν κοινωνικές υποδομές.
Έστω και καθυστερημένη πρέπει να υιοθετηθεί μια πολιτική επιβάρυνσης των μεταφορικών μέσων ανάλογα με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τα καύσιμα που καταναλώνει κάθε μέσο. Μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να δώσει πόρους για στοχευμένες δράσεις στον τομέα των μεταφορών (ανάπτυξη δημόσιων συστημάτων μεταφορών, ιδιαίτερα σταθερά μέσα, εισαγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα οχήματα), θέτοντας παράλληλα και τις βάσεις για στήριξη των τοπικών προϊόντων.
Ιδιωτικές επενδύσεις μπορούν να κινητοποιηθούν σε σημαντικό βαθμό, αν φανεί ότι το κράτος έχει την πολιτική βούληση να επενδύσει πολιτικά σε συγκεκριμένους τομείς. Η εμπειρία από χώρες όπως η Γερμανία δείχνει ότι για, κάθε ευρώ από δημόσιο χρήμα που επενδυόταν στην ανανεώσιμη ενέργεια, ο ιδιωτικός τομέας επένδυε άλλα 6-8 ευρώ.
Πόροι σε τοπικό επίπεδο μπορούν να εξευρεθούν μέσα από την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά πάρκα, αξιοποίηση υπολειμμάτων γεωργικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων) με την δημιουργία δημοτικών ή συνεταιριστικών σχημάτων, με δεδομένο ότι τέτοιες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα αποδοτικές. Κίνητρα και σχετική στήριξη πρέπει να δοθεί στα νοικοκυριά και σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς, ΜΚΟ και μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να μετατραπούν σε τοπικούς παραγωγούς πράσινης ενέργειας, δημιουργώντας τοπικά θέσεις εργασίας, προσφέροντας συμπληρωματικά εισοδήματα. Μια τέτοια πολιτική είναι η μόνη που μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
7. Μεταρρύθμιση της ευρωζώνης και των ευρωπαϊκών πολιτικών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρω-Ζώνη έχουν παγιδευτεί στις ρυθμίσεις που προβλέπονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια οικονομία ανεξέλεγκτων αγορών και κερδοσκοπικών παιχνιδιών που μπορούν να τινάξουν στον αέρα την παγκόσμια οικονομία. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι είχαν εδώ και χρόνια προτείνει την αντικατάστασή του από ένα Σύμφωνο Βιωσιμότητας και Απασχόλησης αλλά και πρωτοβουλίες σε παγκόσμιο επίπεδο για να μπει ένα χαλινάρι στις ανεξέλεγκτες αγορές. Η κρίση σήμερα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές τόσο η Ευρω-Ζώνη όσο και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαλυθούν μέσα από τη γενίκευση της κρίσης.
Δεν είναι σοβαρές οι αντιλήψεις για έξοδο της Ελλάδας, εθελοντική ή αναγκαστική, από την Ευρω-Ζώνη, για χρεοκοπία της χώρας, επιστροφή στη δραχμή ή σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πίεση από την ΕΕ για υιοθέτηση αποκλειστικά περιοριστικών μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα σε μια εποχή οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι καταστροφική για το ίδιο το ευρωπαϊκό κοινονικό μοντέλο. Η λύση στην κρίση μπορεί να υπάρξει μόνο στο πλαίσιο μια ευρωπαϊκής πολιτικής που οδηγεί σε πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης, μεταρρύθμιση της ευρωζώνης αλλά και των συνθηκών, ανάπτυξη πολιτικών και μηχανισμών κοινής οικονομικής, φορολογικής και νομισματικής πολιτικής και έμπρακτη επίδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδιαίτερα ο κύριος Μπαρόζο δεν στάθηκαν στο ύψος των απαιτήσεων για ανάληψη κοινών ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών αντιμετώπισης της βαθιάς, τριπλής κρίσης. Γι’ αυτό οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο καταψήφισαν την νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο διακρατικός συντονισμός δεν επαρκεί σήμερα και οδηγεί σε βαθιά κρίση την ΕΕ αλλά και σε επέκταση του ευρω-σκεπτικισμού μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών.
Δημόσιος δανεισμός για χρηματοδότηση δράσεων εξόδου από την κρίση είναι πάντως, ως ένα βαθμό, αναπόφευκτος. Γι’ αυτό οι Πράσινοι προτείνουμε το χρέος που οφείλεται σε επενδύσεις της πράσινης οικονομίας που δημιουργούν αυξημένες θέσεις εργασίας να μην λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του χρέους στο πλαίσιο του Προγράμματος Σταθερότητας. Φυσικά χρειάζεται εξορθολογισμός και περιορισμός του δανεισμού στον απολύτως απαραίτητο, αλλά και διάθεσή του αποκλειστικά για πράσινους επενδυτικούς σκοπούς. Ο δανεισμός πρέπει να είναι τέτοιου μεγέθους που να μην ξεπερνάει τις δυνατότητες αποπληρωμής το συντομότερο δυνατόν, καθώς κάθε μακροπρόθεσμος μεγάλος δημόσιος δανεισμός μεταθέτει τελικά τα βάρη στις επόμενες γενιές. Για τους όρους ενός τέτοιου δανεισμού είναι απαραίτητο να γίνει κάθε προσπάθεια ώστε να είναι οι ευνοϊκότεροι δυνατοί. Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι αλλά και ένα μπλοκ χωρών πρέπει να πιέσουν την Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την έκδοση ευρωπαϊκών πράσινων ομολόγων, που θα καλύπτουν σε συγκεκριμένα πλαίσια το δανεισμό των χωρών – μελών με όρους καλύτερους από αυτούς που θα μπορούσε να εξασφαλίσει κάθε χώρα μόνη της αλλά και θα κατευθύνονται αποκλειστικά σε
Η κρίση είναι απειλή, πρέπει να γίνει αφορμή αλλαγών
Είναι φανερό ότι η κρίση δεν είναι πρόφαση ή κινδυνολογία. Δεν μπορεί πολιτικές δυνάμεις να υπεκφεύγουν με εξωπραγματικές αναλύσεις. Αλλά από την άλλη η κρίση δεν μπορεί να είναι η αφορμή για τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και την επιστροφή σε καταστάσεις κανιβαλισμού. Μιλούσαμε οι Οικολόγοι Πράσινοι προεκλογικά για την κρίση και προτείναμε συγκεκριμένες λύσεις για το ξεπέρασμά της. Όταν έγινε κουβέντα για συμμετοχή μας στην κυβέρνηση τονίσαμε ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει προγραμματική συμφωνία, δέσμευση ότι μια κυβέρνηση δεσμεύεται να εφαρμόσει συγκεκριμένο πρόγραμμα. Πολλοί τότε μας ειρωνεύτηκαν, δυστυχώς τώρα αποδεικνύεται πόσο δίκιο είχαμε που μιλάγαμε για προγραμματική συμφωνία. Μείναμε εκτός Βουλής κυρίως από τη διάθεση των πολιτών να σχηματιστεί μια ισχυρή κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την κρίση. Και αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι είναι οι ισχυρές, μονοκομματικές κυβερνήσεις που μας οδήγησαν στο χείλος της καταστροφής. Ελπίζουμε πλέον να γίνει κατανοητό στην κοινωνία ότι πρέπει να τελειώσει η ιστορία των μονοκομματικών κυβερνήσεων που άλλα υπόσχονται και άλλα κάνουν.
Τώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση, αλλά η κρίση στο σύνολο της και όχι μόνο η δημοσιονομική της διάσταση. Ο τρόπος αντιμετώπισης της δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης έχει πολύ μεγάλη σημασία. Υπάρχουν δυο αντιθετικές μεταξύ τους πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η μια επιλογή, που προωθείται από την κυβέρνηση είναι η υιοθέτηση μέτρων εισπρακτικού κυρίως χαρακτήρα σε βάρος της κοινωνικής συνοχής και της απασχόλησης με στόχο να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα η δημοσιονομική κρίση, το χρέος και το έλλειμμα. Η ελληνική κυβέρνηση προσγειώθηκε απότομα από την άγνοια κινδύνου σε μια σειρά αποσπασματικών και σε δόσεις μέτρων στο πλαίσιο μιας πολιτικής που ακόμα και αν καταφέρει να γεμίσει φέτος τα ταμεία με τα 10-15 δις ευρώ, θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας, σε κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας και σε διάλυση του κοινωνικού ιστού.
Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση βρέθηκε απροετοίμαστη και έκπληκτη μπροστά στην κρίση, στις κινήσεις των “αγορών” και την πίεση της ΕΕ. Η κρίση θα ξεσπούσε, αργά ή γρήγορα. Η κυβέρνηση, όμως, επέδειξε άγνοια κινδύνου. Αυτό δημιούργησε ένα αρνητικό κλίμα σε διεθνές επίπεδο κι άφησε τη χώρα χωρίς άμυνα απέναντι σε όσους είχαν θέσει ως στόχο να κερδίσουν μεγάλα ποσά μέσα από την χρεοκοπία της χώρας. Αντί να προλάβει την κρίση, συνέβαλε με την πολιτική της στο βάθεμα της κρίσης. Οι 5 μήνες που χάθηκαν κόστισαν και θα κοστίσουν στη χώρα ακριβά (με την άνοδο των επιτοκίων – spreads), ενώ επέτειναν την καχυποψία απέναντι στη χώρα και το κλίμα αναξιοπιστίας που είχε διαμορφωθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους οικονομικούς κύκλους. Η Ελλάδα έμεινε μόνη απέναντι σε κερδοσκοπικές κινήσεις που ήταν γνωστό ότι θα ξεσπούσαν με δεδομένη την κατάσταση της χώρας και τις αδυναμίες της ευρωζώνης.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι ότι η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα – λόγω αναξιοπιστίας και όχι τόσο ή μόνο λόγω οικονομικής κρίσης – να πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων (πχ. Πράσινοι) για μια ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση, στην ανάδειξη της κοινοτικής αλληλεγγύης, στην μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.
Η πράσινη οπτική για την έξοδο από την κρίση βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη πολιτική που θα:
- περιόριζε αλλά σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα,
- στηρίζονταν στην αλλαγή της οικονομίας, στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων, της διαφοράς και της σπάταλης/φοροδιαφυγής καθώς και στην μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος σε πράσινη κατεύθυνση (φόρος άνθρακα, μείωση της φορολογίας πάνω στη εργασία και επιβάρυνση της σπατάλης φυσικών πόρων προτάσεις που κατέθεσε και ο ΟΟΣΑ κα).
Μια τέτοια πολιτική θα έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν χιλιάδες νέες, πράσινες, θέσεις εργασίας, φέρνει έσοδα στο δημόσιο, κυρίως μέσα από τη αναζωογόνηση της οικονομίας και την πράσινη φορολογία αλλά αντιμετωπίζει και τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Μια τέτοια πολιτική προϋπόθετε ότι την επόμενη των εκλογών η κυβέρνηση αφενός θα πρότεινε ένα συνολικό σχέδιο εξόδου από την οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική-περιβαλλοντική κρίση ενώ θα αναζητούσε την κοινοτική αλληλεγγύη μέσα από ένα Πράσινο New Deal όχι μόνο για τη χώρας μας αλλά για την Ευρώπη συνολικά. Για να είναι εφικτή μια τέτοια αλλαγή στις ευρωπαϊκές πολιτικές, χρειάζονταν συνεργασία χωρών και πολιτικών δυνάμεων. Ο τρόπος που κινήθηκε η κυβέρνηση εξανέμισε την δυνατότητα να παίξει η χώρας μας πρωταγωνιστικό ρόλο σε αλλαγές στις ευρωπαϊκές πολιτικές μια και πλέον είναι εξαιρετικά στριμωγμένη στη γωνία και με ένα αρνητικό κλίμα γύρω της, όχι πάντα στη βάση των πραγματικών προβλημάτων αλλά και πολλών στερεοτύπων. Ακόμα και σήμερα δεν φαίνεται να έχει ξεκαθαρισμένους στόχους: αναζητεί τη στήριξη της ΕΕ με σαφή τρόπο (πχ εγγύηση για μη χρεωκοπία της χώρας), ενίσχυση μέσω ευρωομολόγων ή προσφυγή στο ΔΝΤ; Αυτή η σύγχυση στους στόχους κάνει αδύνατη και τη συγκρότηση ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων για ευρωπαϊκή λύση στην κρίση.
Τώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση, αλλά η κρίση στο σύνολο της και όχι μόνο η δημοσιονομική της διάσταση. Ο τρόπος αντιμετώπισης της δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης έχει πολύ μεγάλη σημασία. Υπάρχουν δυο αντιθετικές μεταξύ τους πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η μια επιλογή, που προωθείται από την κυβέρνηση είναι η υιοθέτηση μέτρων εισπρακτικού κυρίως χαρακτήρα σε βάρος της κοινωνικής συνοχής και της απασχόλησης με στόχο να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα η δημοσιονομική κρίση, το χρέος και το έλλειμμα. Η ελληνική κυβέρνηση προσγειώθηκε απότομα από την άγνοια κινδύνου σε μια σειρά αποσπασματικών και σε δόσεις μέτρων στο πλαίσιο μιας πολιτικής που ακόμα και αν καταφέρει να γεμίσει φέτος τα ταμεία με τα 10-15 δις ευρώ, θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας, σε κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας και σε διάλυση του κοινωνικού ιστού.
Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση βρέθηκε απροετοίμαστη και έκπληκτη μπροστά στην κρίση, στις κινήσεις των “αγορών” και την πίεση της ΕΕ. Η κρίση θα ξεσπούσε, αργά ή γρήγορα. Η κυβέρνηση, όμως, επέδειξε άγνοια κινδύνου. Αυτό δημιούργησε ένα αρνητικό κλίμα σε διεθνές επίπεδο κι άφησε τη χώρα χωρίς άμυνα απέναντι σε όσους είχαν θέσει ως στόχο να κερδίσουν μεγάλα ποσά μέσα από την χρεοκοπία της χώρας. Αντί να προλάβει την κρίση, συνέβαλε με την πολιτική της στο βάθεμα της κρίσης. Οι 5 μήνες που χάθηκαν κόστισαν και θα κοστίσουν στη χώρα ακριβά (με την άνοδο των επιτοκίων – spreads), ενώ επέτειναν την καχυποψία απέναντι στη χώρα και το κλίμα αναξιοπιστίας που είχε διαμορφωθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους οικονομικούς κύκλους. Η Ελλάδα έμεινε μόνη απέναντι σε κερδοσκοπικές κινήσεις που ήταν γνωστό ότι θα ξεσπούσαν με δεδομένη την κατάσταση της χώρας και τις αδυναμίες της ευρωζώνης.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι ότι η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα – λόγω αναξιοπιστίας και όχι τόσο ή μόνο λόγω οικονομικής κρίσης – να πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων (πχ. Πράσινοι) για μια ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση, στην ανάδειξη της κοινοτικής αλληλεγγύης, στην μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.
Η πράσινη οπτική για την έξοδο από την κρίση βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη πολιτική που θα:
- περιόριζε αλλά σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα,
- στηρίζονταν στην αλλαγή της οικονομίας, στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων, της διαφοράς και της σπάταλης/φοροδιαφυγής καθώς και στην μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος σε πράσινη κατεύθυνση (φόρος άνθρακα, μείωση της φορολογίας πάνω στη εργασία και επιβάρυνση της σπατάλης φυσικών πόρων προτάσεις που κατέθεσε και ο ΟΟΣΑ κα).
Μια τέτοια πολιτική θα έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν χιλιάδες νέες, πράσινες, θέσεις εργασίας, φέρνει έσοδα στο δημόσιο, κυρίως μέσα από τη αναζωογόνηση της οικονομίας και την πράσινη φορολογία αλλά αντιμετωπίζει και τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Μια τέτοια πολιτική προϋπόθετε ότι την επόμενη των εκλογών η κυβέρνηση αφενός θα πρότεινε ένα συνολικό σχέδιο εξόδου από την οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική-περιβαλλοντική κρίση ενώ θα αναζητούσε την κοινοτική αλληλεγγύη μέσα από ένα Πράσινο New Deal όχι μόνο για τη χώρας μας αλλά για την Ευρώπη συνολικά. Για να είναι εφικτή μια τέτοια αλλαγή στις ευρωπαϊκές πολιτικές, χρειάζονταν συνεργασία χωρών και πολιτικών δυνάμεων. Ο τρόπος που κινήθηκε η κυβέρνηση εξανέμισε την δυνατότητα να παίξει η χώρας μας πρωταγωνιστικό ρόλο σε αλλαγές στις ευρωπαϊκές πολιτικές μια και πλέον είναι εξαιρετικά στριμωγμένη στη γωνία και με ένα αρνητικό κλίμα γύρω της, όχι πάντα στη βάση των πραγματικών προβλημάτων αλλά και πολλών στερεοτύπων. Ακόμα και σήμερα δεν φαίνεται να έχει ξεκαθαρισμένους στόχους: αναζητεί τη στήριξη της ΕΕ με σαφή τρόπο (πχ εγγύηση για μη χρεωκοπία της χώρας), ενίσχυση μέσω ευρωομολόγων ή προσφυγή στο ΔΝΤ; Αυτή η σύγχυση στους στόχους κάνει αδύνατη και τη συγκρότηση ενός μπλοκ χωρών και πολιτικών δυνάμεων για ευρωπαϊκή λύση στην κρίση.
Να μην χάνουμε από τα μάτια μας την πραγματική κρίση
Ζούμε σε μια εποχή βαθειάς οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής /κλιματικής κρίσης τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η χρηματοπιστωτική κρίση μετατράπηκε σε οικονομική και εντείνεται από το 2008, αποτελεί μια πραγματικότητα που κυριαρχεί στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, δημιουργεί ανασφάλεια, οδηγεί στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας και απειλεί να θέσει στο περιθώριο τις περιβαλλοντικές πολιτικές και την ανάγκη προστασίας του κλίματος.
Όμως, η χρηματοπιστωτική, αρχικά, και δημοσιονομική και οικονομική κρίση, τώρα, συμβαδίζουν με την περιβαλλοντική και κοινωνική. Για χρόνια οι κυβερνήσεις αλλά και η κοινωνία έκλειναν τα μάτια μπροστά στα προβλήματα, συσσωρεύοντας τεράστια χρέη δημοσιονομικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά. Η ένταση της σημερινής κρίσης είναι κυρίως αποτέλεσμα της αποτυχίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος και του μοντέλου ανάπτυξης που ακολουθήθηκε και όχι τόσο συνέπεια της παγκόσμιας κρίσης. Με ευθύνη των κυβερνήσεων σπαταλήθηκαν οι φυσικοί και οικονομικοί μας πόροι, στερώντας τους από τις μελλοντικές γενιές, επεκτάθηκε η διαφθορά σε πρωτοφανές επίπεδο, κάνοντας πιο φτωχούς όλους μας για να πλουτίσουν λίγοι, στερούμαστε πλέον πολύτιμα για τη ζωή μας αγαθά, όπως ο καθαρός αέρας, το ασφαλές νερό, τα δάση και τα φυσικά οικοσυστήματα, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δημόσιο χρέος που ξεπερνάει σήμερα τα 330 δις (με το ΑΕΠ να φτάνει τα 250 δις).
Η αποτυχία ενός μοντέλου ανάπτυξης οδηγεί σε συνολική κρίση
Για δεκαετίες ακολουθήθηκε ένα αναπτυξιακό μοντέλο βασισμένο στην κυριαρχία της κατανάλωσης μέσα από το δανεισμό, στον σχεδιασμό και την εκτέλεση έργων που δεν προσέθεταν στην ποιότητα ζωής αλλά διαμορφώνονταν συχνά υπό την πίεση ισχυρών λόμπυ, στην περιθωριοποίηση της πραγματικής οικονομίας και το φούσκωμα της χρηματιστηριακής και παρασιτικής οικονομίας. Σπαταλήθηκαν ευρωπαϊκοί πόροι που υποτίθεται ότι θα χρησίμευαν στην σύγκλιση και στην δημιουργία κοινωνικών υποδομών. Το 40% των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων κατευθύνθηκε σε αυτοκινητοδρόμους, συντηρώντας ένα μοντέλο μετακινήσεων που οδηγεί όχι μόνο σε περιβαλλοντικά αλλά και σε οικονομικά αδιέξοδα.
Σε μια εποχή όπου θα έπρεπε υποτίθεται να εξορθολογιστούν τα οικονομικά της χώρας για να μπει στην ΟΝΕ και να πιάσει τους στόχους για χρέος και ελλείμματα, καλλιεργήθηκε – ακόμα και με στημένες δημοσκοπήσεις- η μεγάλη ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων που οδήγησαν τελικώς στην σπατάλη δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για έργα που σήμερα καταρρέουν, αλλά και μεγέθυναν τη διαφθορά (αγορά συστήματος C4I, μαύρα ταμεία Siemens, υπερτιμολογήσεις έργων κα).
Μαζί με τα δημοσιονομικά προβλήματα αποκαλύπτονται η διαφθορά και η αναξιοπιστία
Βασικό στοιχείο της κρίσης δεν είναι μόνο το υψηλό χρέος και το έλλειμμα, αλλά και η γενίκευση της διαφθοράς, η αναξιοπιστία των στοιχείων αλλά και του πολιτικού συστήματος της χώρας, η αποσύνθεση της διοίκησης, η κατάρρευση βασικών θεσμών και η κυριαρχία των πελατειακών σχέσεων. Η χώρα βρίσκεται σήμερα στο χείλος του γκρεμού με το πολιτικό προσωπικό της να έχει απαξιωθεί πλέον στα μάτια μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, τα πολιτικά κόμματα να αδυνατούν να αναγνωρίσουν τις ευθύνες τους και τους πολίτες να είναι εξαιρετικά οργισμένοι αλλά παρ' όλα αυτά να δίνουν τεράστια πλειοψηφία σε έναν από τους δύο συνένοχους της κατάντιας της χώρας.
Χαρακτηριστικό της αναξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος είναι και το ότι η ΝΔ εγκατέλειψε το σκάφος πανικόβλητη βλέποντας το να κατευθύνεται στα βράχια, ενώ το ΠΑΣΟΚ υπόσχονταν να συνεχίσει το πάρτυ στο κατάστρωμα παρά το γεγονός ότι έβλεπε ότι η σύγκρουση με τα βράχια ήταν θέμα (ελάχιστου) χρόνου. Δεν είναι στοιχείο της αναξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος η διαφορά μεταξύ προεκλογικών υποσχέσεων και μετεκλογικών πρακτικών και πολιτικών. Τι σχέση έχουν αυτά που προωθεί σήμερα η κυβέρνηση με όσα έλεγε ο πρωθυπουργός προεκλογικά και με το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ με το οποίο ζητούσε την ψήφο των πολιτών;
Η ώρα της απόδοσης ευθυνών
Ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών είναι - και δικαίως - οργισμένο γιατί δεν έχει πληρώσει ακόμα κανένας για τα σκάνδαλα, τη γενικευμένη διαφθορά, τη χρεοκοπία των ασφαλιστικών ταμείων. Η κρίση εντείνεται από το γεγονός ότι για την έκταση της διαφθοράς κανένας δεν τιμωρήθηκε και δεν υποχρεώθηκε να επιστρέψει όσα αφαίρεσε από τα δημόσια ταμεία ή από τις τσέπες των πολιτών εκμεταλλευόμενος τη θέση του σε κρίσιμα πόστα. Η κυβέρνηση ζητάει περικοπή επιδομάτων και μισθών, αλλά κανένα από τα κόμματα εξουσίας που κατηγορήθηκαν για αποδοχή χρημάτων από τα μαύρα ταμεία της Siemens ή κρατικοί αξιωματούχοι και στελέχη των ΔΕΚΟ δεν υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν τα χρήματα εκεί απ’ όπου αφαιρέθηκαν, στα δημόσια ταμεία.
Το ίδιο ισχύει όμως και για όσους πλούτισαν κατέχοντας δημόσιες θέσεις που τους επέτρεπε να “νομιμοποιούν” αυθαίρετες κατασκευές μέσα σε δάση και οικοσυστήματα, να διαθέτουν τα δημόσια αγαθά για την εξυπηρέτηση κομματικών φίλων ή ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, να κάνουν πλιάτσικο στις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις στις αγροτικές ενισχύσεις, στις επιδοτήσεις.
Όμως, η χρηματοπιστωτική, αρχικά, και δημοσιονομική και οικονομική κρίση, τώρα, συμβαδίζουν με την περιβαλλοντική και κοινωνική. Για χρόνια οι κυβερνήσεις αλλά και η κοινωνία έκλειναν τα μάτια μπροστά στα προβλήματα, συσσωρεύοντας τεράστια χρέη δημοσιονομικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά. Η ένταση της σημερινής κρίσης είναι κυρίως αποτέλεσμα της αποτυχίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος και του μοντέλου ανάπτυξης που ακολουθήθηκε και όχι τόσο συνέπεια της παγκόσμιας κρίσης. Με ευθύνη των κυβερνήσεων σπαταλήθηκαν οι φυσικοί και οικονομικοί μας πόροι, στερώντας τους από τις μελλοντικές γενιές, επεκτάθηκε η διαφθορά σε πρωτοφανές επίπεδο, κάνοντας πιο φτωχούς όλους μας για να πλουτίσουν λίγοι, στερούμαστε πλέον πολύτιμα για τη ζωή μας αγαθά, όπως ο καθαρός αέρας, το ασφαλές νερό, τα δάση και τα φυσικά οικοσυστήματα, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δημόσιο χρέος που ξεπερνάει σήμερα τα 330 δις (με το ΑΕΠ να φτάνει τα 250 δις).
Η αποτυχία ενός μοντέλου ανάπτυξης οδηγεί σε συνολική κρίση
Για δεκαετίες ακολουθήθηκε ένα αναπτυξιακό μοντέλο βασισμένο στην κυριαρχία της κατανάλωσης μέσα από το δανεισμό, στον σχεδιασμό και την εκτέλεση έργων που δεν προσέθεταν στην ποιότητα ζωής αλλά διαμορφώνονταν συχνά υπό την πίεση ισχυρών λόμπυ, στην περιθωριοποίηση της πραγματικής οικονομίας και το φούσκωμα της χρηματιστηριακής και παρασιτικής οικονομίας. Σπαταλήθηκαν ευρωπαϊκοί πόροι που υποτίθεται ότι θα χρησίμευαν στην σύγκλιση και στην δημιουργία κοινωνικών υποδομών. Το 40% των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων κατευθύνθηκε σε αυτοκινητοδρόμους, συντηρώντας ένα μοντέλο μετακινήσεων που οδηγεί όχι μόνο σε περιβαλλοντικά αλλά και σε οικονομικά αδιέξοδα.
Σε μια εποχή όπου θα έπρεπε υποτίθεται να εξορθολογιστούν τα οικονομικά της χώρας για να μπει στην ΟΝΕ και να πιάσει τους στόχους για χρέος και ελλείμματα, καλλιεργήθηκε – ακόμα και με στημένες δημοσκοπήσεις- η μεγάλη ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων που οδήγησαν τελικώς στην σπατάλη δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για έργα που σήμερα καταρρέουν, αλλά και μεγέθυναν τη διαφθορά (αγορά συστήματος C4I, μαύρα ταμεία Siemens, υπερτιμολογήσεις έργων κα).
Μαζί με τα δημοσιονομικά προβλήματα αποκαλύπτονται η διαφθορά και η αναξιοπιστία
Βασικό στοιχείο της κρίσης δεν είναι μόνο το υψηλό χρέος και το έλλειμμα, αλλά και η γενίκευση της διαφθοράς, η αναξιοπιστία των στοιχείων αλλά και του πολιτικού συστήματος της χώρας, η αποσύνθεση της διοίκησης, η κατάρρευση βασικών θεσμών και η κυριαρχία των πελατειακών σχέσεων. Η χώρα βρίσκεται σήμερα στο χείλος του γκρεμού με το πολιτικό προσωπικό της να έχει απαξιωθεί πλέον στα μάτια μεγάλου τμήματος της κοινωνίας, τα πολιτικά κόμματα να αδυνατούν να αναγνωρίσουν τις ευθύνες τους και τους πολίτες να είναι εξαιρετικά οργισμένοι αλλά παρ' όλα αυτά να δίνουν τεράστια πλειοψηφία σε έναν από τους δύο συνένοχους της κατάντιας της χώρας.
Χαρακτηριστικό της αναξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος είναι και το ότι η ΝΔ εγκατέλειψε το σκάφος πανικόβλητη βλέποντας το να κατευθύνεται στα βράχια, ενώ το ΠΑΣΟΚ υπόσχονταν να συνεχίσει το πάρτυ στο κατάστρωμα παρά το γεγονός ότι έβλεπε ότι η σύγκρουση με τα βράχια ήταν θέμα (ελάχιστου) χρόνου. Δεν είναι στοιχείο της αναξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος η διαφορά μεταξύ προεκλογικών υποσχέσεων και μετεκλογικών πρακτικών και πολιτικών. Τι σχέση έχουν αυτά που προωθεί σήμερα η κυβέρνηση με όσα έλεγε ο πρωθυπουργός προεκλογικά και με το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ με το οποίο ζητούσε την ψήφο των πολιτών;
Η ώρα της απόδοσης ευθυνών
Ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών είναι - και δικαίως - οργισμένο γιατί δεν έχει πληρώσει ακόμα κανένας για τα σκάνδαλα, τη γενικευμένη διαφθορά, τη χρεοκοπία των ασφαλιστικών ταμείων. Η κρίση εντείνεται από το γεγονός ότι για την έκταση της διαφθοράς κανένας δεν τιμωρήθηκε και δεν υποχρεώθηκε να επιστρέψει όσα αφαίρεσε από τα δημόσια ταμεία ή από τις τσέπες των πολιτών εκμεταλλευόμενος τη θέση του σε κρίσιμα πόστα. Η κυβέρνηση ζητάει περικοπή επιδομάτων και μισθών, αλλά κανένα από τα κόμματα εξουσίας που κατηγορήθηκαν για αποδοχή χρημάτων από τα μαύρα ταμεία της Siemens ή κρατικοί αξιωματούχοι και στελέχη των ΔΕΚΟ δεν υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν τα χρήματα εκεί απ’ όπου αφαιρέθηκαν, στα δημόσια ταμεία.
Το ίδιο ισχύει όμως και για όσους πλούτισαν κατέχοντας δημόσιες θέσεις που τους επέτρεπε να “νομιμοποιούν” αυθαίρετες κατασκευές μέσα σε δάση και οικοσυστήματα, να διαθέτουν τα δημόσια αγαθά για την εξυπηρέτηση κομματικών φίλων ή ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, να κάνουν πλιάτσικο στις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις στις αγροτικές ενισχύσεις, στις επιδοτήσεις.
Γερμανικά υποβρύχια, ρωσικά άρματα, γαλλικές φρεγάτες.
Συνεχίζεται το παιχνίδι των εξοπλιστικών δαπανών και η υποκρισία ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που όπως φαίνεται καλά κρατεί παρά την άσχημη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Από το 1998 έως και το 2008 η χώρα μας αγόρασε πολεμικό εξοπλισμό αξίας πάνω από 96 δισεκατομμυρίων ευρώ όταν το δημόσιο χρέος ανέρχεται σήμερα σε 380 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα η χώρα μας με βάση τα στοιχεία του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute), που ανακοινώθηκαν χτες, ξόδεψε το 2008 περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά για στρατιωτικές δαπάνες, πάνω από 8 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων στην Ευρώπη με 17% του συνόλου (έναντι 10.8% της Τουρκίας). Επίσης σε αντίθεση με την Τουρκία που μειώνει διαρκώς τις δαπάνες της από το 1999 η χώρα μας τις αυξάνει (ενώ το 1999 είχαμε τις μισές στρατιωτικές δαπάνες της Τουρκίας τώρα έχουμε το 83%).
Παραβιάζοντας τον κώδικα ορθής πρακτικής στις εξαγωγές όπλων η Γερμανία συμφώνησε στην πρόσφατη παραγγελία 2 νέων υποβρυχίων από την Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει και με την Γαλλία και τις Φρεγάτες που μας πουλάει και πιθανότατα θα συμβεί και στο μέλλον με τα μαχητικά αεροπλάνα. Αλλά και η Ρωσία και οι ΗΠΑ κλείνουν τις συμφωνίες τους με την Ελλάδα. Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση περικόπτει επιδόματα, μισθούς, κοινωνικές δαπάνες και κοινωνικές υποδομές για να μειώσει το έλλειμμα κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες ή 10 δις ευρώ, φαίνεται να συζητάει για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους πάνω από 7 δισεκατομμυρίων ευρώ!!!!
Επισημαίνω αυτό που τόνισε και ο συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Κον Μπεντίτ, την υποκρισία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την ίδια στιγμή που εκφράζουν την οργή τους για τα ελληνικά ελλείμματα τα τροφοδοτούν πουλώντας αφειδώς όπλα. Πρέπει να πούμε ένα έντονο όχι στην συνεχιζόμενη κούρσα εξοπλισμών. Να συνεννοηθούμε με την Τουρκία αξιοποιώντας τη δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού για αμοιβαία μείωση εξοπλισμών. Είναι ευκαιρία η Ελλάδα να ανταποκριθεί με συγκεκριμένες προτάσεις που θα μειώνουν την ένταση και θα δώσουν και στις 2 χώρες τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους οικονομικά. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να αρνηθεί το ρόλο του πελάτη αυτών των «προϊόντων» τα οποία σε καμία περίπτωση δεν εγγράφονται στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας στην Χώρα μας. Και οι πολίτες πρέπει να ασκήσουν πίεση για την πολιτική που θα αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά προβλήματα. Οι λύσεις είναι δυο, μια μη στοχευμένη και άδικη πολιτική που δεν θα αντιμετωπίσει πραγματικά τα οικονομικά προβλήματα της χώρας και μια διαφορετική συγκροτημένη πολιτική που θα αντιμετωπίζει μέσα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο τα δημοσιονομικά αλλά μαζί και τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας.
Παραβιάζοντας τον κώδικα ορθής πρακτικής στις εξαγωγές όπλων η Γερμανία συμφώνησε στην πρόσφατη παραγγελία 2 νέων υποβρυχίων από την Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει και με την Γαλλία και τις Φρεγάτες που μας πουλάει και πιθανότατα θα συμβεί και στο μέλλον με τα μαχητικά αεροπλάνα. Αλλά και η Ρωσία και οι ΗΠΑ κλείνουν τις συμφωνίες τους με την Ελλάδα. Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση περικόπτει επιδόματα, μισθούς, κοινωνικές δαπάνες και κοινωνικές υποδομές για να μειώσει το έλλειμμα κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες ή 10 δις ευρώ, φαίνεται να συζητάει για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους πάνω από 7 δισεκατομμυρίων ευρώ!!!!
Επισημαίνω αυτό που τόνισε και ο συμπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Κον Μπεντίτ, την υποκρισία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την ίδια στιγμή που εκφράζουν την οργή τους για τα ελληνικά ελλείμματα τα τροφοδοτούν πουλώντας αφειδώς όπλα. Πρέπει να πούμε ένα έντονο όχι στην συνεχιζόμενη κούρσα εξοπλισμών. Να συνεννοηθούμε με την Τουρκία αξιοποιώντας τη δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού για αμοιβαία μείωση εξοπλισμών. Είναι ευκαιρία η Ελλάδα να ανταποκριθεί με συγκεκριμένες προτάσεις που θα μειώνουν την ένταση και θα δώσουν και στις 2 χώρες τη δυνατότητα να σταθούν στα πόδια τους οικονομικά. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να αρνηθεί το ρόλο του πελάτη αυτών των «προϊόντων» τα οποία σε καμία περίπτωση δεν εγγράφονται στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας στην Χώρα μας. Και οι πολίτες πρέπει να ασκήσουν πίεση για την πολιτική που θα αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά προβλήματα. Οι λύσεις είναι δυο, μια μη στοχευμένη και άδικη πολιτική που δεν θα αντιμετωπίσει πραγματικά τα οικονομικά προβλήματα της χώρας και μια διαφορετική συγκροτημένη πολιτική που θα αντιμετωπίζει μέσα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο τα δημοσιονομικά αλλά μαζί και τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας.
Τρίτη 2 Μαρτίου 2010
Κοίτα ποιοι μιλάνε...
Απόλυτα βέβαιος, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του, είναι ο βουλευτής Φθιώτιδας με τη ΝΔ Θανάσης Γιαννόπουλος για τη «λαμογιά» και την αναξιοπιστία των οικολογικών οργανώσεων. Συγκεκριμένα, στην ετήσια συγκέντρωση των κυνηγών που παραβρέθηκε στο Περίβλεπτο Φθιώτιδας στις 28.02.10, αναφέρθηκε σε ύποπτες χρηματοδοτήσεις Οικολογικών Οργανώσεων και μίλησε "...για λαμόγια και επικίνδυνους οικολόγους που διαχειρίζονται εκατοντάδες εκατομμύρια για τη διάσωση ανύπαρκτων ειδών της πανίδας".
Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε τον κ. Γιαννόπουλο να δώσει στη δημοσιότητα όποια στοιχεία διαθέτει για το ποιους ακριβώς αφορούν οι ύποπτες χρηματοδοτήσεις (οικολογικές οργανώσεις που χρηματοδοτήθηκαν, ποσά, προέλευση των χρημάτων) και τα σχετικά με την υλοποίηση προγραμμάτων διαχείρισης ανύπαρκτων ειδών πανίδας (το τελευταίο, ή πρέπει να έχει κανείς πολύ μεγάλη φαντασία για να το πει ή, η «λαμογιά των οικολόγων» έχει φτάσει σε ασύλληπτα επίπεδα…).
Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζήτησαν στην περίπτωση που ο κ. Γιαννόπουλος διαθέτει τέτοια στοιχεία, να τα δημοσιοποιήσει και να ενημερώσει για ποιος λόγους απέφυγε να πληροφορήση σχετικά τους συναδέλφους του πρώην υπουργούς, ή έστω τις αρμόδιες αρχές, όσο ο ίδιος και το κόμμα του ήταν στην εξουσία. Αν πάλι ο κ. πρώην υφυπουργός στηρίζεται σε προσωπικές του εικασίες, πρέπει να ανακαλέσει και να περιοριστεί απλά στην συμμετοχή του στα γλέντια και στις εκδηλώσεις των φίλων του κυνηγών.
Όπως δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος “Πάντως πάει πολύ πολιτικοί από τα δυο κόμματα εξουσίας να μιλάνε για λαμόγια. Λαμόγια φυσικά υπάρχουν και είναι αυτοί που με την ανοχή ή συνευθύνη των πολιτικών από τα δυο κόμματα εξουσίας κατέκλεψαν τη χώρα. Η κοινωνία είναι οργισμένη με όλους αυτούς τους πολιτικούς που επέτρεψαν σε κλέφτες του δημοσίου χρήματος να πλουτίσουν και που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και στο χείλος του γκρεμού”.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε τον κ. Γιαννόπουλο να δώσει στη δημοσιότητα όποια στοιχεία διαθέτει για το ποιους ακριβώς αφορούν οι ύποπτες χρηματοδοτήσεις (οικολογικές οργανώσεις που χρηματοδοτήθηκαν, ποσά, προέλευση των χρημάτων) και τα σχετικά με την υλοποίηση προγραμμάτων διαχείρισης ανύπαρκτων ειδών πανίδας (το τελευταίο, ή πρέπει να έχει κανείς πολύ μεγάλη φαντασία για να το πει ή, η «λαμογιά των οικολόγων» έχει φτάσει σε ασύλληπτα επίπεδα…).
Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζήτησαν στην περίπτωση που ο κ. Γιαννόπουλος διαθέτει τέτοια στοιχεία, να τα δημοσιοποιήσει και να ενημερώσει για ποιος λόγους απέφυγε να πληροφορήση σχετικά τους συναδέλφους του πρώην υπουργούς, ή έστω τις αρμόδιες αρχές, όσο ο ίδιος και το κόμμα του ήταν στην εξουσία. Αν πάλι ο κ. πρώην υφυπουργός στηρίζεται σε προσωπικές του εικασίες, πρέπει να ανακαλέσει και να περιοριστεί απλά στην συμμετοχή του στα γλέντια και στις εκδηλώσεις των φίλων του κυνηγών.
Όπως δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος “Πάντως πάει πολύ πολιτικοί από τα δυο κόμματα εξουσίας να μιλάνε για λαμόγια. Λαμόγια φυσικά υπάρχουν και είναι αυτοί που με την ανοχή ή συνευθύνη των πολιτικών από τα δυο κόμματα εξουσίας κατέκλεψαν τη χώρα. Η κοινωνία είναι οργισμένη με όλους αυτούς τους πολιτικούς που επέτρεψαν σε κλέφτες του δημοσίου χρήματος να πλουτίσουν και που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και στο χείλος του γκρεμού”.
Η ΑΝΑΓΚΗ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Δυστυχώς, η χώρα βρίσκεται μέσα στη δίνη μιας ανυπολόγιστης κρίσης με σημαντικές επιπτώσεις όχι απλώς στα δημόσια οικονομικά και στην οικονομία αλλά και στην ίδια την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση και την ευημερία των πολιτών. Η διεθνής χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση απέκτησε στη χώρα μας αυτές τις δραματικές διαστάσεις εξαιτίας των αποτυχημένων οικονομικών πολιτικών που ακολουθήθηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, ενός μοντέλου ανάπτυξης με ημερομηνία λήξης αλλά και ενός δικομματικού πολιτικού συστήματος το οποίο γιγάντωσε τη διαφθορά και την αναξιοπιστία.
Το πολιτικό σύστημα αδιαφορούσε ακόμα και όταν το πλοίο βυθίζονταν. Όταν η κυβέρνηση της ΝΔ είδε το πλοίο να κατευθύνεται στα βράχια αποφάσισε να εγκαταλείψει το πλοίο, ενώ το ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός ότι έβλεπε την καταστροφή που έρχονταν, υποσχόταν να συνεχιστεί το πάρτυ στο κατάστρωμα. Άλλα υποσχέθηκε προεκλογικά, άλλα κάνει υπό καθεστώς πανικού μετεκλογικά. Έστω και μετεκλογικά, η κυβέρνηση δεν επεξεργάστηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης, άφησε τον χρόνο να περάσει χωρίς την αναγκαία προετοιμασία, έμεινε χωρίς γραμμές άμυνας απέναντι στην επερχόμενη κατάρρευση και την αναμενόμενη επίθεση των “αγορών”. Επαναπαύτηκε σε φαντασιώσεις ότι ο πρωθυπουργός “γνωρίζει τους ανθρώπους της Κομισιόν και έχει εξασφαλίσει την υποστήριξή τους”. Τελικά αιφνιδιάστηκε και κινείται πλέον υπό καθεστώς πανικού και συνεχών πιέσεων, χωρίς συμμαχίες, προσκαλεί η ίδια το Διεθνές Νομισματικό ταμείο (!), αποδεικνύει ότι ήταν εντελώς απροετοίμαστη για ότι ήταν βέβαιο ότι θα ακολουθούσε.
Ο πανικός και οι πιέσεις οδηγούν στη λήψη περιοριστικών μέτρων χωρίς ένα σχέδιο ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στην οικονομία και στο μοντέλο ανάπτυξης και τα μέτρα αυτά εμφανίζονται σήμερα – λανθασμένα - ως μονόδρομος. Σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης, μέτρα περιοριστικού κυρίως χαρακτήρα οδηγούν σε βαθύτερη οικονομική κρίση, σε γιγάντωση της ανεργίας και κοινωνικές συγκρούσεις. Είναι εντελώς λανθασμένη η εμμονή των κυρίαρχων δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μέτρα περιοριστικού και δημοσιονομικού μόνο χαρακτήρα και η υιοθέτηση συνταγών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μέσα στην ίδια την ευρωπαϊκή ζώνη. Είναι αλήθεια, όμως, ότι η εικόνα αναξιοπιστίας της χώρας μας που κυριαρχεί σήμερα διεθνώς με ευθύνη των δυο κομμάτων εξουσίας κάνουν την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων μέσα από ένα σχέδιο ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εξαιρετικά δύσκολη.
Η σημερινή κρίση στην Ελλάδα δεν είναι μόνο δημοσιονομική. Η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών δυσλειτουργιών της χώρας θα έπρεπε να ενταχθεί σε ένα ολοκληρωμένο και συνολικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων αλλά και ανάκτησης της αξιοπιστίας μας ως χώρας. Αμέσως μετά τις εκλογές η κυβέρνηση έπρεπε να παρουσίασε ένα συνεκτικό σχέδιο, ένα Πράσινο New Deal, όπως προτείναμε ως Οικολόγοι Πράσινοι, που θα περιλάμβανε όχι μόνο μέτρα βελτίωσης των δημοσιονομικών με ορίζοντα 6-10 χρόνια αλλά και τη μεταρρύθμιση της οικονομίας, την αναζωογόνηση κοινωνικά και περιβαλλοντικά σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων, τη δημιουργία χιλιάδων πράσινων θέσεων εργασίας, τη μεταρρύθμιση της διοίκησης και τη διασφάλιση μηχανισμών αξιοπιστίας και ελέγχου. Ο περιορισμός της σπατάλης, της διαφθοράς και η δημιουργία χιλιάδων νέων πράσινων θέσεων εργασίας θα προσέφεραν έσοδα και εισοδήματα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν σταδιακά στη βελτίωση και των δημοσίων οικονομικών. Ένα τέτοιο σχέδιο – που θα ήταν μια εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κρίση και για άλλες χώρες - θα μπορούσε να αναζητήσει την υποστήριξη της ΕΕ μέσα από συμμαχίες μεταξύ χωρών αλλά και πολιτικών δυνάμεων, όπως πρότειναν οι Πράσινοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσε πράγματι να επιδείξει την κοινοτική αλληλεγγύη και να συμβάλλει στην έξοδο από την κρίση των χωρών που βρίσκονται σήμερα σε δύσκολη θέση. Αλλά αυτό σήμερα δεν είναι καθόλου εύκολο γιατί αφενός η χώρα μας έχει περιπέσει σε πλήρη αναξιοπιστία και μοιάζει σαν ο αδύναμος κρίκος που μπορεί να γκρεμίσει το ασταθές οικοδόμημα του Ευρώ κι αφετέρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυριαρχούν δυνάμεις που επιμένουν σε ένα κοινό νόμισμα χωρίς κοινή οικονομική πολιτική και χωρίς πολιτική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παραμένοντας η ΕΕ κυρίως μια μεγάλη οικονομική αγορά αφήνει την οικονομία αλλά και την κοινωνία εκτεθειμένες στις “επιθέσεις” που αποβλέπουν είτε στην μεγιστοποίηση των κερδών τους είτε στην αποδυνάμωση του ευρώ και της ευρωζώνης.
Η κρίση ανέδειξε τις διαχρονικές ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων των τελευταίων 30 χρόνων και των δυο κομμάτων εξουσίας που οδήγησαν σε χρεωκοπία τη χώρα, σπατάλησαν τους ευρωπαϊκούς πόρους, άφησαν ανεξέλεγκτη τη γιγάντωση της διαφθοράς και την κυριαρχία ενός πνεύματος ατιμωρησίας, ταύτισαν την εικόνα της χώρας μας με την αναξιοπιστία, την ανικανότητα και τη διαφθορά. Η ανάπτυξη της χώρας βασίστηκε στη σπατάλη οικονομικών και φυσικών πόρων, σε ανεξέλεγκτο δανεισμό και στενές πολιτικές-πελατειακές σχέσεις, απαξίωση των δημόσιων αγαθών και της δημόσιας διοίκησης. Και σήμερα έφτασε δυστυχώς η ώρα του λογαριασμού σε πολύ δυσμενείς πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαία λοιπόν η οργή μεγάλου τμήματος της κοινωνίας.
Το πολιτικό σύστημα, τα δυο κόμματα εξουσίας, δεν έχουν κάνει ακόμα ουσιαστική αυτοκριτική. Δεν έχουν αποδοθεί ευθύνες σε όσους οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Οι κυβερνήσεις αλλά και ελληνική κοινωνία έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης, όμως, και για την σημερινή ευρωπαϊκή πορεία. Αντιμετώπιζαν πάντα την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μια αγελάδα την οποία θα μπορούσαμε να αρμέγουμε για πάντα χωρίς να πολυνοιαζόμαστε για το πολιτικό της μέλλον. Και τώρα η κυρίαρχη πολιτική αντίληψη στην ΕΕ γίνεται θηλιά στο λαιμό μας.
Επιδιώκουμε ως Οικολόγοι Πράσινοι να παίξουμε ένα ρόλο καταλύτη στις αλλαγές που απαιτούνται. Εκτός από την μεταρρύθμιση της οικονομίας και την εμφάνιση νέων πολιτικών δυνάμεων στην πολιτική σκηνή της χώρας μας, που θα περιορίσουν τη φούσκα των δυο κομμάτων εξουσίας και θα συμβάλλουν στις βαθιές αλλαγές που είναι αναγκαίες πλέον για την ίδια την επιβίωσή μας, απαιτείται και ένα πανευρωπαϊκό κίνημα αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κρίση εκτός από απειλή παραμένει πάντα και μια ευκαιρία για αλλαγή και μεταρρύθμιση.
άρθρο στην Ελευθεροτυπία στις 24/2/2010
Το πολιτικό σύστημα αδιαφορούσε ακόμα και όταν το πλοίο βυθίζονταν. Όταν η κυβέρνηση της ΝΔ είδε το πλοίο να κατευθύνεται στα βράχια αποφάσισε να εγκαταλείψει το πλοίο, ενώ το ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός ότι έβλεπε την καταστροφή που έρχονταν, υποσχόταν να συνεχιστεί το πάρτυ στο κατάστρωμα. Άλλα υποσχέθηκε προεκλογικά, άλλα κάνει υπό καθεστώς πανικού μετεκλογικά. Έστω και μετεκλογικά, η κυβέρνηση δεν επεξεργάστηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης, άφησε τον χρόνο να περάσει χωρίς την αναγκαία προετοιμασία, έμεινε χωρίς γραμμές άμυνας απέναντι στην επερχόμενη κατάρρευση και την αναμενόμενη επίθεση των “αγορών”. Επαναπαύτηκε σε φαντασιώσεις ότι ο πρωθυπουργός “γνωρίζει τους ανθρώπους της Κομισιόν και έχει εξασφαλίσει την υποστήριξή τους”. Τελικά αιφνιδιάστηκε και κινείται πλέον υπό καθεστώς πανικού και συνεχών πιέσεων, χωρίς συμμαχίες, προσκαλεί η ίδια το Διεθνές Νομισματικό ταμείο (!), αποδεικνύει ότι ήταν εντελώς απροετοίμαστη για ότι ήταν βέβαιο ότι θα ακολουθούσε.
Ο πανικός και οι πιέσεις οδηγούν στη λήψη περιοριστικών μέτρων χωρίς ένα σχέδιο ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στην οικονομία και στο μοντέλο ανάπτυξης και τα μέτρα αυτά εμφανίζονται σήμερα – λανθασμένα - ως μονόδρομος. Σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης, μέτρα περιοριστικού κυρίως χαρακτήρα οδηγούν σε βαθύτερη οικονομική κρίση, σε γιγάντωση της ανεργίας και κοινωνικές συγκρούσεις. Είναι εντελώς λανθασμένη η εμμονή των κυρίαρχων δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μέτρα περιοριστικού και δημοσιονομικού μόνο χαρακτήρα και η υιοθέτηση συνταγών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μέσα στην ίδια την ευρωπαϊκή ζώνη. Είναι αλήθεια, όμως, ότι η εικόνα αναξιοπιστίας της χώρας μας που κυριαρχεί σήμερα διεθνώς με ευθύνη των δυο κομμάτων εξουσίας κάνουν την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων μέσα από ένα σχέδιο ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εξαιρετικά δύσκολη.
Η σημερινή κρίση στην Ελλάδα δεν είναι μόνο δημοσιονομική. Η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών δυσλειτουργιών της χώρας θα έπρεπε να ενταχθεί σε ένα ολοκληρωμένο και συνολικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων αλλά και ανάκτησης της αξιοπιστίας μας ως χώρας. Αμέσως μετά τις εκλογές η κυβέρνηση έπρεπε να παρουσίασε ένα συνεκτικό σχέδιο, ένα Πράσινο New Deal, όπως προτείναμε ως Οικολόγοι Πράσινοι, που θα περιλάμβανε όχι μόνο μέτρα βελτίωσης των δημοσιονομικών με ορίζοντα 6-10 χρόνια αλλά και τη μεταρρύθμιση της οικονομίας, την αναζωογόνηση κοινωνικά και περιβαλλοντικά σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων, τη δημιουργία χιλιάδων πράσινων θέσεων εργασίας, τη μεταρρύθμιση της διοίκησης και τη διασφάλιση μηχανισμών αξιοπιστίας και ελέγχου. Ο περιορισμός της σπατάλης, της διαφθοράς και η δημιουργία χιλιάδων νέων πράσινων θέσεων εργασίας θα προσέφεραν έσοδα και εισοδήματα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν σταδιακά στη βελτίωση και των δημοσίων οικονομικών. Ένα τέτοιο σχέδιο – που θα ήταν μια εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κρίση και για άλλες χώρες - θα μπορούσε να αναζητήσει την υποστήριξη της ΕΕ μέσα από συμμαχίες μεταξύ χωρών αλλά και πολιτικών δυνάμεων, όπως πρότειναν οι Πράσινοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσε πράγματι να επιδείξει την κοινοτική αλληλεγγύη και να συμβάλλει στην έξοδο από την κρίση των χωρών που βρίσκονται σήμερα σε δύσκολη θέση. Αλλά αυτό σήμερα δεν είναι καθόλου εύκολο γιατί αφενός η χώρα μας έχει περιπέσει σε πλήρη αναξιοπιστία και μοιάζει σαν ο αδύναμος κρίκος που μπορεί να γκρεμίσει το ασταθές οικοδόμημα του Ευρώ κι αφετέρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυριαρχούν δυνάμεις που επιμένουν σε ένα κοινό νόμισμα χωρίς κοινή οικονομική πολιτική και χωρίς πολιτική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παραμένοντας η ΕΕ κυρίως μια μεγάλη οικονομική αγορά αφήνει την οικονομία αλλά και την κοινωνία εκτεθειμένες στις “επιθέσεις” που αποβλέπουν είτε στην μεγιστοποίηση των κερδών τους είτε στην αποδυνάμωση του ευρώ και της ευρωζώνης.
Η κρίση ανέδειξε τις διαχρονικές ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων των τελευταίων 30 χρόνων και των δυο κομμάτων εξουσίας που οδήγησαν σε χρεωκοπία τη χώρα, σπατάλησαν τους ευρωπαϊκούς πόρους, άφησαν ανεξέλεγκτη τη γιγάντωση της διαφθοράς και την κυριαρχία ενός πνεύματος ατιμωρησίας, ταύτισαν την εικόνα της χώρας μας με την αναξιοπιστία, την ανικανότητα και τη διαφθορά. Η ανάπτυξη της χώρας βασίστηκε στη σπατάλη οικονομικών και φυσικών πόρων, σε ανεξέλεγκτο δανεισμό και στενές πολιτικές-πελατειακές σχέσεις, απαξίωση των δημόσιων αγαθών και της δημόσιας διοίκησης. Και σήμερα έφτασε δυστυχώς η ώρα του λογαριασμού σε πολύ δυσμενείς πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαία λοιπόν η οργή μεγάλου τμήματος της κοινωνίας.
Το πολιτικό σύστημα, τα δυο κόμματα εξουσίας, δεν έχουν κάνει ακόμα ουσιαστική αυτοκριτική. Δεν έχουν αποδοθεί ευθύνες σε όσους οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Οι κυβερνήσεις αλλά και ελληνική κοινωνία έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης, όμως, και για την σημερινή ευρωπαϊκή πορεία. Αντιμετώπιζαν πάντα την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μια αγελάδα την οποία θα μπορούσαμε να αρμέγουμε για πάντα χωρίς να πολυνοιαζόμαστε για το πολιτικό της μέλλον. Και τώρα η κυρίαρχη πολιτική αντίληψη στην ΕΕ γίνεται θηλιά στο λαιμό μας.
Επιδιώκουμε ως Οικολόγοι Πράσινοι να παίξουμε ένα ρόλο καταλύτη στις αλλαγές που απαιτούνται. Εκτός από την μεταρρύθμιση της οικονομίας και την εμφάνιση νέων πολιτικών δυνάμεων στην πολιτική σκηνή της χώρας μας, που θα περιορίσουν τη φούσκα των δυο κομμάτων εξουσίας και θα συμβάλλουν στις βαθιές αλλαγές που είναι αναγκαίες πλέον για την ίδια την επιβίωσή μας, απαιτείται και ένα πανευρωπαϊκό κίνημα αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κρίση εκτός από απειλή παραμένει πάντα και μια ευκαιρία για αλλαγή και μεταρρύθμιση.
άρθρο στην Ελευθεροτυπία στις 24/2/2010
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
.JPG)
