Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουν μια διαφορετική πολιτική πρόταση

(συνέντευξη στην εφημερίδα FREE SUNDAY)

 Σε ποια συμπεράσματα έχετε καταλήξει εσείς από τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική; Ήταν ένα προδιαγεγραμμένο οικολογικό έγκλημα κατά την άποψή σας;
Ν. Χρυσόγελος: Υποτιμήθηκε η πυρκαγιά, δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα, φάνηκαν ξανά οι αδυναμίες στην πολιτική προστασία, δεν αξιοποιήθηκε η υπάρχουσα τεχνολογία για την πρόβλεψη της εξέλιξης της πυρκαγιάς καθώς και το ανθρώπινο δυναμικό. Η βασική, όμως, πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης είναι ότι ακόμα και μετά τις καταστροφές του 2007 δεν εφαρμόστηκε - ούτε καν υπήρξε - ένα συνεκτικό σχέδιο για την προστασία των δασών.
Σε συνέντευξη τύπου στα μέσα Ιουνίου είχαμε πει προφητικά: «Φέτος αυξάνονται κατακόρυφα οι κίνδυνοι για τα δάση λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων: αύξηση φυτικής μάζας -καύσιμης ύλης μέσα στα δάση λόγω των βροχοπτώσεων του χειμώνα, απουσία διαχείρισης των δασών, πιθανότητα υψηλών θερμοκρασιών λόγω κλιματικής αλλαγής, πίεση για αλλαγή χρήσης γης, σκουπίδια και απρόσεκτη ανθρώπινη παρουσία». Είχαμε καλέσει για άλλη μια φορά την κυβέρνηση να κινητοποιηθεί και να κινητοποιήσει οργανωμένα και τις τοπικές κοινωνίες. Η κυβέρνηση, όμως, διαβεβαίωνε ότι «είχε πάρει όλα τα μέτρα για να αποφευχθεί η καταστροφή και φέτος δεν υπήρχε κίνδυνος λόγω των βροχών»!

 Ακούμε συχνά για τις ευθύνες που έχει η κυβέρνηση και τα διδάγματα που δεν πήρε από την καταστροφική λαίλαπα του 2007. Ποια είναι όλα αυτά που όφειλε να κάνει τα δύο αυτά χρόνια που μεσολάβησαν από τότε αλλά τελικά δεν έκανε;
Ν. Χρυσόγελος: Με δεδομένο τον κίνδυνο αύξησης της συχνότητας και του μεγέθους των πυρκαγιών, εξαιτίας και της κλιματικής αλλαγής, είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ μια συγκροτημένη δασική πολιτική σε τέσσερεις άξονες:
(α) Διατήρηση, προστασία και διαχείριση του δάσους, ολοκλήρωση δασολογίου-δασικών χαρτών, σαφείς χρήσεις γης - ώστε να εξαλειφθούν τα κίνητρα εμπρησμού, τήρηση της νομοθεσίας, προβολή του σωστού πολιτικού μηνύματος ότι «το δάσος είναι δάσος» και όχι το πιο ωραίο… οικόπεδο για κτίσιμο (με αποτροπή των καταπατήσεων δασών, έλεγχο της ουσιαστικής νομιμότητας όλων των οικιστικών παρεμβάσεων στις περιοχές που επλήγησαν τα τελευταία 20 χρόνια, επιβολή κυρώσεων σε όσους συνέργησαν στις παρανομίες, δημιουργία ενός Ανεξάρτητου Οργανισμού Κατεδάφισης Αυθαιρέτων σε δάση και φυσικές περιοχές).

(β) ‘Έμφαση στην πρόληψη των πυρκαγιών, αντιμετώπιση των αιτιών της πυρκαγιάς που κατά 90-95% είναι ανθρωπογενή αλλά και έγκαιρη καταστολή της φωτιάς μόλις εκδηλωθεί, προτού αναβαθμιστεί σε μεγα-πυρκαγιά
(γ) Κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό των τοπικών κοινωνιών ώστε αναλάβουν σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες το κύριο βάρος της έγκαιρης αντιμετώπισης, δημιουργία ενιαίου φορέα Δασοπυρόσβεσης με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών της Δασικής Υπηρεσίας, της Πυροσβεστικής και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, επανασχεδιασμός του συστήματος πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση φυσικών και τεχνολογικών κινδύνων με δραστικές και ριζικές μεταβολές, συνεργασία και κατάλληλος συντονισμός γειτονικών δήμων
(δ) Αλλαγή της σημερινής στρατηγικής πυρόσβεσης που στοχεύει κυρίως στην προστασία των περιουσιών και των ανθρώπων, αφήνοντας το δάσος να χαθεί, μεγιστοποιώντας έτσι τη ζημιά και στο δάσος και στις ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.
- Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου προχωρήσατε ένα βήμα παραπέρα στην κριτική σας έναντι της κυβέρνησης ζητώντας τις παραιτήσεις των αρμόδιων υπουργών που είχαν την ευθύνη του συντονισμού της κατάσβεσης. Κάνετε κι εσείς πολιτική πάνω στα αποκαΐδια, όπως κατηγορεί η κυβέρνηση την αξιωματική αντιπολίτευση;
Νίκος Χρυσόγελος: Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε καθαρή τη συνείδησή μας γιατί δεν ευθυνόμαστε για καταστροφικές δασικές πολιτικές σαν και αυτές που και τα δύο κόμματα εξουσίας έχουν υπηρετήσει με …συνέπεια, αλλάζοντας κάθε φορά ρόλους. Επίσης, δεν νοιαζόμαστε για το δάσος μόνο τη στιγμή που καίγεται και ύστερα ξεχνάμε. Δεν νοιαζόμαστε εκ των υστέρων για το δάσος όταν δεν υπάρχει. ΤΑ ΛΕΓΑΜΕ ΕΓΚΑΙΡΩΣ, ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΟΥΣΑΜΕ, ΚΑΤΑΘΕΤΑΜΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΔΩ ΚΑΙ 2 ΧΡΟΝΙΑ. Θυμόμασταν τις περσινές και προπέρσινες πυρκαγιές, προειδοποιούσαμε και επισημαίναμε τον κίνδυνο επανάληψης της καταστροφής. Επιδιώκουμε να είμαστε η συνείδηση της κοινωνίας, είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, καταθέτουμε προτάσεις, τα λέμε, προειδοποιούμε ΣΥΝΕΧΩΣ εδώ και 2 χρόνια.
Ζητήσαμε τις παραιτήσεις αυτών που είχαν την ευθύνη να προστατέψουν τα δάση και απέτυχαν πλήρως, την παραίτηση της πολιτικής ηγεσίας των Υπουργείων που χειρίζονται την πολιτική προστασία, τη δασική πολιτική και τον συντονισμό της πυροσβεστικής. Σε κάθε εργασία (πρέπει να) ισχύει ότι αν κάποιος δεν κάνει καλά τη δουλειά του θα πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Για τους πολιτικούς δεν πρέπει να ισχύει κάτι τέτοιο; Δεν ανεχόμαστε πλέον την απουσία στοιχειώδους πολιτικής ευθύνης, δεν ανεχόμαστε να χάνεται έτσι η ζωή μας. Οι πολιτικές ευθύνες έχουν ονοματεπώνυμο.

 «Από τα πεύκα που καίγονται εύκολα», σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, η κυβέρνηση αντίτεινε στην κριτική που τις ασκείτε ότι οι πυρκαγιές είναι ένα περιβαλλοντικό φαινόμενο που αντιμετωπίζουν κι άλλες χώρες της Μεσογείου. Σας πείθει αυτή η επιχειρηματολογία;
Ν. Χρυσόγελος: Όχι φυσικά. Ξέρουμε ότι τα δάση είναι εύφλεκτα, ότι περνάμε σε μια εποχή κλιματικής κρίσης που αυξάνει τους κινδύνους για τα δάση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να οργανωθούμε καλύτερα, όχι να περιμένουμε το θαύμα. Και η προστασία του δάσους απαιτεί διαχείρισή του με βάση επιστημονικές γνώσεις και οικολογική οπτική . Όταν το δάσος εγκαταλείπεται, αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος πυρκαγιάς αλλά και η έκταση της καταστροφής από μια πυρκαγιά.
Κάποτε η σοφή διαχείριση γίνονταν από τους τοπικούς πληθυσμούς που εξαρτούσαν την επιβίωσή τους από τη σωστή διαχείριση του δάσους. Σήμερα απαιτείται να επενδύσουμε σε πολιτικές, πράσινες θέσεις εργασίας και πόρους που συμβάλλουν στην οικολογική διαχείριση του ευαίσθητου οικοσυστήματος που λέγεται δάσος, κάτι που θα ήταν προς όφελος του περιβάλλοντος, της απασχόλησης και της βιωσιμότητας των τοπικών κοινωνιών.
Οι διαθέσιμοι πόροι πρέπει να διατίθενται για την πρόληψη και προστασία του δάσους, αντί να σπαταλιόνται σε αποζημιώσεις μετά την καταστροφή. Για πρόληψη δίνονται πχ 8-40.000.000 Ευρώ αλλά την ίδια χρονιά οι καταστροφές και οι αποζημιώσεις φτάνουν τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ (π.χ 2007) χωρίς να υπολογίζουμε την απώλεια των οικολογικών υπηρεσιών που προσφέρει το δάσος. Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε κάθε χρόνο να επενδύεται ένα 50% των χρημάτων που κόστισαν οι πυρκαγιές την προηγούμενη χρονιά για δράσεις βιώσιμης οικολογικής διαχείρισης των δασών και πρόληψης των πυρκαγιών.

• Πόσο αισιόδοξος είστε ότι τελικά αυτή τη φορά η υπόσχεση ότι «το δάσος θα παραμείνει δάσος» θα τηρηθεί; Μήπως και το ίδιο το κράτος θέτει εμπόδια για να γίνει πράξη η ουσιαστική προστασία των δασών και επέκταση της αναδάσωσης;
Νίκος Χρυσόγελος: Ακούγεται γελοίο ένας Υπουργός όπως ο κος Σουφλιάς, που στη δική του οικοδομή δεν τήρησε το νόμο και τους πολεοδομικούς κανονισμούς, να δηλώνει τώρα ότι ...θα επιβάλει την τήρηση του νόμου στις καμένες περιοχές. Η κυβέρνηση δεν ευθύνεται μόνο για την καταστροφή των δασών από τις πυρκαγιές, αλλά δίνει και το λάθος πολιτικό μήνυμα όταν προωθεί ένα ρυθμιστικό σχέδιο για πληθυσμό 8.000.000 στην Αττική, όταν ατιμώρητα πρώην υπουργός της χτίζει «αναψυκτήριο» στη ζώνη προστασίας του Υμηττού, άλλος υπουργός παραβιάζει τη νομοθεσία και τις πολεοδομικές διατάξεις ή χαράσσει αυτοκινητοδρόμους στον Υμηττό, άλλος επιτρέπει την κατασκευή κατοικιών για στρατιωτικούς στον Υμηττό.
Το δάσος θα παραμείνει δάσος μόνο αν υπάρξει πολιτικό κόστος για την (εκάστοτε) κυβέρνηση που αδιαφορεί, αν δυναμώσει η «φωνή του δάσους», αν δημιουργηθεί μέσα στην κοινωνία μια ισχυρή πίεση για την προστασία του δάσους. Αλλιώς το δάσος θα καταστρέφεται ΚΑΙ από τις πυρκαγιές ΚΑΙ ΜΕΤΑ τις πυρκαγιές. Το επιβεβαιώνουν και οι κατεξοχήν γνώστες των προβλημάτων των δασών: «Όλοι οι ¨ενδιαφερόμενοι¨ που γνωρίζουν τις αδυναμίες του θεσμικού πλαισίου για την κήρυξη των εκτάσεων ως αναδασωτέων, γνωρίζουν καλά ότι ένα μέρος των δασικών εκτάσεων που κάηκαν δεν θα κηρυχτούν ως αναδασωτέες, τα αυθαίρετα που θα ανεγερθούν, δεν θα κατεδαφιστούν (αφού μέχρι σήμερα δεν έγινε καμιά κατεδάφιση) και τα πρόστιμα που θα επιβληθούν δεν θα βεβαιωθούν για είσπραξη στις Δ.Ο.Υ με την πρόβλεψη του νόμου 3208/03» (από την ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων και η Ένωση Ελλήνων Δασοπόνων Δη. Υπαλλήλων).

 Ακούστηκαν φωνές που κατηγόρησαν τους Οικολόγους Πράσινους ότι απουσιάζατε από το προσκήνιο το διάστημα των καταστροφικών πυρκαγιών. Είναι αλήθεια ότι θα περιμέναμε μία μεγαλύτερη παρεμβατικότητα από μέρους σας, δεδομένου ότι σημαία σας είναι το περιβάλλον…

Ν. Χρυσόγελος: Πονάμε το δάσος, δεν βασίζουμε την επιρροή μας στην καταστροφή του. Το προσκήνιο δεν είναι να κάνεις δηλώσεις με φόντο πίσω σου το δάσος που καίγεται. Έχουμε Δασική Πολιτική και δεν εκμεταλλευόμαστε τις πυρκαγιές για να μπούμε στη Βουλή, μας ενδιαφέρει πρώτα και πάνω απ’ όλα η προστασία του δάσους. Γι’ αυτό από τις 22 Αυγούστου δηλώσαμε πως «αν και νιώθουμε τον ίδιο πόνο, την ίδια αγωνία και την ίδια οργή όπως τότε, το 2007, θεωρούμε ότι όσο καίγονται τα δάση δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για πολιτικές δηλώσεις on camera με φόντο τις φλόγες της πυρκαγιάς". Αυτό απαιτεί η νέα πολιτική κουλτούρα που θέλουμε να εισάγουμε στην ελληνική πολιτική σκηνή. Όσο καίγονταν τα δάση δώσαμε βάρος στην υποστήριξη των προσπαθειών για κατάσβεση των πυρκαγιών, στη συνάντηση με φορείς στην Πεντέλη, στο Διόνυσο και το Γραμματικό, στις επισκέψεις σε περιοχές χωρίς δηλώσεις στην τηλεόραση με φόντο τα δάση να καίγονται. Επισκεφθήκαμε για ενημέρωση το Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, καθώς και την περιοχή απ’ όπου ξεκίνησε η πυρκαγιά. Συγκεντρώνουμε στοιχεία από όσους έζησαν από κοντά την καταστροφή.
Αλλά δεν ξυπνήσαμε ένα πρωί και θυμηθήκαμε το δάσος όταν πήρε φωτιά. Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες μετά τις φωτιές του 2007. στο πλαίσιο της καμπάνιας μας «Εμείς θυμόμαστε τις περσινές πυρκαγιές. Εσείς;». Οργανώσαμε ημερίδες, επισκεφθήκαμε πυρόπληκτες περιοχές, μιλήσαμε με φορείς, ειδικούς και πολίτες, συγκεντρώσαμε στοιχεία, καταθέσαμε δημόσια όσο και στο Υπουργείο ΑΑΤ (κο Κιλτίδη) τις αναλυτικές προτάσεις μας. Καλέσαμε τους πολίτες, ιδιαίτερα όσους ψήφισαν και υποστήριξαν τους Οικολόγους Πράσινους, να συμμετάσχουν στις τοπικές πρωτοβουλίες εθελοντών για την προστασία των δασών. Μέλη μας συμμετείχαν σε πρωτοβουλίες εθελοντών χωρίς να σηκώνουν κομματική σημαία. Η πραγματικότητα δεν είναι πάντα αυτή που προβάλουν οι τηλεοράσεις, υπάρχουμε καθημερινά και παρεμβαίνουμε ακόμα και να πολλοί δεν μας βλέπουν στα κανάλια, πάντως όχι με δική μας ευθύνη.