Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ 24 και 25 Μαρτίουβ 2011: http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/120296.pdf
Η αναλυτική τοποθέτηση της Ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο: http://greens-efa.eu/cms/topics/dokbin/376/376131.a_pact_for_sustainable_prosperity@en.pdf
και δηλώσεις σχετικά με Πυρηνικά - Λιβύη - ΕΟΔ, για τα αποτελέσματα του Ευρ. Συμβουλίου: http://greens-efa.eu/cms/pressreleases/dok/376/376157.eu_summit@en.htm
Σάββατο 26 Μαρτίου 2011
Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011
Ασφαλή πυρηνικά, γελοία θεωρία
(το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στις 20/3/2011 στο http://www.aixmi.gr/index.php/xores-asfali-pyrinika-geloia-thewria/
Όσα συμβαίνουν στην Φουκουσίμα, μοιάζουν σαν «συνομωσία της πυρηνικής απειλής» ν’ αποδείξει ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι από πυρηνικά εργοστάσια προέρχονται από πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στις πιο αναπτυγμένες χώρες. Τα 3 πιο σοβαρά ατυχήματα έχουν συμβεί στις χώρες που θεωρούνταν ως οι πιο ασφαλείς: στις ΗΠΑ, στην Ουκρανία, καμάρι της τότε ΕΣΣΔ, και στην Ιαπωνία. Χώρες - αντιπροσωπευτικά πρότυπα των διαφορετικών πολιτικο-οικονομικών συστημάτων.
Πρώτα ήταν το πυρηνικό ατύχημα στο Χάρισμπουργκ, Θρι Μάιλ Άιλαντ, Πελσυλβάνια, 300 χιλιόμετρα από την Ν. Υόρκη, στην μητρόπολη του δυτικού καπιταλισμού. Ήταν 28 Μαρτίου 1979. Μια βλάβη στα συστήματα, αστοχία υλικού και σειρά ανθρώπινων λαθών είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί απότομα η θερμοκρασία στον πυρήνα του αντιδραστήρα και να εκλυθεί ραδιενέργεια από την μονάδα 2 που είχε τεθεί σε λειτουργία τρεις μόλις μήνες πριν το ατύχημα.
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 26 Απριλίου 1986, ο κόσμος συγκλονίστηκε από την έκρηξη στην μονάδα 4 στο Τσερνομπίλ, κοντά στο Κίεβο, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από την Μόσχα. Ο πυρηνικός αντιδραστήρας είχε προβληθεί ως πρότυπο πυρηνικό εργοστάσιο, είχε σχεδιαστεί από επιστήμονες της Σοβιετικής Ένωσης και είχε τεθεί σε λειτουργία 3 τρία χρόνια πριν το ατύχημα. Σοβαρό ατύχημα με τήξη του πυρήνα του αντιδραστήρα και διαρροή σημαντικής ποσότητας ραδιενέργειας είχε συμβεί το 1982 στην μονάδα 1 αλλά το είχαν αποκρύψει, ενώ συνολικά στο συγκρότημα είχαν συμβεί 29 σοβαρά περιστατικά στο διάστημα 1977-1986. Ένα πείραμα, με τον αντιδραστήρα σε λειτουργία, ξέφυγε από τον έλεγχο και οδήγησε σε έκρηξη και διαφυγή του 3-5% του πυρηνικού υλικού από τον αντιδραστήρα στην ατμόσφαιρα. Ακόμα και σήμερα μια ζώνη 18.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων αγροτικής γης αλλά και δάση γύρω τον αντιδραστήρα είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη από την ραδιενέργεια. Πάνω από 1.000.000 Λευκορώσοι, Ουκρανοί και Ρώσοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιοχές τους και να εγκατασταθούν αλλού ή συνεχίζουν να ζουν σε περιοχές με πολύ σημαντικά επίπεδα ραδιενέργειας. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι αυξανόμενες, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών και των εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών και εργαζόμενων («ρευστοποιητές») που εκτέθηκαν έστω και για λίγο σε υψηλή ακτινοβολία, συμμετέχοντας στις εργασίες κάλυψης του αντιδραστήρα με τσιμέντο για να σταματήσει η διαρροή ραδιενέργειας. Κάποιοι, ακόμα και στη χώρα μας, δεν θέλησαν να παραδεχτούν τη σοβαρότητα του ατυχήματος και μιλούσαν για το «ραδιενεργό νέφος του καπιταλισμού», ενώ έτρωγαν επιδεικτικά μαρούλια, φράουλες και έπιναν γάλα γιατί δεν πίστευαν ότι η ραδιενέργεια από ένα σοσιαλιστικό πυρηνικό εργοστάσιο μπορούσε να τους βλάψει.
Το τρίτο σοβαρό ατύχημα είναι σε εξέλιξη στην Ιαπωνία, τη χώρα πρότυπο του ασιατικού καπιταλισμού, θεωρούμενη ως υπόδειγμα ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων ακόμα και στην περίπτωση του πιο μεγάλου σεισμού. Όμως, και οι 15 πυρηνικοί αντιδραστήρες στην περιοχή που επλήγη από το τσουνάμι αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα, με 6 από αυτούς να έχουν υποστεί τις σοβαρότερες ζημιές.
Κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος θα πρέπει να έχει πειστεί πλέον ότι η έξοδος από την πυρηνική εποχή είναι μονόδρομος. Ακόμα και η «ειρηνική» μορφή της μπορεί να είναι εξίσου καταστροφική με την «πολεμική» εκδοχή της. Όσο τεχνολογικά ανεπτυγμένη και να είναι μια χώρα, πάντα θα κινδυνεύει από μια πυρηνική καταστροφή ως αποτέλεσμα ανθρώπινου λάθους, τεχνολογικής αστοχίας ή κάποιας παραμέτρου που δεν λήφθηκε υπόψη (πχ μεγαλύτερο ύψος τσουνάμι, μεγαλύτερη μέγεθος σεισμού κα). Η πυρηνική ενέργεια είναι ανασφαλής όποιο κι αν είναι το πολιτικο-οικονομικό σύστημα.
Μια παράμετρος που πρέπει να μας ανησυχεί είναι και η διαχείριση της πληροφορίας σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή βλάβης: αρχικά οι υπεύθυνοι και οι αρχές προσπαθούν να υποβαθμίσουν την σημασία του ατυχήματος και δεν δίνουν ακριβή στοιχεία για την κατάσταση. Όταν πλέον δεν μπορεί να κρύψουν ότι ελευθερώθηκε ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα και το περιβάλλον, επιμένουν να διαβεβαιώνουν ότι δεν κινδυνεύει η υγεία των πολιτών χωρίς, όμως, να δίνουν ακριβή στοιχεία.
Μια… σύμπτωση: και τα τρία μεγαλύτερα πυρηνικά ατυχήματα συνέβησαν άνοιξη, μια εποχή που συνδέεται με την άνθιση της ζωής: 28 Μαρτίου στο Θρι Μάιλ Άιλαντ, 26 Απριλίου στο Τσερνομπίλ και 12 Μαρτίου στην Φουκουσίμα,!
Και μια ειρωνεία της …τεχνολογίας: το υποτίθεται τεχνολογικό θαύμα της γαλλικής πυρηνικής τεχνολογίας, ο ταχυαντιδραστήρας «Σούπερ Φένιξ» λειτούργησε παραγωγικά ελάχιστους μόνο μήνες μέσα στα έντεκα χρόνια ζωής του, λόγω αστοχιών και προβλημάτων που δεν έγινε κατορθωτό να επιλυθούν. Ο σχεδιασμός ξεκίνησε το 1968, η άδεια για κατασκευή του στην Creys-Malville, κοντά στα σύνορα με την Ελβετία, δόθηκε το 1972 και οι εργασίες διήρκεσαν από το 1974 έως το 1981. Η παραγωγή ενέργειας ξεκίνησε το 1985. Αν και είχε σχεδιαστεί για παραγωγή 1200 ΜW, στην πραγματικότητα, μέχρι το 1996 η απόδοσή του ήταν μεταξύ μηδέν (0) και 33%, λόγω συνεχών βλαβών και προβλημάτων ασφάλειας. Οι κινητοποιήσεις πολιτών από όλη την Ευρώπη εναντίον του «Σούπερ Φένιξ» – συμμετείχα και εγώ για πρώτη φορά τότε σε μια από τις μεγάλες διεθνείς διαδηλώσεις – αποδείχθηκαν προφητικές. Η κατασκευή του κόστισε πάνω από 60 δις γαλλικά φράγκα αλλά κατάφερε να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα μόλις 1,8 δις γαλλικών φράγκων μέχρι να κλείσει το 1997 με απόφαση της κυβέρνησης Ζοσπέν (συνεργασία Σοσιαλιστών, Πράσινων και Κομμουνιστών). Οι Πράσινοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο και στην απόφαση της κυβέρνησης συνεργασίας Πρασίνων- Σοσιαλδημοκρατών για το σταδιακό αλλά οριστικό κλείσιμο των γερμανικών πυρηνικών αντιδραστήρων μέχρι το 2020.
Ειρωνεία της τύχης: λίγες μόνο μέρες μετά την απόφαση της σημερινής κυβέρνησης συνεργασίας Χριστιανοδημοκρατών – Φιλελευθέρων για παράταση της λειτουργίας των πυρηνικών αντιδραστήρων μέχρι το 2040 (ανατροπή της συμφωνίας Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων), η γερμανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να αναστείλει την παράταση λειτουργίας και να κλείσει άμεσα 7 πυρηνικούς αντιδραστήρες!
Προφητική παραμένει και η ταινία «Το σύνδρομο της Κίνας», με τους Τζακ Λέμον, Τζέιν Φόντα και Μάικλ Ντάγκλας, η πρεμιέρα της οποίας έγινε δώδεκα μόλις μέρες πριν το πυρηνικό ατύχημα στο Θρι Μάιλ Άιλαντ.
Όσα συμβαίνουν στην Φουκουσίμα, μοιάζουν σαν «συνομωσία της πυρηνικής απειλής» ν’ αποδείξει ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι από πυρηνικά εργοστάσια προέρχονται από πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στις πιο αναπτυγμένες χώρες. Τα 3 πιο σοβαρά ατυχήματα έχουν συμβεί στις χώρες που θεωρούνταν ως οι πιο ασφαλείς: στις ΗΠΑ, στην Ουκρανία, καμάρι της τότε ΕΣΣΔ, και στην Ιαπωνία. Χώρες - αντιπροσωπευτικά πρότυπα των διαφορετικών πολιτικο-οικονομικών συστημάτων.
Πρώτα ήταν το πυρηνικό ατύχημα στο Χάρισμπουργκ, Θρι Μάιλ Άιλαντ, Πελσυλβάνια, 300 χιλιόμετρα από την Ν. Υόρκη, στην μητρόπολη του δυτικού καπιταλισμού. Ήταν 28 Μαρτίου 1979. Μια βλάβη στα συστήματα, αστοχία υλικού και σειρά ανθρώπινων λαθών είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί απότομα η θερμοκρασία στον πυρήνα του αντιδραστήρα και να εκλυθεί ραδιενέργεια από την μονάδα 2 που είχε τεθεί σε λειτουργία τρεις μόλις μήνες πριν το ατύχημα.
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 26 Απριλίου 1986, ο κόσμος συγκλονίστηκε από την έκρηξη στην μονάδα 4 στο Τσερνομπίλ, κοντά στο Κίεβο, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από την Μόσχα. Ο πυρηνικός αντιδραστήρας είχε προβληθεί ως πρότυπο πυρηνικό εργοστάσιο, είχε σχεδιαστεί από επιστήμονες της Σοβιετικής Ένωσης και είχε τεθεί σε λειτουργία 3 τρία χρόνια πριν το ατύχημα. Σοβαρό ατύχημα με τήξη του πυρήνα του αντιδραστήρα και διαρροή σημαντικής ποσότητας ραδιενέργειας είχε συμβεί το 1982 στην μονάδα 1 αλλά το είχαν αποκρύψει, ενώ συνολικά στο συγκρότημα είχαν συμβεί 29 σοβαρά περιστατικά στο διάστημα 1977-1986. Ένα πείραμα, με τον αντιδραστήρα σε λειτουργία, ξέφυγε από τον έλεγχο και οδήγησε σε έκρηξη και διαφυγή του 3-5% του πυρηνικού υλικού από τον αντιδραστήρα στην ατμόσφαιρα. Ακόμα και σήμερα μια ζώνη 18.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων αγροτικής γης αλλά και δάση γύρω τον αντιδραστήρα είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη από την ραδιενέργεια. Πάνω από 1.000.000 Λευκορώσοι, Ουκρανοί και Ρώσοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιοχές τους και να εγκατασταθούν αλλού ή συνεχίζουν να ζουν σε περιοχές με πολύ σημαντικά επίπεδα ραδιενέργειας. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι αυξανόμενες, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών και των εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών και εργαζόμενων («ρευστοποιητές») που εκτέθηκαν έστω και για λίγο σε υψηλή ακτινοβολία, συμμετέχοντας στις εργασίες κάλυψης του αντιδραστήρα με τσιμέντο για να σταματήσει η διαρροή ραδιενέργειας. Κάποιοι, ακόμα και στη χώρα μας, δεν θέλησαν να παραδεχτούν τη σοβαρότητα του ατυχήματος και μιλούσαν για το «ραδιενεργό νέφος του καπιταλισμού», ενώ έτρωγαν επιδεικτικά μαρούλια, φράουλες και έπιναν γάλα γιατί δεν πίστευαν ότι η ραδιενέργεια από ένα σοσιαλιστικό πυρηνικό εργοστάσιο μπορούσε να τους βλάψει.
Το τρίτο σοβαρό ατύχημα είναι σε εξέλιξη στην Ιαπωνία, τη χώρα πρότυπο του ασιατικού καπιταλισμού, θεωρούμενη ως υπόδειγμα ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων ακόμα και στην περίπτωση του πιο μεγάλου σεισμού. Όμως, και οι 15 πυρηνικοί αντιδραστήρες στην περιοχή που επλήγη από το τσουνάμι αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα, με 6 από αυτούς να έχουν υποστεί τις σοβαρότερες ζημιές.
Κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος θα πρέπει να έχει πειστεί πλέον ότι η έξοδος από την πυρηνική εποχή είναι μονόδρομος. Ακόμα και η «ειρηνική» μορφή της μπορεί να είναι εξίσου καταστροφική με την «πολεμική» εκδοχή της. Όσο τεχνολογικά ανεπτυγμένη και να είναι μια χώρα, πάντα θα κινδυνεύει από μια πυρηνική καταστροφή ως αποτέλεσμα ανθρώπινου λάθους, τεχνολογικής αστοχίας ή κάποιας παραμέτρου που δεν λήφθηκε υπόψη (πχ μεγαλύτερο ύψος τσουνάμι, μεγαλύτερη μέγεθος σεισμού κα). Η πυρηνική ενέργεια είναι ανασφαλής όποιο κι αν είναι το πολιτικο-οικονομικό σύστημα.
Μια παράμετρος που πρέπει να μας ανησυχεί είναι και η διαχείριση της πληροφορίας σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή βλάβης: αρχικά οι υπεύθυνοι και οι αρχές προσπαθούν να υποβαθμίσουν την σημασία του ατυχήματος και δεν δίνουν ακριβή στοιχεία για την κατάσταση. Όταν πλέον δεν μπορεί να κρύψουν ότι ελευθερώθηκε ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα και το περιβάλλον, επιμένουν να διαβεβαιώνουν ότι δεν κινδυνεύει η υγεία των πολιτών χωρίς, όμως, να δίνουν ακριβή στοιχεία.
Μια… σύμπτωση: και τα τρία μεγαλύτερα πυρηνικά ατυχήματα συνέβησαν άνοιξη, μια εποχή που συνδέεται με την άνθιση της ζωής: 28 Μαρτίου στο Θρι Μάιλ Άιλαντ, 26 Απριλίου στο Τσερνομπίλ και 12 Μαρτίου στην Φουκουσίμα,!
Και μια ειρωνεία της …τεχνολογίας: το υποτίθεται τεχνολογικό θαύμα της γαλλικής πυρηνικής τεχνολογίας, ο ταχυαντιδραστήρας «Σούπερ Φένιξ» λειτούργησε παραγωγικά ελάχιστους μόνο μήνες μέσα στα έντεκα χρόνια ζωής του, λόγω αστοχιών και προβλημάτων που δεν έγινε κατορθωτό να επιλυθούν. Ο σχεδιασμός ξεκίνησε το 1968, η άδεια για κατασκευή του στην Creys-Malville, κοντά στα σύνορα με την Ελβετία, δόθηκε το 1972 και οι εργασίες διήρκεσαν από το 1974 έως το 1981. Η παραγωγή ενέργειας ξεκίνησε το 1985. Αν και είχε σχεδιαστεί για παραγωγή 1200 ΜW, στην πραγματικότητα, μέχρι το 1996 η απόδοσή του ήταν μεταξύ μηδέν (0) και 33%, λόγω συνεχών βλαβών και προβλημάτων ασφάλειας. Οι κινητοποιήσεις πολιτών από όλη την Ευρώπη εναντίον του «Σούπερ Φένιξ» – συμμετείχα και εγώ για πρώτη φορά τότε σε μια από τις μεγάλες διεθνείς διαδηλώσεις – αποδείχθηκαν προφητικές. Η κατασκευή του κόστισε πάνω από 60 δις γαλλικά φράγκα αλλά κατάφερε να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα μόλις 1,8 δις γαλλικών φράγκων μέχρι να κλείσει το 1997 με απόφαση της κυβέρνησης Ζοσπέν (συνεργασία Σοσιαλιστών, Πράσινων και Κομμουνιστών). Οι Πράσινοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο και στην απόφαση της κυβέρνησης συνεργασίας Πρασίνων- Σοσιαλδημοκρατών για το σταδιακό αλλά οριστικό κλείσιμο των γερμανικών πυρηνικών αντιδραστήρων μέχρι το 2020.
Ειρωνεία της τύχης: λίγες μόνο μέρες μετά την απόφαση της σημερινής κυβέρνησης συνεργασίας Χριστιανοδημοκρατών – Φιλελευθέρων για παράταση της λειτουργίας των πυρηνικών αντιδραστήρων μέχρι το 2040 (ανατροπή της συμφωνίας Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων), η γερμανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να αναστείλει την παράταση λειτουργίας και να κλείσει άμεσα 7 πυρηνικούς αντιδραστήρες!
Προφητική παραμένει και η ταινία «Το σύνδρομο της Κίνας», με τους Τζακ Λέμον, Τζέιν Φόντα και Μάικλ Ντάγκλας, η πρεμιέρα της οποίας έγινε δώδεκα μόλις μέρες πριν το πυρηνικό ατύχημα στο Θρι Μάιλ Άιλαντ.
Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011
Το αντιπυρηνικό μάθημα από την ...Ιαπωνία
(το άρθρο μου αυτό δημοσιεύθηκε στο http://www.aixmi.gr/index.php/pyriniki-apeili-apo-iaponia-alla-kai-tourkia/) stiw 13/3/2011
Το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ πάγωσε τα πυρηνικά σχέδια για πολλά χρόνια. Η κλιματική αλλαγή και η ευαισθητοποίηση των πολιτών αντιμετωπίστηκε από το πυρηνικό λόμπυ ως μια μεγάλη ευκαιρία για να επανέλθει η πυρηνική ενέργεια δριμύτερη στο προσκήνιο. Νέα προγράμματα προωθούνται σήμερα όχι μόνο στην περιφέρεια της Ευρώπης (Ιράν, Τουρκία, Ινδία) αλλά και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Φιλανδία) και τις ΗΠΑ. Η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας προσπαθεί να «σπάσει» την συμφωνία που είχαν πετύχει οι Πράσινοι την περίοδο της συγκυβέρνησης με τους Σοσιαλδημοκράτες για την σταδιακή αλλά οριστική έξοδο της χώρας από την πυρηνική ενέργεια.
Το πυρηνικό λόμπυ πίστεψε ότι βρήκε την κατάλληλη στιγμή (συζητήσεις για προστασία του κλίματος) για να προωθήσει εκ νέου την πυρηνική ενέργεια ως την μαγική λύση που θα μας έσωζε από την κλιματική ανατροπή. Το κύριο επιχείρημά του ήταν (από παλιά) ότι η πυρηνική τεχνολογία είναι ασφαλής και ότι αυτό που συνέβη στο Τσερνόμπιλ ήταν κάτι που έχει πιθανότητα να συμβεί μια φορά στο ένα εκατομμύριο. Κάποιοι πείστηκαν ή θέλησαν να πειστούν και υποστήριξαν την επιστροφή στην πυρηνική «λύση».
Ειρωνεία της τύχης, όμως! Το κύριο επιχείρημα της πυρηνικής βιομηχανίας κατέρρευσε στις 12 Μαρτίου 2011 στην Ιαπωνία. Ακούγαμε συνεχώς ότι η πυρηνική τεχνολογία έχει υπολογίσει ακόμα και την περίπτωση μεγάλου σεισμού. Το παράδειγμα που προβάλλονταν ήταν η «μεγάλη ασφάλεια» των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιαπωνία, μια χώρα εξόχως σεισμογενή. Βέβαια στην Ιαπωνία είχαν συμβεί και άλλα πυρηνικά ατυχήματα και διαρροή ραδιενέργειας, αλλά δεν είχαν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους πολίτες είναι η αλήθεια. Η ζωντανή μετάδοση της έκρηξης και κατάρρευσης ενός κτιρίου πυρηνικού αντιδραστήρα και η αχρήστευση του συστήματος ψύξης του αντιδραστήρα λόγω βλάβης στα συστήματα που δουλεύουν με ντίζελ, είναι μάλλον η πλήρης απομυθοποίηση της τεχνολογικής ασφάλειας που διαφήμιζε το πυρηνικό λόμπυ.
Μακάρι η διαρροή ραδιενέργειας να παραμείνει στα επίπεδα αυτών που ανακοινώθηκαν και να είναι εκπομπή ραδιενέργειας σε μια ώρα όση αντιστοιχεί σε ένα έτος. Καθόλου αμελητέα βέβαια ποσότητα. Αλλά το επιχείρημα ότι Τσερνομπίλ δεν μπορεί να ξανα-υπάρξει, δεν μπορεί να ακουστεί ξανά.
Στη γειτονιά μας, η τουρκική κυβέρνηση προωθεί την κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων στο Ακούγιου, μια περιοχή κοντά στην Ρόδο, που είναι γνωστή για την σεισμικότητά της. Είναι απαραίτητο σε όλα τα επίπεδα να βοηθήσουμε τις τοπικές κοινωνίες στην γειτονική μας χώρα να ξανα-εμποδίσουν, τώρα όμως μια για πάντα, αυτά τα πολύ επικίνδυνα σχέδια. Προτεραιότητα έχει η συνεργασία μεταξύ των γειτονικών περιοχών και μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών Ελλάδας και Τουρκίας. Όμως σημαντικό ρόλο έχει να παίξει και η συνεργασία μεταξύ των αυτοδιοικήσεων των δυο χωρών και η σχετική παρέμβαση της Ελληνικής κυβέρνησης.
Ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου, και επικεφαλής της περιφερειακής κίνησης του «Οικολογικού Ανέμου», έχω υποστηρίξει μια πρόσφατη πρωτοβουλία του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου και μαζί με άλλους περιφερειακούς συμβούλους από σχεδόν όλες τις παρατάξεις προτείνουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο να αναλάβει πρωτοβουλίες και να συνεργαστεί με φορείς της αυτοδιοίκησης από την Τουρκία ώστε να εμποδίσουμε από κοινού τα πυρηνικά σχέδια.
Μετά την πυρηνική εμπειρία της …Ιαπωνίας είναι η ώρα να αναληφθούν πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο όχι μόνο για να εγκαταλειφθούν τα πυρηνικά σχέδια στην ευρύτερη γειτονιά μας (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αλβανία, Ιράν, Ινδία, Β. Αφρική κα) αλλά και για να προετοιμαστεί η οριστική έξοδος από την πυρηνική εποχή.
Δεν αντέχουμε ως κοινωνίες να βρισκόμαστε κάθε τόσο μπροστά στον κίνδυνο νέων Τσερνομπίλ.
Το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ πάγωσε τα πυρηνικά σχέδια για πολλά χρόνια. Η κλιματική αλλαγή και η ευαισθητοποίηση των πολιτών αντιμετωπίστηκε από το πυρηνικό λόμπυ ως μια μεγάλη ευκαιρία για να επανέλθει η πυρηνική ενέργεια δριμύτερη στο προσκήνιο. Νέα προγράμματα προωθούνται σήμερα όχι μόνο στην περιφέρεια της Ευρώπης (Ιράν, Τουρκία, Ινδία) αλλά και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Φιλανδία) και τις ΗΠΑ. Η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας προσπαθεί να «σπάσει» την συμφωνία που είχαν πετύχει οι Πράσινοι την περίοδο της συγκυβέρνησης με τους Σοσιαλδημοκράτες για την σταδιακή αλλά οριστική έξοδο της χώρας από την πυρηνική ενέργεια.
Το πυρηνικό λόμπυ πίστεψε ότι βρήκε την κατάλληλη στιγμή (συζητήσεις για προστασία του κλίματος) για να προωθήσει εκ νέου την πυρηνική ενέργεια ως την μαγική λύση που θα μας έσωζε από την κλιματική ανατροπή. Το κύριο επιχείρημά του ήταν (από παλιά) ότι η πυρηνική τεχνολογία είναι ασφαλής και ότι αυτό που συνέβη στο Τσερνόμπιλ ήταν κάτι που έχει πιθανότητα να συμβεί μια φορά στο ένα εκατομμύριο. Κάποιοι πείστηκαν ή θέλησαν να πειστούν και υποστήριξαν την επιστροφή στην πυρηνική «λύση».
Ειρωνεία της τύχης, όμως! Το κύριο επιχείρημα της πυρηνικής βιομηχανίας κατέρρευσε στις 12 Μαρτίου 2011 στην Ιαπωνία. Ακούγαμε συνεχώς ότι η πυρηνική τεχνολογία έχει υπολογίσει ακόμα και την περίπτωση μεγάλου σεισμού. Το παράδειγμα που προβάλλονταν ήταν η «μεγάλη ασφάλεια» των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιαπωνία, μια χώρα εξόχως σεισμογενή. Βέβαια στην Ιαπωνία είχαν συμβεί και άλλα πυρηνικά ατυχήματα και διαρροή ραδιενέργειας, αλλά δεν είχαν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους πολίτες είναι η αλήθεια. Η ζωντανή μετάδοση της έκρηξης και κατάρρευσης ενός κτιρίου πυρηνικού αντιδραστήρα και η αχρήστευση του συστήματος ψύξης του αντιδραστήρα λόγω βλάβης στα συστήματα που δουλεύουν με ντίζελ, είναι μάλλον η πλήρης απομυθοποίηση της τεχνολογικής ασφάλειας που διαφήμιζε το πυρηνικό λόμπυ.
Μακάρι η διαρροή ραδιενέργειας να παραμείνει στα επίπεδα αυτών που ανακοινώθηκαν και να είναι εκπομπή ραδιενέργειας σε μια ώρα όση αντιστοιχεί σε ένα έτος. Καθόλου αμελητέα βέβαια ποσότητα. Αλλά το επιχείρημα ότι Τσερνομπίλ δεν μπορεί να ξανα-υπάρξει, δεν μπορεί να ακουστεί ξανά.
Στη γειτονιά μας, η τουρκική κυβέρνηση προωθεί την κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων στο Ακούγιου, μια περιοχή κοντά στην Ρόδο, που είναι γνωστή για την σεισμικότητά της. Είναι απαραίτητο σε όλα τα επίπεδα να βοηθήσουμε τις τοπικές κοινωνίες στην γειτονική μας χώρα να ξανα-εμποδίσουν, τώρα όμως μια για πάντα, αυτά τα πολύ επικίνδυνα σχέδια. Προτεραιότητα έχει η συνεργασία μεταξύ των γειτονικών περιοχών και μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών Ελλάδας και Τουρκίας. Όμως σημαντικό ρόλο έχει να παίξει και η συνεργασία μεταξύ των αυτοδιοικήσεων των δυο χωρών και η σχετική παρέμβαση της Ελληνικής κυβέρνησης.
Ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου, και επικεφαλής της περιφερειακής κίνησης του «Οικολογικού Ανέμου», έχω υποστηρίξει μια πρόσφατη πρωτοβουλία του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου και μαζί με άλλους περιφερειακούς συμβούλους από σχεδόν όλες τις παρατάξεις προτείνουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο να αναλάβει πρωτοβουλίες και να συνεργαστεί με φορείς της αυτοδιοίκησης από την Τουρκία ώστε να εμποδίσουμε από κοινού τα πυρηνικά σχέδια.
Μετά την πυρηνική εμπειρία της …Ιαπωνίας είναι η ώρα να αναληφθούν πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο όχι μόνο για να εγκαταλειφθούν τα πυρηνικά σχέδια στην ευρύτερη γειτονιά μας (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αλβανία, Ιράν, Ινδία, Β. Αφρική κα) αλλά και για να προετοιμαστεί η οριστική έξοδος από την πυρηνική εποχή.
Δεν αντέχουμε ως κοινωνίες να βρισκόμαστε κάθε τόσο μπροστά στον κίνδυνο νέων Τσερνομπίλ.
Δυο μαθήματα από την Ιαπωνία
(το άρθρο μου αυτό δημοσιεύθηκε στο ΕΠΩΝΥΜΩΣ, ΠΟΝΤΙΚΙ στις 12/3/2011)
Η ζωή μας δεν μπορεί να είναι ίδια μετά την 26η Δεκεμβρίου 2004 (καταστροφή από το τσουνάμι στον Ινδικό) και την 11η και 12η Μαρτίου 2011 (καταστροφή από το τσουνάμι στον Ειρηνικό – Ιαπωνία). Οι ημερομηνίες αυτές θα πρέπει να μείνουν στην ιστορία όχι μόνο ως ημέρες συνδεδεμένες με πρωτοφανή καταστροφή αλλά και ως ημέρες – σύμβολο για τον επαναπροσδιορισμό των αξιών μας, την επανα-ιεράρχηση προτεραιοτήτων των κοινωνιών και τη διαμόρφωση μιας νέας σχέσης με τη φύση και τον πλανήτη.
Η βιβλική καταστροφή στην Ιαπωνία πρέπει να μας διδάξει ότι είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι η ανθρωπότητα έχει ή μπορεί να αποκτήσει τα εργαλεία κυριαρχίας πάνω στη φύση και τον πλανήτη. Όταν η Ιαπωνία, μια από τις πιο αναπτυγμένες τεχνολογικά και οικονομικά κοινωνίες, βιώνει αυτού του μεγέθους την καταστροφή, χρειάζεται να προσγειωθούμε ως προς τις δυνατότητες και τα όρια της τεχνολογίας. Αλλά και να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα, ώστε οι επιλογές μας σε επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης, τεχνολογικής εξέλιξης, οικονομικών προτεραιοτήτων και περιβαλλοντικής διαχείρισης να συμβάλλουν σε όσο το δυνατόν πιο αρμονική σχέση με τη φύση, στον περιορισμό των κινδύνων και στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα, που οι τεχνολογικοί κίνδυνοι (πυρηνική ενέργεια, πετροχημική βιομηχανία, γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί κ.α.) αλλά και η ανατροπή του παγκόσμιου κλίματος έρχονται να προστεθούν σε φυσικούς κινδύνους όπως είναι ένας σεισμός ή η έκρηξη ενός ηφαιστείου.
Η θλίψη και η συμπόνια μας για τα χιλιάδες θύματα στον Ινδικό (2004) και στον Ειρηνικό (2011) θα πρέπει να συνοδεύονται και από ένα βαθύτερο στοχασμό για τις παρεμβάσεις ή τις παραλείψεις στην παράκτια περιοχή που μεγιστοποίησαν την καταστροφή. Τι φταίει και ένα φυσικό φαινόμενο, όπως το παλιρροϊκό κύμα, γνωστό σε όλες τις περιοχές του πλανήτη, οδηγεί ξανά σήμερα σε μια τόσο εκτεταμένη ζημιά; Η έκταση της καταστροφής στον Ινδικό δεν οφειλόταν τόσο στον ίδιο τον τρομακτικό σεισμό αλλά στο γεγονός ότι οικοδομήθηκε από «άγνοια» ή «απερισκεψία» η παράκτια ζώνη σε μια περιοχή του κόσμου όπου οι πολύ ισχυροί σεισμοί και τα παλιρροϊκά κύματα δεν ήταν άγνωστα. Κατ’ αναλογία, η καταστροφή στην Ιαπωνία ίσως οφείλεται στην υπερεκτίμηση της τεχνολογικής δυνατότητας της χώρας (συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, κατασκευή φραγμάτων κ.α.).
Δεν μπορούμε να αποφύγουμε ορισμένες φυσικές καταστροφές (σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κ.α.), μπορούμε, όμως, να περιορίσουμε τις επιπτώσεις τους (π.χ. με καλύτερο αντισεισμικό σχεδιασμό και εκπαίδευση του πληθυσμού). Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τα παλιρροϊκά κύματα μετά από ένα μεγάλο σεισμό και την εκτόνωσή τους στον παράκτιο χώρο, αλλά μπορούμε να περιορίσουμε την καταστροφικότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη στο σχεδιασμό μας τον κίνδυνο να συμβούν παρόμοια φαινόμενα, αποφεύγοντας την οικοδόμηση πάνω στο κύμα και διατηρώντας σε καλή κατάσταση τα φυσικά συστήματα άμυνας.
Το κύριο μέσο άμυνάς μας απέναντι σε ένα παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι) λόγω σεισμού (Ινδικός, Ειρηνικός) ή βίαιης ανατροπής του παγκόσμιου κλίματος (περίπτωση Μιαν Μαρ), είναι η διατήρηση μιας εκτεταμένης «περιοχής εκτόνωσης» («buffer zone») στην παράκτια ζώνη. Μεταξύ των επιστημόνων είναι γνωστό ότι σε περιοχές με φυσικές ζώνες άμυνας (αμμόλοφοι με παράκτια βλάστηση) η ζημιά θα είναι πολύ μικρότερη. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τις έρευνες που έγιναν μετά το τσουνάμι το 2004.
Η καταστροφή στην Ιαπωνία (και παλιότερα στον Ινδικό) μας διδάσκει ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο διαχείρισης και ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης σε μια περιοχή σαν την δική μας, όπου δεν απουσιάζουν ούτε οι σεισμοί ούτε τα παλιρροϊκά κύματα. Στη Μεσόγειο έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 600 μεγάλα παλιρροϊκά κύματα, μερικά από τα οποία προκάλεσαν, επίσης, τρομακτικές καταστροφές. Τουλάχιστον 7 από αυτά συνέβησαν στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο με πιο σημαντικά:
- Αυτό που προκλήθηκε από την έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης και φαίνεται ότι προκάλεσε την πλήρη καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού.
- Αυτό που δημιουργήθηκε μετά από ένα σεισμό 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στον Κορινθιακό (373 π.Χ.) και εξαφάνισε την Ελίκη.
Όχι, όμως, μόνο στο μακρινό παρελθόν αλλά και πολύ πρόσφατα έχουμε δημιουργία ισχυρών παλιρροϊκών κυμάτων στην περιοχή μας μετά από σεισμό μεγάλης κλίμακας, όπως:
- Το πολύ ισχυρό παλιρροϊκό κύμα που έπληξε τον Ιούλιο 1956 τα νησιά του Ν. Αιγαίου μετά το σεισμό σε Αμοργό –Σαντορίνη. Την εποχή εκείνη, όμως, οι ακτές των νησιών ήταν σχεδόν άχτιστες και έτσι οι ζημιές ήταν περιορισμένες, αν και το παλιρροϊκό κύμα που σηκώθηκε ήταν ίδιας περίπου έντασης με αυτό του Ινδικού.
- Το παλιρροϊκό κύμα που έπληξε τις πυκνοδομημένες ακτές της Τουρκίας, αμέσως μετά τον σεισμό του Αυγούστου 1999, αυξάνοντας την καταστροφικότητα του ίδιου του σεισμού και τον αριθμό των θυμάτων. Η έντασή του ήταν αρκετά μικρότερη σε σχέση με το πρόσφατο στον Ινδικό.
Η πυκνή δόμηση, σήμερα, της παράκτιας ζώνης σε συνδυασμό με την καταστροφή των φυσικών στοιχείων που θα μπορούσαν να μειώσουν την ένταση του φαινομένου αυξάνουν τους κινδύνους για πολλές παράκτιες περιοχές. Κατά συνέπεια, εκτός από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και την επίλυση μια σειράς κοινωνικών προβλημάτων (όπως: ποιος και πότε ενημερώνει για τον κίνδυνο τσουνάμι, ποιος κινητοποιεί τους πολίτες, ποιος είναι ο ρόλος των ομάδων πολιτικής προστασίας, πόσο εκπαιδευμένοι μπορεί να είναι οι πολίτες ώστε να μην πανικοβληθούν κα), χρειάζεται να λάβουμε μέτρα που αφορούν στον χωροταξικό σχεδιασμό και στην πολιτική διαχείρισης της παράκτιας ζώνης.
Η ζωή μας δεν μπορεί να είναι ίδια μετά την 26η Δεκεμβρίου 2004 (καταστροφή από το τσουνάμι στον Ινδικό) και την 11η και 12η Μαρτίου 2011 (καταστροφή από το τσουνάμι στον Ειρηνικό – Ιαπωνία). Οι ημερομηνίες αυτές θα πρέπει να μείνουν στην ιστορία όχι μόνο ως ημέρες συνδεδεμένες με πρωτοφανή καταστροφή αλλά και ως ημέρες – σύμβολο για τον επαναπροσδιορισμό των αξιών μας, την επανα-ιεράρχηση προτεραιοτήτων των κοινωνιών και τη διαμόρφωση μιας νέας σχέσης με τη φύση και τον πλανήτη.
Η βιβλική καταστροφή στην Ιαπωνία πρέπει να μας διδάξει ότι είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι η ανθρωπότητα έχει ή μπορεί να αποκτήσει τα εργαλεία κυριαρχίας πάνω στη φύση και τον πλανήτη. Όταν η Ιαπωνία, μια από τις πιο αναπτυγμένες τεχνολογικά και οικονομικά κοινωνίες, βιώνει αυτού του μεγέθους την καταστροφή, χρειάζεται να προσγειωθούμε ως προς τις δυνατότητες και τα όρια της τεχνολογίας. Αλλά και να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα, ώστε οι επιλογές μας σε επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης, τεχνολογικής εξέλιξης, οικονομικών προτεραιοτήτων και περιβαλλοντικής διαχείρισης να συμβάλλουν σε όσο το δυνατόν πιο αρμονική σχέση με τη φύση, στον περιορισμό των κινδύνων και στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα, που οι τεχνολογικοί κίνδυνοι (πυρηνική ενέργεια, πετροχημική βιομηχανία, γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί κ.α.) αλλά και η ανατροπή του παγκόσμιου κλίματος έρχονται να προστεθούν σε φυσικούς κινδύνους όπως είναι ένας σεισμός ή η έκρηξη ενός ηφαιστείου.
Η θλίψη και η συμπόνια μας για τα χιλιάδες θύματα στον Ινδικό (2004) και στον Ειρηνικό (2011) θα πρέπει να συνοδεύονται και από ένα βαθύτερο στοχασμό για τις παρεμβάσεις ή τις παραλείψεις στην παράκτια περιοχή που μεγιστοποίησαν την καταστροφή. Τι φταίει και ένα φυσικό φαινόμενο, όπως το παλιρροϊκό κύμα, γνωστό σε όλες τις περιοχές του πλανήτη, οδηγεί ξανά σήμερα σε μια τόσο εκτεταμένη ζημιά; Η έκταση της καταστροφής στον Ινδικό δεν οφειλόταν τόσο στον ίδιο τον τρομακτικό σεισμό αλλά στο γεγονός ότι οικοδομήθηκε από «άγνοια» ή «απερισκεψία» η παράκτια ζώνη σε μια περιοχή του κόσμου όπου οι πολύ ισχυροί σεισμοί και τα παλιρροϊκά κύματα δεν ήταν άγνωστα. Κατ’ αναλογία, η καταστροφή στην Ιαπωνία ίσως οφείλεται στην υπερεκτίμηση της τεχνολογικής δυνατότητας της χώρας (συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, κατασκευή φραγμάτων κ.α.).
Δεν μπορούμε να αποφύγουμε ορισμένες φυσικές καταστροφές (σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων κ.α.), μπορούμε, όμως, να περιορίσουμε τις επιπτώσεις τους (π.χ. με καλύτερο αντισεισμικό σχεδιασμό και εκπαίδευση του πληθυσμού). Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τα παλιρροϊκά κύματα μετά από ένα μεγάλο σεισμό και την εκτόνωσή τους στον παράκτιο χώρο, αλλά μπορούμε να περιορίσουμε την καταστροφικότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη στο σχεδιασμό μας τον κίνδυνο να συμβούν παρόμοια φαινόμενα, αποφεύγοντας την οικοδόμηση πάνω στο κύμα και διατηρώντας σε καλή κατάσταση τα φυσικά συστήματα άμυνας.
Το κύριο μέσο άμυνάς μας απέναντι σε ένα παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι) λόγω σεισμού (Ινδικός, Ειρηνικός) ή βίαιης ανατροπής του παγκόσμιου κλίματος (περίπτωση Μιαν Μαρ), είναι η διατήρηση μιας εκτεταμένης «περιοχής εκτόνωσης» («buffer zone») στην παράκτια ζώνη. Μεταξύ των επιστημόνων είναι γνωστό ότι σε περιοχές με φυσικές ζώνες άμυνας (αμμόλοφοι με παράκτια βλάστηση) η ζημιά θα είναι πολύ μικρότερη. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τις έρευνες που έγιναν μετά το τσουνάμι το 2004.
Η καταστροφή στην Ιαπωνία (και παλιότερα στον Ινδικό) μας διδάσκει ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο διαχείρισης και ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης σε μια περιοχή σαν την δική μας, όπου δεν απουσιάζουν ούτε οι σεισμοί ούτε τα παλιρροϊκά κύματα. Στη Μεσόγειο έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 600 μεγάλα παλιρροϊκά κύματα, μερικά από τα οποία προκάλεσαν, επίσης, τρομακτικές καταστροφές. Τουλάχιστον 7 από αυτά συνέβησαν στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο με πιο σημαντικά:
- Αυτό που προκλήθηκε από την έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης και φαίνεται ότι προκάλεσε την πλήρη καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού.
- Αυτό που δημιουργήθηκε μετά από ένα σεισμό 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στον Κορινθιακό (373 π.Χ.) και εξαφάνισε την Ελίκη.
Όχι, όμως, μόνο στο μακρινό παρελθόν αλλά και πολύ πρόσφατα έχουμε δημιουργία ισχυρών παλιρροϊκών κυμάτων στην περιοχή μας μετά από σεισμό μεγάλης κλίμακας, όπως:
- Το πολύ ισχυρό παλιρροϊκό κύμα που έπληξε τον Ιούλιο 1956 τα νησιά του Ν. Αιγαίου μετά το σεισμό σε Αμοργό –Σαντορίνη. Την εποχή εκείνη, όμως, οι ακτές των νησιών ήταν σχεδόν άχτιστες και έτσι οι ζημιές ήταν περιορισμένες, αν και το παλιρροϊκό κύμα που σηκώθηκε ήταν ίδιας περίπου έντασης με αυτό του Ινδικού.
- Το παλιρροϊκό κύμα που έπληξε τις πυκνοδομημένες ακτές της Τουρκίας, αμέσως μετά τον σεισμό του Αυγούστου 1999, αυξάνοντας την καταστροφικότητα του ίδιου του σεισμού και τον αριθμό των θυμάτων. Η έντασή του ήταν αρκετά μικρότερη σε σχέση με το πρόσφατο στον Ινδικό.
Η πυκνή δόμηση, σήμερα, της παράκτιας ζώνης σε συνδυασμό με την καταστροφή των φυσικών στοιχείων που θα μπορούσαν να μειώσουν την ένταση του φαινομένου αυξάνουν τους κινδύνους για πολλές παράκτιες περιοχές. Κατά συνέπεια, εκτός από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και την επίλυση μια σειράς κοινωνικών προβλημάτων (όπως: ποιος και πότε ενημερώνει για τον κίνδυνο τσουνάμι, ποιος κινητοποιεί τους πολίτες, ποιος είναι ο ρόλος των ομάδων πολιτικής προστασίας, πόσο εκπαιδευμένοι μπορεί να είναι οι πολίτες ώστε να μην πανικοβληθούν κα), χρειάζεται να λάβουμε μέτρα που αφορούν στον χωροταξικό σχεδιασμό και στην πολιτική διαχείρισης της παράκτιας ζώνης.
Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011
Ναυάγιο του Συμπαραστάτη του Πολίτη;
Το άρθρο μου δημοσιεύθηκε στο http://www.eklogika.gr/articles/533
Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι επιδιώκει μεταρρύθμιση της αυτοδιοίκησης με τον Καλλικράτη. Όμως, αποδεικνύεται στο ξεκίνημά του ότι έχει πολλά προβλήματα, κενά και αδυναμίες, κάτι που είχαμε επισημάνει οι Οικολόγοι Πράσινοι εγκαίρως. Όμως, μέσα στο χάος που υπάρχει, ο προβλεπόμενος θεσμός διαμεσολάβησης, του "Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης" (στους Δήμους) και του "Συμπαραστάτη του Πολίτη" (στις Περιφέρειες), θα μπορούσε να συμβάλλει στην αλλαγή της σχέσης των πολιτών με τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς, προωθώντας διαφάνεια και αμεροληψία, αλλά και να δώσει ερεθίσματα, πληροφορίες και προτάσεις για την καλύτερη, αποτελεσματικότερη και δημοκρατικότερη οργάνωση των δυο επιπέδων αυτοδιοίκησης.
Η κυβέρνηση, όμως, και οι περιφερειάρχες δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τι σημαίνει περιφερειακή οργάνωση. Στα περισσότερα Περιφερειακά Συμβούλια δεν έχουν συζητηθεί σοβαρά τα θέματα οργάνωσης της Περιφέρειας και των σχέσεων Περιφέρειας και πολιτών. Προς το παρόν, δεν έχουμε δει να γίνεται κατανοητός ο στρατηγικός ρόλος της Περιφέρειας στον σχεδιασμό πολιτικών και στην προώθηση ενός νέου μοντέλου οικονομίας και κοινωνικής οργάνωσης. Αυτό που έγινε με το «Συμπαραστάτη του Πολίτη» αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση αυτοσχεδιάζει και δεν μπορεί καν να υπερασπιστεί θεσμούς τους οποίους υποτίθεται ότι θέλει να προωθήσει.
Σύμφωνα με τον «οδικό χάρτη» του Υπουργείου Εσωτερικών, τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια έπρεπε να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία για τον Συμπαραστάτη μέσα στους πρώτους δυο μήνες (στόχος εξωπραγματικός με τα προβλήματα που έχει η εφαρμογή του «Καλλικράτη»). Η διαδικασία που ακολουθήθηκε στους περισσότερους Δήμους και σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες δείχνει ότι ο θεσμός είτε δεν είναι επιθυμητός είτε (στην καλύτερη περίπτωση) δεν είναι κατανοητός. Μέχρι τις 28/2/2011 ελάχιστα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια εξέλεξαν «Συμπαραστάτη». Σε κάποιες περιπτώσεις εκλέχτηκε κάποιος αλλά χωρίς να γίνει ουσιαστική συζήτηση στο Συμβούλιο για το αν ο/η υποψήφιος/α μπορεί να ανταποκριθεί στις ευθύνες και στο ρόλο όπως περιγράφονται στο νόμο.
Πολλοί περιφερειακοί και δημοτικοί άρχοντες αντιλαμβάνονται τον «Συμπαραστάτη» όχι ως έναν ανεξάρτητο και αμερόληπτο θεσμό αλλά ως άτομο που θα είναι της «απόλυτης εμπιστοσύνης» τους και προέκταση της πλειοψηφούσας παράταξης. Πολλά είναι τα περιστατικά που το αποδεικνύουν. Σε ένα Δημοτικό Συμβούλιο μεγάλου Δήμου της Αττικής η πλειοψηφία αλλά και η μείζον μειοψηφία πρότειναν για τη θέση αυτή δημοτικό σύμβουλο της παράταξης τους - χωρίς καν να δηλώσουν ότι θα παραιτηθεί αν τυχόν εκλέγονταν! Σε πολλές περιπτώσεις οι υποψήφιοι δεν πρόλαβαν καν να μιλήσουν στα Συμβούλια. Και το πιο ακραίο, στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου άρχισε η ψηφοφορία πριν καν μάθουν οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι ποιοι ήταν οι υποψήφιοι για τη θέση! (κάτι που φυσικά με έκανε να απέχω ως Περιφερειακός Σύμβουλος από τη διαδικασία της ψηφοφορίας γιατί θεώρησα ότι γελοιοποιείται με αυτόν τον τρόπο ένας σημαντικός θεσμός).
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από σχεδόν όλα τα Περιφερειακά και τα περισσότερα Δημοτικά Συμβούλια οδηγεί στο να μείνει αυτός ο θεσμός «στα χαρτιά» μας πείθει ότι με ευθύνη κυβέρνησης, Περιφερειαρχών και πολλών Δημάρχων ο θεσμός αυτός είναι μη-επιθυμητός. Οδηγείται σε ναυάγιο πριν καν το ξεκίνημά του.
Τι πρόκειται να γίνει τώρα; Από το υπουργείο Εσωτερικών κυκλοφορεί η άποψη - αλλά ανεπίσημα - ότι όπου δεν εκλέχτηκε «Συμπαραστάτης» θα μείνει κενή η θέση, αφού παρήλθε η προθεσμία των δυο μηνών για την εκλογή του! Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών δεν έχει εκδώσει διευκρινιστική εγκύκλιο, αν και οι υπηρεσιακοί παράγοντες το ζητούν επιμόνως. Πρόσφατα οι 20 εκλεγμένοι Πράσινοι Περιφερειακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι στείλαμε σχετική επιστολή στον κ Γ. Ραγκούση εκφράζοντας την ανησυχία μας για την τύχη του θεσμού, ζητώντας να προχωρήσει σε διευκρινιστικές εγκυκλίους. Δεν πήραμε μέχρι σήμερα απάντηση.
Οφείλεται η κατάσταση αυτή σε προχειρότητα ή αληθεύει αυτό που κυκλοφορεί, ότι ο θεσμός θα «αφεθεί να μαραζώσει γιατί δεν έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία και υπάρχουν πολλές ασάφειες»; Το ναυάγιο του νέου θεσμού θα έχει συνέπειες στην οργάνωση και στην αξιοπιστία των αυτοδιοικητικών θεσμών. Η εκτεταμένη κακοδιοίκηση και διαφθορά που διαπιστώνονταν για πολλές αυτοδιοικητικές αρχές σε όλες τις αναφορές των δημόσιων ελεγκτικών οργάνων, αλλά και η καχυποψία που καταγράφεται σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης καθιστούν απαραίτητη τη λειτουργία θεσμών στους οποίους ο πολίτης να μπορεί να καταφεύγει όταν αισθάνεται ότι η διοίκηση δε λειτουργεί με διαφανή, δημοκρατικό και νόμιμο τρόπο.
Σε όλες τις τοπικές κοινωνίες υπάρχουν πρόσωπα τα οποία ανταποκρίνονται στην προϋπόθεση να είναι «εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας», πρόσωπα που μπορούν να έχουν την εμπιστοσύνη των 2/3 του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου όπως προβλέπει ο νόμος για την πλήρωση της θέσης. Τις περισσότερες φορές δεν αναζητήθηκαν αλλά και δεν έγινε καμία προσπάθεια διαβούλευσης και συναινέσεων στη βάση αξιοκρατικών κριτηρίων. Είναι προφανές ότι οι περισσότερες διοικήσεις φοβούνται ή έστω -στην καλύτερη περίπτωση - αδιαφορούν να προωθήσουν ένα θεσμό, που θα τις ελέγχει, αλλά δε θα τον ελέγχουν.
Μακάρι να αντιληφθεί η κυβέρνηση το πολιτικό σφάλμα έστω και στο 12 και 5. Όπως ζητάμε και με την επιστολή μας οι Πράσινοι Σύμβουλοι: «Πρέπει άμεσα να διευκρινιστεί από το Υπουργείο Εσωτερικών ότι η αποκλειστική προθεσμία των δύο μηνών που προβλέπει ο νόμος (και έληξε στις 28/2) για την επιλογή του Συμπαραστάτη αφορά στην έναρξη της διαδικασίας, να εκδοθεί Εγκύκλιος που να οριοθετεί την ολοκλήρωσή της και συγχρόνως να καταστεί σαφές ότι η εκλογή του δεν είναι στη διακριτική ευχέρεια της κάθε πλειοψηφίας αλλά υποχρέωσή της. Επίσης, να θέσει κανόνες για διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες εκλογής αυτών που θα πρέπει πράγματι να είναι «Συμπαραστάτες του Δημότη και του Πολίτη».
Εάν η κυβέρνηση θέλει θεσμούς, ικανούς να υπηρετήσουν τον πολίτη, όπως ισχυρίζεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου θα πρέπει και να το επιδιώκει. Αλλά και οι πολίτες πρέπει να διεκδικούν πιο αποτελεσματικά τα δικαιώματά τους".
Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι επιδιώκει μεταρρύθμιση της αυτοδιοίκησης με τον Καλλικράτη. Όμως, αποδεικνύεται στο ξεκίνημά του ότι έχει πολλά προβλήματα, κενά και αδυναμίες, κάτι που είχαμε επισημάνει οι Οικολόγοι Πράσινοι εγκαίρως. Όμως, μέσα στο χάος που υπάρχει, ο προβλεπόμενος θεσμός διαμεσολάβησης, του "Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης" (στους Δήμους) και του "Συμπαραστάτη του Πολίτη" (στις Περιφέρειες), θα μπορούσε να συμβάλλει στην αλλαγή της σχέσης των πολιτών με τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς, προωθώντας διαφάνεια και αμεροληψία, αλλά και να δώσει ερεθίσματα, πληροφορίες και προτάσεις για την καλύτερη, αποτελεσματικότερη και δημοκρατικότερη οργάνωση των δυο επιπέδων αυτοδιοίκησης.
Η κυβέρνηση, όμως, και οι περιφερειάρχες δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τι σημαίνει περιφερειακή οργάνωση. Στα περισσότερα Περιφερειακά Συμβούλια δεν έχουν συζητηθεί σοβαρά τα θέματα οργάνωσης της Περιφέρειας και των σχέσεων Περιφέρειας και πολιτών. Προς το παρόν, δεν έχουμε δει να γίνεται κατανοητός ο στρατηγικός ρόλος της Περιφέρειας στον σχεδιασμό πολιτικών και στην προώθηση ενός νέου μοντέλου οικονομίας και κοινωνικής οργάνωσης. Αυτό που έγινε με το «Συμπαραστάτη του Πολίτη» αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση αυτοσχεδιάζει και δεν μπορεί καν να υπερασπιστεί θεσμούς τους οποίους υποτίθεται ότι θέλει να προωθήσει.
Σύμφωνα με τον «οδικό χάρτη» του Υπουργείου Εσωτερικών, τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια έπρεπε να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία για τον Συμπαραστάτη μέσα στους πρώτους δυο μήνες (στόχος εξωπραγματικός με τα προβλήματα που έχει η εφαρμογή του «Καλλικράτη»). Η διαδικασία που ακολουθήθηκε στους περισσότερους Δήμους και σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες δείχνει ότι ο θεσμός είτε δεν είναι επιθυμητός είτε (στην καλύτερη περίπτωση) δεν είναι κατανοητός. Μέχρι τις 28/2/2011 ελάχιστα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια εξέλεξαν «Συμπαραστάτη». Σε κάποιες περιπτώσεις εκλέχτηκε κάποιος αλλά χωρίς να γίνει ουσιαστική συζήτηση στο Συμβούλιο για το αν ο/η υποψήφιος/α μπορεί να ανταποκριθεί στις ευθύνες και στο ρόλο όπως περιγράφονται στο νόμο.
Πολλοί περιφερειακοί και δημοτικοί άρχοντες αντιλαμβάνονται τον «Συμπαραστάτη» όχι ως έναν ανεξάρτητο και αμερόληπτο θεσμό αλλά ως άτομο που θα είναι της «απόλυτης εμπιστοσύνης» τους και προέκταση της πλειοψηφούσας παράταξης. Πολλά είναι τα περιστατικά που το αποδεικνύουν. Σε ένα Δημοτικό Συμβούλιο μεγάλου Δήμου της Αττικής η πλειοψηφία αλλά και η μείζον μειοψηφία πρότειναν για τη θέση αυτή δημοτικό σύμβουλο της παράταξης τους - χωρίς καν να δηλώσουν ότι θα παραιτηθεί αν τυχόν εκλέγονταν! Σε πολλές περιπτώσεις οι υποψήφιοι δεν πρόλαβαν καν να μιλήσουν στα Συμβούλια. Και το πιο ακραίο, στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου άρχισε η ψηφοφορία πριν καν μάθουν οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι ποιοι ήταν οι υποψήφιοι για τη θέση! (κάτι που φυσικά με έκανε να απέχω ως Περιφερειακός Σύμβουλος από τη διαδικασία της ψηφοφορίας γιατί θεώρησα ότι γελοιοποιείται με αυτόν τον τρόπο ένας σημαντικός θεσμός).
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από σχεδόν όλα τα Περιφερειακά και τα περισσότερα Δημοτικά Συμβούλια οδηγεί στο να μείνει αυτός ο θεσμός «στα χαρτιά» μας πείθει ότι με ευθύνη κυβέρνησης, Περιφερειαρχών και πολλών Δημάρχων ο θεσμός αυτός είναι μη-επιθυμητός. Οδηγείται σε ναυάγιο πριν καν το ξεκίνημά του.
Τι πρόκειται να γίνει τώρα; Από το υπουργείο Εσωτερικών κυκλοφορεί η άποψη - αλλά ανεπίσημα - ότι όπου δεν εκλέχτηκε «Συμπαραστάτης» θα μείνει κενή η θέση, αφού παρήλθε η προθεσμία των δυο μηνών για την εκλογή του! Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών δεν έχει εκδώσει διευκρινιστική εγκύκλιο, αν και οι υπηρεσιακοί παράγοντες το ζητούν επιμόνως. Πρόσφατα οι 20 εκλεγμένοι Πράσινοι Περιφερειακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι στείλαμε σχετική επιστολή στον κ Γ. Ραγκούση εκφράζοντας την ανησυχία μας για την τύχη του θεσμού, ζητώντας να προχωρήσει σε διευκρινιστικές εγκυκλίους. Δεν πήραμε μέχρι σήμερα απάντηση.
Οφείλεται η κατάσταση αυτή σε προχειρότητα ή αληθεύει αυτό που κυκλοφορεί, ότι ο θεσμός θα «αφεθεί να μαραζώσει γιατί δεν έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία και υπάρχουν πολλές ασάφειες»; Το ναυάγιο του νέου θεσμού θα έχει συνέπειες στην οργάνωση και στην αξιοπιστία των αυτοδιοικητικών θεσμών. Η εκτεταμένη κακοδιοίκηση και διαφθορά που διαπιστώνονταν για πολλές αυτοδιοικητικές αρχές σε όλες τις αναφορές των δημόσιων ελεγκτικών οργάνων, αλλά και η καχυποψία που καταγράφεται σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης καθιστούν απαραίτητη τη λειτουργία θεσμών στους οποίους ο πολίτης να μπορεί να καταφεύγει όταν αισθάνεται ότι η διοίκηση δε λειτουργεί με διαφανή, δημοκρατικό και νόμιμο τρόπο.
Σε όλες τις τοπικές κοινωνίες υπάρχουν πρόσωπα τα οποία ανταποκρίνονται στην προϋπόθεση να είναι «εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας», πρόσωπα που μπορούν να έχουν την εμπιστοσύνη των 2/3 του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου όπως προβλέπει ο νόμος για την πλήρωση της θέσης. Τις περισσότερες φορές δεν αναζητήθηκαν αλλά και δεν έγινε καμία προσπάθεια διαβούλευσης και συναινέσεων στη βάση αξιοκρατικών κριτηρίων. Είναι προφανές ότι οι περισσότερες διοικήσεις φοβούνται ή έστω -στην καλύτερη περίπτωση - αδιαφορούν να προωθήσουν ένα θεσμό, που θα τις ελέγχει, αλλά δε θα τον ελέγχουν.
Μακάρι να αντιληφθεί η κυβέρνηση το πολιτικό σφάλμα έστω και στο 12 και 5. Όπως ζητάμε και με την επιστολή μας οι Πράσινοι Σύμβουλοι: «Πρέπει άμεσα να διευκρινιστεί από το Υπουργείο Εσωτερικών ότι η αποκλειστική προθεσμία των δύο μηνών που προβλέπει ο νόμος (και έληξε στις 28/2) για την επιλογή του Συμπαραστάτη αφορά στην έναρξη της διαδικασίας, να εκδοθεί Εγκύκλιος που να οριοθετεί την ολοκλήρωσή της και συγχρόνως να καταστεί σαφές ότι η εκλογή του δεν είναι στη διακριτική ευχέρεια της κάθε πλειοψηφίας αλλά υποχρέωσή της. Επίσης, να θέσει κανόνες για διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες εκλογής αυτών που θα πρέπει πράγματι να είναι «Συμπαραστάτες του Δημότη και του Πολίτη».
Εάν η κυβέρνηση θέλει θεσμούς, ικανούς να υπηρετήσουν τον πολίτη, όπως ισχυρίζεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου θα πρέπει και να το επιδιώκει. Αλλά και οι πολίτες πρέπει να διεκδικούν πιο αποτελεσματικά τα δικαιώματά τους".
Κυριακή 6 Μαρτίου 2011
Για τα σκουπίδια στα νησιά Ν. Αιγαίου
ΟΑ_Α.ΕΠ. 1/ ΧΑΔΑ Άνδρου (συνεδρίαση 03/03/2011)
Επερώτηση Ν. Χρυσόγελου προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη, και τους αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίο και Γ. Μακρυωνίτη, σε συνέχεια της από 20/2/2011 επιστολής μας (με βάση το άρθρο 16 του σχεδίου Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Η περιβαλλοντική καταστροφή από τον ΧΑΔΑ Άνδρου και η λειτουργία ΧΑΔΑ στα νησιά
Στις 4 Φεβρουαρίου 2011 σχεδόν τα μισά σκουπίδια του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποριμμάτων (ΧΑΔΑ) Σταυροπέδα, που βρίσκεται στο χώρο του προϊστορικού οικισμού Στρόφιλα Άνδρου, παρασύρθηκαν από τα νερά της δυνατής βροχής και κατέληξαν στο ρέμα και στη συνέχεια στη θάλασσα, καλύπτοντας την παραλία Σχοινιά, όπου εκβάλει το ρέμα, και μεγάλο μέρος του βυθού. Είναι πολύ πιθανόν ότι τα ρεύματα θα παρασύρουν τα απορρίμματα ή/και τις επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται σε αυτά, με κίνδυνο εκτεταμένης επιβάρυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των θαλάσσιων ειδών ευρύτερων περοχών. Λόγω της θέσης του ΧΑΔΑ (πάνω από ρέμα, πολύ κοντά στη θάλασσα) αλλά και της ποσότητας που είχε συσσωρευθεί όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της, ήταν περισσότερο από βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε η καταστροφή, κάτι που είχα διαπιστώσει και εγώ σε επιτόπια επίσκεψή μου στις 23-24 Οκτωβρίου 2010.
Όμως, λίγες μόνο μέρες μετά την κατάρρευση της χωματερής, και συγκεκριμένα στις 11 Φεβρουαρίου, ξέσπασε (για άλλη μια φορά) και φωτιά στον Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα και την γύρω περιοχή με επικίνδυνους ρύπους που περιέχονται στον καπνό από την καύση των σκουπιδιών.
Ο συγκεκριμένος χώρος παραμένει σε λειτουργία για πάνω από 30 χρόνια, αν και η λειτουργία του ξεκίνησε ως προσωρινή, και παρά τις κατά καιρούς κινητοποιήσεις των κατοίκων, με πιο πρόσφατες αυτές του 2004, με την ουσιαστική συγκάλυψη τόσο της κεντρικής όσο και της νομαρχιακής διοίκησης, που έδιναν άδειες λειτουργίας παρά:
- την κατάφορη παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την γνώση ότι συντελείται για πολλά χρόνια ένα περιβαλλοντικό έγκλημα στην περιοχή,
- την υποχρέωση τερματισμού λειτουργίας όλων των ΧΑΔΑ μέχρι τέλος 2000 (και μετά από παράταση μέχρι τέλος 2008) βάσει της Οδηγίας 31/99
- την καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Οκτώβριος 2005) για την λειτουργία ΧΑΔΑ, με απειλή προστίμου ύψους 34.000 ευρώ για κάθε ημέρα λειτουργίας κάθε παρόμοιου χώρου.
Ο συγκεκριμένος ΧΑΔΑ λειτουργεί μέσα σε σημαντική αρχαιολογική περιοχή και όπως επιβεβαιώνει το Υπουργείο Πολιτισμού, σε σχετική ερώτηση που κατατέθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο, «έχει πολλάκις ζητήσει από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Σύνδεσμο Δήμων Άνδρου την άμεση παύση της λειτουργίας της χωματερής, δεδομένου ότι προκαλεί άμεση και έμμεση βλάβη στις παρακείμενες αρχαιότητες” ήδη από το 2003. Τον Αύγουστο 2005 αποφασίστηκε η απομάκρυνση της χωματερής από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο εντός 1 έτους. Όμως, κάτι τέτοιο δεν έγινε μέχρι την περιβαλλοντική καταστροφή της 4ης Φεβρουαρίου 2011, επιβεβαιώνοντας ότι στη χώρα μας αν και ήταν γνωστά τα στοιχεία της περιβαλλοντικής κρίσης, επιλέχθηκε να καλυφθεί το πρόβλημα κάτω από το χαλί συσσωρεύοντας τώρα ένα τεράστιο «περιβαλλοντικό χρέος». Ανεύθυνα και αντιθέτως με την υποχρέωσή του για προστασία του περιβάλλοντος, το ΥΠΕΧΩΔΕ έδινε παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ μέχρι και το 2010. Τον Φεβρουάριο 2010 το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τη σχετική Υπουργική Απόφαση που επέτρεπε την παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ. Το ΥΠ.ΠΟ. με έγγραφά του, τον Απρίλιο και Ιούλιο 2010, ζήτησε τη συμμόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς την απόφαση του ΣτΕ και την οριστική παύση λειτουργίας του παράνομου ΧΑΔΑ αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτα ένα σχεδόν χρόνο μετά.
Ερωτάται ο Περιφερειάρχης και οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες:
- Τι ενέργειες έκαναν ή απαίτησαν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, ώστε να περιοριστεί η περιβαλλοντική καταστροφή, να περισυλλεγούν τα σκουπίδια που έχουν κατακλύσει την παραλία Σχοινιάς και τον βυθό της θάλασσας και να εξυγιανθεί η περιοχή που έχει ρυπανθεί;
- Πώς ενεργοποιήθηκε η Επιτροπή Πολιτικής Προστασίας και τι ενέργειες έκανε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, μια και πρόκειται για μια τεχνολογική-περιβαλλοντική καταστροφή;
- Τι ενέργειες έγιναν για να διαπιστωθεί η έκταση της ρύπανσης στο έδαφος, στις γειτονικές καλλιέργειες, στη θάλασσα, στην ακτή αλλά και στα θαλάσσια είδη; Έχουν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας συγκεντρώσει στοιχεία για τη ποσότητα των απορριμμάτων που κατέληξε στη θάλασσα και την παραλία Σχοινιά; Πόσα εκτιμάται ότι είναι;
- Έχουν ζητηθεί στοιχεία από την ΔΕΗ για το κατά πόσον έχει γίνει στο παρελθόν απόρριψη στον συγκεκριμένο ΧΑΔΑ τοξικών ουσιών όπως PCBs (πολυχλωριωμένα διαφαινύλια), τοξικές ουσίες που αποτελούν σημαντική απειλή για το περιβάλλον και την υγεία αλλά και που η καύση τους οδηγεί σε έκλυση άλλων τοξικών ουσιών όπως διοξίνες και φουράνια;
- Απευθύνθηκαν στον εισαγγελέα αλλά και ποιες διαδικασίες κίνησαν ώστε να διερευνηθούν οι ευθύνες και οι παραλήψεις τόσο της κεντρικής διοίκησης όσο και των τοπικών αρχών για την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΑΔΑ, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας αλλά και να επιβληθούν οι κατά νόμο κυρώσεις;
- Ποιος θα κληθεί να καλύψει το κόστος καθαρισμού και αποκατάστασης του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος από την κατάρρευση της χωματερής στην Άνδρο;
- Υπάρχει έγκριση μεταφοράς των απορριμμάτων της Άνδρου στο χώρο ταφής στην Φυλή και αν ναι, από ποιο φορέα έχει δοθεί η άδεια; Ποιος θα καλύψει το κόστος τυχόν μεταφοράς τους και με τι μέσο θα γίνεται κάτι τέτοιο;
- Συμφωνούν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας και οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες να πεταχθούν στα σκουπίδια σημαντικά ποσά για την μεταφορά και διάθεση των απορριμμάτων της Άνδρου στην Αττική και την επιβάρυνση περαιτέρω του χώρου ταφής στην Φυλή Αττικής, με δεδομένο μάλιστα ότι αυτός κινδυνεύει ήδη με μεγάλο πρόστιμο και επιστροφή των χρημάτων που έχει διαθέσει η ΕΕ, επειδή δεν ανταποκρίνεται πλέον στις προδιαγραφές που προέβλεπε η πράξη χρηματοδότησης της κατασκευής του με ευρωπαϊκούς πόρους;
- Γιατί όλα αυτά τα χρόνια, αλλά έστω και τώρα, δεν ακολουθήθηκαν διαδικασίες επείγοντος χαρακτήρα για να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων με βάση την ιεραρχία μεθόδων που προβλέπει η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, δηλαδή πρόληψη-αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης σε όλα τα επίπεδα (οικιακή, επιτόπια – μηχανική για επαγγελματικές δραστηριότητες και χωριά, δημοτική);
- Τι πρωτοβουλίες πρόκειται να αναλάβει άμεσα η Περιφέρεια, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, ώστε να αποτραπούν παρόμοιες καταστροφές από χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) που λειτουργούν ακόμα σε νησιά του Ν. Αιγαίου και ιδιαίτερα αυτούς στην Νάξο και στην Θήρα (όπου οι χώροι είναι δίπλα στη θάλασσα) αλλά και σε νησιά όπως η Μύκονος;
- Δεσμεύεται η Περιφέρεια να υποστηρίξει ενεργά πρωτοβουλίες όπως αυτή του Συλλόγου Γυναικών ώστε να μετατραπεί η Άνδρος σε «ένα νησί χωρίς πλαστικές σακούλες»;
- Έχει στη διάθεσή της η Περιφέρεια τον «Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων» (ΠΕΣΔΑ) Ν. Αιγαίου; Έχει κατατεθεί μελέτη επικαιροποίησής του και αν ναι ποιες είναι οι κύριες κατευθύνσεις του; (παρακαλούμε να τεθεί στην διάθεσή μας).
Οπτικό υλικό:
http://www.pitrofos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=6680:stis-floges-i-xwmateri&catid=34:2009-02-16-12-38-13&Itemid=53
http://www.pitrofos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=6676:radio-9&catid=34:2009-02-16-12-38-13&Itemid=53
Επερώτηση Ν. Χρυσόγελου προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη, και τους αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίο και Γ. Μακρυωνίτη, σε συνέχεια της από 20/2/2011 επιστολής μας (με βάση το άρθρο 16 του σχεδίου Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Η περιβαλλοντική καταστροφή από τον ΧΑΔΑ Άνδρου και η λειτουργία ΧΑΔΑ στα νησιά
Στις 4 Φεβρουαρίου 2011 σχεδόν τα μισά σκουπίδια του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποριμμάτων (ΧΑΔΑ) Σταυροπέδα, που βρίσκεται στο χώρο του προϊστορικού οικισμού Στρόφιλα Άνδρου, παρασύρθηκαν από τα νερά της δυνατής βροχής και κατέληξαν στο ρέμα και στη συνέχεια στη θάλασσα, καλύπτοντας την παραλία Σχοινιά, όπου εκβάλει το ρέμα, και μεγάλο μέρος του βυθού. Είναι πολύ πιθανόν ότι τα ρεύματα θα παρασύρουν τα απορρίμματα ή/και τις επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται σε αυτά, με κίνδυνο εκτεταμένης επιβάρυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των θαλάσσιων ειδών ευρύτερων περοχών. Λόγω της θέσης του ΧΑΔΑ (πάνω από ρέμα, πολύ κοντά στη θάλασσα) αλλά και της ποσότητας που είχε συσσωρευθεί όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της, ήταν περισσότερο από βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε η καταστροφή, κάτι που είχα διαπιστώσει και εγώ σε επιτόπια επίσκεψή μου στις 23-24 Οκτωβρίου 2010.
Όμως, λίγες μόνο μέρες μετά την κατάρρευση της χωματερής, και συγκεκριμένα στις 11 Φεβρουαρίου, ξέσπασε (για άλλη μια φορά) και φωτιά στον Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα και την γύρω περιοχή με επικίνδυνους ρύπους που περιέχονται στον καπνό από την καύση των σκουπιδιών.
Ο συγκεκριμένος χώρος παραμένει σε λειτουργία για πάνω από 30 χρόνια, αν και η λειτουργία του ξεκίνησε ως προσωρινή, και παρά τις κατά καιρούς κινητοποιήσεις των κατοίκων, με πιο πρόσφατες αυτές του 2004, με την ουσιαστική συγκάλυψη τόσο της κεντρικής όσο και της νομαρχιακής διοίκησης, που έδιναν άδειες λειτουργίας παρά:
- την κατάφορη παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την γνώση ότι συντελείται για πολλά χρόνια ένα περιβαλλοντικό έγκλημα στην περιοχή,
- την υποχρέωση τερματισμού λειτουργίας όλων των ΧΑΔΑ μέχρι τέλος 2000 (και μετά από παράταση μέχρι τέλος 2008) βάσει της Οδηγίας 31/99
- την καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Οκτώβριος 2005) για την λειτουργία ΧΑΔΑ, με απειλή προστίμου ύψους 34.000 ευρώ για κάθε ημέρα λειτουργίας κάθε παρόμοιου χώρου.
Ο συγκεκριμένος ΧΑΔΑ λειτουργεί μέσα σε σημαντική αρχαιολογική περιοχή και όπως επιβεβαιώνει το Υπουργείο Πολιτισμού, σε σχετική ερώτηση που κατατέθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο, «έχει πολλάκις ζητήσει από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Σύνδεσμο Δήμων Άνδρου την άμεση παύση της λειτουργίας της χωματερής, δεδομένου ότι προκαλεί άμεση και έμμεση βλάβη στις παρακείμενες αρχαιότητες” ήδη από το 2003. Τον Αύγουστο 2005 αποφασίστηκε η απομάκρυνση της χωματερής από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο εντός 1 έτους. Όμως, κάτι τέτοιο δεν έγινε μέχρι την περιβαλλοντική καταστροφή της 4ης Φεβρουαρίου 2011, επιβεβαιώνοντας ότι στη χώρα μας αν και ήταν γνωστά τα στοιχεία της περιβαλλοντικής κρίσης, επιλέχθηκε να καλυφθεί το πρόβλημα κάτω από το χαλί συσσωρεύοντας τώρα ένα τεράστιο «περιβαλλοντικό χρέος». Ανεύθυνα και αντιθέτως με την υποχρέωσή του για προστασία του περιβάλλοντος, το ΥΠΕΧΩΔΕ έδινε παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ μέχρι και το 2010. Τον Φεβρουάριο 2010 το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τη σχετική Υπουργική Απόφαση που επέτρεπε την παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ. Το ΥΠ.ΠΟ. με έγγραφά του, τον Απρίλιο και Ιούλιο 2010, ζήτησε τη συμμόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς την απόφαση του ΣτΕ και την οριστική παύση λειτουργίας του παράνομου ΧΑΔΑ αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτα ένα σχεδόν χρόνο μετά.
Ερωτάται ο Περιφερειάρχης και οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες:
- Τι ενέργειες έκαναν ή απαίτησαν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, ώστε να περιοριστεί η περιβαλλοντική καταστροφή, να περισυλλεγούν τα σκουπίδια που έχουν κατακλύσει την παραλία Σχοινιάς και τον βυθό της θάλασσας και να εξυγιανθεί η περιοχή που έχει ρυπανθεί;
- Πώς ενεργοποιήθηκε η Επιτροπή Πολιτικής Προστασίας και τι ενέργειες έκανε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, μια και πρόκειται για μια τεχνολογική-περιβαλλοντική καταστροφή;
- Τι ενέργειες έγιναν για να διαπιστωθεί η έκταση της ρύπανσης στο έδαφος, στις γειτονικές καλλιέργειες, στη θάλασσα, στην ακτή αλλά και στα θαλάσσια είδη; Έχουν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας συγκεντρώσει στοιχεία για τη ποσότητα των απορριμμάτων που κατέληξε στη θάλασσα και την παραλία Σχοινιά; Πόσα εκτιμάται ότι είναι;
- Έχουν ζητηθεί στοιχεία από την ΔΕΗ για το κατά πόσον έχει γίνει στο παρελθόν απόρριψη στον συγκεκριμένο ΧΑΔΑ τοξικών ουσιών όπως PCBs (πολυχλωριωμένα διαφαινύλια), τοξικές ουσίες που αποτελούν σημαντική απειλή για το περιβάλλον και την υγεία αλλά και που η καύση τους οδηγεί σε έκλυση άλλων τοξικών ουσιών όπως διοξίνες και φουράνια;
- Απευθύνθηκαν στον εισαγγελέα αλλά και ποιες διαδικασίες κίνησαν ώστε να διερευνηθούν οι ευθύνες και οι παραλήψεις τόσο της κεντρικής διοίκησης όσο και των τοπικών αρχών για την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΑΔΑ, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας αλλά και να επιβληθούν οι κατά νόμο κυρώσεις;
- Ποιος θα κληθεί να καλύψει το κόστος καθαρισμού και αποκατάστασης του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος από την κατάρρευση της χωματερής στην Άνδρο;
- Υπάρχει έγκριση μεταφοράς των απορριμμάτων της Άνδρου στο χώρο ταφής στην Φυλή και αν ναι, από ποιο φορέα έχει δοθεί η άδεια; Ποιος θα καλύψει το κόστος τυχόν μεταφοράς τους και με τι μέσο θα γίνεται κάτι τέτοιο;
- Συμφωνούν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας και οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες να πεταχθούν στα σκουπίδια σημαντικά ποσά για την μεταφορά και διάθεση των απορριμμάτων της Άνδρου στην Αττική και την επιβάρυνση περαιτέρω του χώρου ταφής στην Φυλή Αττικής, με δεδομένο μάλιστα ότι αυτός κινδυνεύει ήδη με μεγάλο πρόστιμο και επιστροφή των χρημάτων που έχει διαθέσει η ΕΕ, επειδή δεν ανταποκρίνεται πλέον στις προδιαγραφές που προέβλεπε η πράξη χρηματοδότησης της κατασκευής του με ευρωπαϊκούς πόρους;
- Γιατί όλα αυτά τα χρόνια, αλλά έστω και τώρα, δεν ακολουθήθηκαν διαδικασίες επείγοντος χαρακτήρα για να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων με βάση την ιεραρχία μεθόδων που προβλέπει η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, δηλαδή πρόληψη-αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης σε όλα τα επίπεδα (οικιακή, επιτόπια – μηχανική για επαγγελματικές δραστηριότητες και χωριά, δημοτική);
- Τι πρωτοβουλίες πρόκειται να αναλάβει άμεσα η Περιφέρεια, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, ώστε να αποτραπούν παρόμοιες καταστροφές από χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) που λειτουργούν ακόμα σε νησιά του Ν. Αιγαίου και ιδιαίτερα αυτούς στην Νάξο και στην Θήρα (όπου οι χώροι είναι δίπλα στη θάλασσα) αλλά και σε νησιά όπως η Μύκονος;
- Δεσμεύεται η Περιφέρεια να υποστηρίξει ενεργά πρωτοβουλίες όπως αυτή του Συλλόγου Γυναικών ώστε να μετατραπεί η Άνδρος σε «ένα νησί χωρίς πλαστικές σακούλες»;
- Έχει στη διάθεσή της η Περιφέρεια τον «Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων» (ΠΕΣΔΑ) Ν. Αιγαίου; Έχει κατατεθεί μελέτη επικαιροποίησής του και αν ναι ποιες είναι οι κύριες κατευθύνσεις του; (παρακαλούμε να τεθεί στην διάθεσή μας).
Οπτικό υλικό:
http://www.pitrofos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=6680:stis-floges-i-xwmateri&catid=34:2009-02-16-12-38-13&Itemid=53
http://www.pitrofos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=6676:radio-9&catid=34:2009-02-16-12-38-13&Itemid=53
Αναγκαίες πρωτοβουλίες για SEA DIAMOND
Ο Νίκος Χρυσόγελος ζήτησε να τοποθετηθεί το Περιφερειακό Συμβούλιο και η Περιφέρεια στο θέμα της ανέλκυσης του ναυαγίου SEA DIAMOND - έχει καταθέσει μάλιστα σχετική ερώτηση (αναλυτικά πιο κάτω)- ιδιαίτερα μετά την παρουσίαση των συμπερασμάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης για τις επιπτώσεις του ναυαγίου αλλά και τη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων από την διαμεσολάβηση του Συνηγόρου του Πολίτη.
ΟΑ_Α.Ερ. 1/Ναυάγιο SEA DIAMOND (συνεδρίαση 03/03/2011)
Eρώτηση προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη, και τους αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίο και Γ. Μακρυωνίτη, σε συνέχεια της επιστολής μας την 20/2/2011
(με βάση το άρθρο 16 του σχεδίου Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Ενημέρωση του Περιφερειακού Συμβουλίου για τη θέση της Περιφέρειας σε σχέση με το ναυάγιο SEA DIAMOND
Σε πρόσφατη έκθεσή του (Φεβρουάριος 2011), ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει «αδράνεια του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Θήρας και των συναρμόδιων υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής (νυν Υπ. Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων & Αλιείας) και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημ. Έργων (νυν Υπ. Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιμ. Αλλαγής), όσον αφορά την πρόβλεψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων του ναυαγίου. Συγκεκριμένα, δεν έχει γίνει μέχρι και σήμερα ολοκληρωμένη εκτίμηση του ενδεχόμενου περιβαλλοντικού κινδύνου από την μακρόχρονη παραμονή του ναυαγίου στο βυθό της Καλντέρας. Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να υπολογισθούν οι εν δυνάμει επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, στην τουριστική ανάπτυξη και στην οικονομική γενικότερα δραστηριότητα του νησιού. Επίσης δεν έχει καταρτισθεί σχέδιο αντιμετώπισης πιθανής διαρροής ρυπογόνων ουσιών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΔ 11/2002».
Κατά συνέπεια «Ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε στους συναρμόδιους φορείς να εκπονήσουν περιβαλλοντική μελέτη για την εκτίμηση των μακροχρόνιων επιπτώσεων του ναυαγίου. Επίσης πρότεινε, ανάλογα με τα αποτελέσματα της μελέτης, να χαρακτηριστεί τμήμα ή το σύνολο του ναυαγίου ως απόβλητο, και να γίνει μελέτη που να ορίζει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί ενδεχόμενη μελλοντική ρύπανση.
Ο Συνήγορος ζήτησε να τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε σε περιπτώσεις ναυαγίων να συντάσσονται υποχρεωτικά ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, που θα αναλύουν τους ενδεχόμενους περιβαλλοντικούς «κινδύνους». Τέλος, πρότεινε τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από ναυάγια από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία στις κεντρικές υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση».
Επίσης, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ότι «Μέχρι σήμερα, οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν ανταποκριθεί στις προτάσεις του πορίσματος (Δεκέμβριος 2010) του Συνηγόρου του Πολίτη».
Υπενθυμίζουμε ότι κατά την συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της 31/1/2011 στη Σύρο, είχαμε επισημάνει ότι είναι απαραίτητο πριν εκλεγούν τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου που θα συμμετάσχουν στις επιτροπές ανέλκυσης ναυαγίων να έχει συζητηθεί η θέση του Περιφερειακού Συμβουλίου και της Περιφέρειας για το θέμα της ανέλκυσης του Sea Diamond.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, πριν από μερικές μέρες (18/2/2011), παρουσιάστηκαν στην Σαντορίνη τα συμπεράσματα της μελέτης «Ποιοτικός και ποσοτικός χαρακτηρισμός των επικίνδυνων και τοξικών ουσιών του ναυαγίου του «Sea Diamond» – Περιβαλλοντικές επιπτώσεις παρούσες και μελλοντικές» που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Νομαρχίας Κυκλάδων από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου.
Με την από 20/2/2011 επιστολή μας ζητούσαμε να προσκληθεί στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στην Ρόδο (3/3/2011) ο καθηγητής κ Ε. Γιδαράκος για να παρουσιάσει τα συμπεράσματα της μελέτης, κάτι που δεν έχει γίνει, όμως, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που μοιράστηκε στους Περιφερειακούς Συμβούλους.
Με δεδομένο ότι η μελέτη διαπιστώνει «παρουσία βαρέων μετάλλων και ρύπων στην θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας και σε θαλασσινά», καθώς και «δημιουργία ενός τοξικού μείγματος από την διάλυση συσκευών με επικίνδυνα/τοξικά υλικά» και χαρακτηρίζει ως «αναγκαιότητα την ανέλκυση ή την απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond»,
ερωτώνται ο Περιφερειάρχης κ Γ. Μαχαιρίδης και οι δυο αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίος και Γ. Μακρυωνίτης:
1. Έχει παραλάβει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου την μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό της Νομαρχίας Κυκλάδων το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου; (παρακαλούμε να τεθεί στη διάθεσή μας αντίγραφο της μελέτης)
2. Προτίθεται η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία με βάση τις δυο βασικές διαπιστώσεις του Συνηγόρου του Πολίτη:
(α) ανάλογα με τα αποτελέσματα της μελέτης, να χαρακτηριστεί τμήμα ή το σύνολο του ναυαγίου ως απόβλητο, και να γίνει μελέτη που να ορίζει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί ενδεχόμενη μελλοντική ρύπανση)
(β) μεταφορά των αρμοδιοτήτων αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από ναυάγια από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία στις κεντρικές υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση;
3. Σχεδιάζει η περιφέρεια να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία για την ανέλκυση ή την απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond πριν δημιουργηθούν μη αντιστρεπτές καταστάσεις, όπως υποδεικνύει η μελέτη του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης;
ΟΑ_Α.Ερ. 1/Ναυάγιο SEA DIAMOND (συνεδρίαση 03/03/2011)
Eρώτηση προς τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη, και τους αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίο και Γ. Μακρυωνίτη, σε συνέχεια της επιστολής μας την 20/2/2011
(με βάση το άρθρο 16 του σχεδίου Εσωτερικού Κανονισμού του Περιφερειακού Συμβουλίου)
Θέμα: Ενημέρωση του Περιφερειακού Συμβουλίου για τη θέση της Περιφέρειας σε σχέση με το ναυάγιο SEA DIAMOND
Σε πρόσφατη έκθεσή του (Φεβρουάριος 2011), ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει «αδράνεια του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Θήρας και των συναρμόδιων υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής (νυν Υπ. Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων & Αλιείας) και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημ. Έργων (νυν Υπ. Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιμ. Αλλαγής), όσον αφορά την πρόβλεψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων του ναυαγίου. Συγκεκριμένα, δεν έχει γίνει μέχρι και σήμερα ολοκληρωμένη εκτίμηση του ενδεχόμενου περιβαλλοντικού κινδύνου από την μακρόχρονη παραμονή του ναυαγίου στο βυθό της Καλντέρας. Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να υπολογισθούν οι εν δυνάμει επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, στην τουριστική ανάπτυξη και στην οικονομική γενικότερα δραστηριότητα του νησιού. Επίσης δεν έχει καταρτισθεί σχέδιο αντιμετώπισης πιθανής διαρροής ρυπογόνων ουσιών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΔ 11/2002».
Κατά συνέπεια «Ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε στους συναρμόδιους φορείς να εκπονήσουν περιβαλλοντική μελέτη για την εκτίμηση των μακροχρόνιων επιπτώσεων του ναυαγίου. Επίσης πρότεινε, ανάλογα με τα αποτελέσματα της μελέτης, να χαρακτηριστεί τμήμα ή το σύνολο του ναυαγίου ως απόβλητο, και να γίνει μελέτη που να ορίζει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί ενδεχόμενη μελλοντική ρύπανση.
Ο Συνήγορος ζήτησε να τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο, ώστε σε περιπτώσεις ναυαγίων να συντάσσονται υποχρεωτικά ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, που θα αναλύουν τους ενδεχόμενους περιβαλλοντικούς «κινδύνους». Τέλος, πρότεινε τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από ναυάγια από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία στις κεντρικές υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση».
Επίσης, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ότι «Μέχρι σήμερα, οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν έχουν ανταποκριθεί στις προτάσεις του πορίσματος (Δεκέμβριος 2010) του Συνηγόρου του Πολίτη».
Υπενθυμίζουμε ότι κατά την συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της 31/1/2011 στη Σύρο, είχαμε επισημάνει ότι είναι απαραίτητο πριν εκλεγούν τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου που θα συμμετάσχουν στις επιτροπές ανέλκυσης ναυαγίων να έχει συζητηθεί η θέση του Περιφερειακού Συμβουλίου και της Περιφέρειας για το θέμα της ανέλκυσης του Sea Diamond.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, πριν από μερικές μέρες (18/2/2011), παρουσιάστηκαν στην Σαντορίνη τα συμπεράσματα της μελέτης «Ποιοτικός και ποσοτικός χαρακτηρισμός των επικίνδυνων και τοξικών ουσιών του ναυαγίου του «Sea Diamond» – Περιβαλλοντικές επιπτώσεις παρούσες και μελλοντικές» που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Νομαρχίας Κυκλάδων από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου.
Με την από 20/2/2011 επιστολή μας ζητούσαμε να προσκληθεί στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στην Ρόδο (3/3/2011) ο καθηγητής κ Ε. Γιδαράκος για να παρουσιάσει τα συμπεράσματα της μελέτης, κάτι που δεν έχει γίνει, όμως, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που μοιράστηκε στους Περιφερειακούς Συμβούλους.
Με δεδομένο ότι η μελέτη διαπιστώνει «παρουσία βαρέων μετάλλων και ρύπων στην θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας και σε θαλασσινά», καθώς και «δημιουργία ενός τοξικού μείγματος από την διάλυση συσκευών με επικίνδυνα/τοξικά υλικά» και χαρακτηρίζει ως «αναγκαιότητα την ανέλκυση ή την απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond»,
ερωτώνται ο Περιφερειάρχης κ Γ. Μαχαιρίδης και οι δυο αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες κ Γ. Πουσσαίος και Γ. Μακρυωνίτης:
1. Έχει παραλάβει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου την μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό της Νομαρχίας Κυκλάδων το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου; (παρακαλούμε να τεθεί στη διάθεσή μας αντίγραφο της μελέτης)
2. Προτίθεται η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία με βάση τις δυο βασικές διαπιστώσεις του Συνηγόρου του Πολίτη:
(α) ανάλογα με τα αποτελέσματα της μελέτης, να χαρακτηριστεί τμήμα ή το σύνολο του ναυαγίου ως απόβλητο, και να γίνει μελέτη που να ορίζει τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί ενδεχόμενη μελλοντική ρύπανση)
(β) μεταφορά των αρμοδιοτήτων αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από ναυάγια από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία στις κεντρικές υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση;
3. Σχεδιάζει η περιφέρεια να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία για την ανέλκυση ή την απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond πριν δημιουργηθούν μη αντιστρεπτές καταστάσεις, όπως υποδεικνύει η μελέτη του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης;
Για το ΦΠΑ στο Ν. Αιγαίο
Ο Νίκος Χρυσόγελος ψήφισε φυσικά την ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για την αποτροπή κάθε σκέψης για αύξηση του ΦΠΑ στο Ν. Αιγαίο. Τόνισε, όμως, ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο θα πρέπει να πάει ένα βήμα παραπέρα και να επεξεργαστεί μια πρόταση που θα διεκδικήσει προς την κυβέρνηση ένα νέο φορολογικό μοντέλο που θα βασίζεται στις σημερινές κλίμακες ΦΠΑ για τον νησιωτικό χώρο αλλά η κάθε κλίμακα θα επιλέγεται με κριτήρια διαφορετικά, με στόχο να επιτυγχάνεται με τη χρήση και των φορολογικών εργαλείων προστασία του περιβάλλοντος, κοινωνική συνοχή και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Έτσι, η χαμηλότερη κλίμακα ΦΠΑ πρέπει να εφαρμόζεται για δραστηριότητες, υπηρεσίες και προϊόντα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική προστασία, στην κοινωνική συνοχή και στην ενθάρρυνση της ποιοτικής τοπικής παραγωγής.
Επίσης, θα πρέπει το Περιφερειακό Συμβούλιο να επεξεργαστεί μια πρόταση – και να πιέσει την κυβέρνηση να την ενσωματώσει στην φορολογική πολιτική της - για μια πολιτική φορολόγησης και αντικειμενικών αξιών γης που προστατεύει και διατηρεί την αγροτική γη και τις φυσικές περιοχές αντί να οδηγεί σε αναγκαστική πώλησή της λόγω του μεγάλου κόστους διατήρησης και μεταβίβασής της. Ένας γεωργός που επιμένει να καλλιεργεί τη γη είναι απίθανο να βγάλει από τη σκληρή αυτή δουλειά σε όλη του τη ζωή, όσα θα μπορούσε να βγάλει σε μια μέρα αν πουλούσε πχ 10 στρέμματα γης ως οικόπεδο με τις σημερινές αντικειμενικές κι εμπορικές αξίες που σε πολλές περιοχές φτάνουν τα 20.000-65.000 ευρώ το στρέμμα. Το σημερινό φορολογικό – κυρίως φοροεισπρακτικό σύστημα - δημιουργεί μεγάλα οικονομικά βάρη στους νησιώτες που θέλουν να κρατήσουν τη γη τους ως αγροτική, ενώ θα έπρεπε να στηρίζει αυτούς που θέλουν να μείνουν ή να στραφούν στην πρωτογενή παραγωγή.
Επίσης, θα πρέπει το Περιφερειακό Συμβούλιο να επεξεργαστεί μια πρόταση – και να πιέσει την κυβέρνηση να την ενσωματώσει στην φορολογική πολιτική της - για μια πολιτική φορολόγησης και αντικειμενικών αξιών γης που προστατεύει και διατηρεί την αγροτική γη και τις φυσικές περιοχές αντί να οδηγεί σε αναγκαστική πώλησή της λόγω του μεγάλου κόστους διατήρησης και μεταβίβασής της. Ένας γεωργός που επιμένει να καλλιεργεί τη γη είναι απίθανο να βγάλει από τη σκληρή αυτή δουλειά σε όλη του τη ζωή, όσα θα μπορούσε να βγάλει σε μια μέρα αν πουλούσε πχ 10 στρέμματα γης ως οικόπεδο με τις σημερινές αντικειμενικές κι εμπορικές αξίες που σε πολλές περιοχές φτάνουν τα 20.000-65.000 ευρώ το στρέμμα. Το σημερινό φορολογικό – κυρίως φοροεισπρακτικό σύστημα - δημιουργεί μεγάλα οικονομικά βάρη στους νησιώτες που θέλουν να κρατήσουν τη γη τους ως αγροτική, ενώ θα έπρεπε να στηρίζει αυτούς που θέλουν να μείνουν ή να στραφούν στην πρωτογενή παραγωγή.
Για τη γεωργία και κτηνοτροφία στο Ν. Αιγαίο
Δήλωση Νίκου Χρυσόγελου, επικεφαλής του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου μετά την ολοκλήρωση της ημερίδας για τη γεωργία και τη κτηνοτροφία που διοργάνωσε η κίνηση καθώς και της συζήτησης στο Περιφερειακό Συμβούλιο, κατά την 3η συνεδρίασή του, στη Ρόδο στις 3/3/2011
“Είναι γενική απαίτηση όλων να περάσουμε από τις μεγαλοστομίες και τους θολούς σχεδιασμούς σε συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές για μια βιώσιμη γεωργία και κτηνοτροφία στο Ν. Αιγαίο που θα υπηρετούν τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές και θα έχουν συνδιαμορφωθεί μέσα από έναν οργανωμένο και αποτελεσματικό διάλογο με τους φορείς της περιοχής.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο χρειάζεται να επεξεργαστεί, πράγματι, ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αγροτικής και Κτηνοτροφικής Πολιτικής για το Ν. Αιγαίο με στόχο να διασφαλίζεται ότι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι θα έχουν ένα δίκαιο εισόδημα, να απολαμβάνουν οι καταναλωτές υψηλής διατροφικής αξίας ντόπια προϊόντα και να προστατεύεται η συνοχή της κοινωνίας, οι φυσικοί πόροι και το περιβάλλον. Παράλληλα, όμως πρέπει άμεσα να επιλυθούν υπαρκτά και συσσωρευμένα προβλήματα που υπάρχουν ΣΗΜΕΡΑ, και που αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα αν οργανωθούν σωστά οι υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης και της περιφερειακής-τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το Ν. Αιγαίο είναι μια περιοχή με συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, τα οποία πρέπει να εκμεταλλευτούμε, αλλά και προβλήματα που έχουν να κάνουν με το νησιωτικό χώρο, όπως η πίεση στην αγροτική δραστηριότητα εξαιτίας της απουσίας ξεκάθαρων χρήσεων γης που θα προστατεύουν την αγροτική γη, το υψηλό κόστος μεταφορών, σχεδιασμοί που δεν αναλογούν στον νησιωτικό χαρακτήρα της περιφέρειας μας, υποχρεώσεις για υποδομές και μεγέθη που δεν είναι βιώσιμες και κατάλληλες για την ποικιλομορφία των νησιών μας, η δυσκολία διάθεσης των προϊόντων. Πολλά από τα προβλήματα είναι διαθρωτικού χαρακτήρα (έχουν να κάνουν με το μοντέλο ανάπτυξης), άλλα όμως οφείλονται στην κακή οργάνωση των υπηρεσιών, στις αστοχίες σχεδιασμών, στην διαφθορά και στις πελατειακές σχέσεις.
Κρίσιμα για την επιβίωση της πρωτογενούς παραγωγής στον νησιωτικό χώρο είναι το γεγονός ότι:
- το σημερινό μοντέλο τουρισμού δεν οδηγεί στην αύξηση της τοπικής παραγωγής αλλά κυρίως στην αύξηση των εισαγωγών, μεταξύ άλλων και αγροτικών προϊόντων και ειδών διατροφής από άλλες περιοχές.
- λόγω της πίεσης για τουριστική αξιοποίηση της γης και του σημερινού φορολογικού συστήματος, είναι εξαιρετικά δύσκολη η επιβίωση της αγροτικής δραστηριότητας. Μη κάνοντας διάκριση μεταξύ αγροτικής γης και τουριστικής χρήσης, αν η αγροτική γη αντιμετωπίζεται ως εν δυνάμει οικόπεδο, και επιβαρύνεται με υψηλούς συντελεστές τις μεταβιβάσεις γης από τους γονείς προς τα παιδιά τους, δεν μπορεί να περιμένουμε ότι θα επιβιώσει η αγροτική παραγωγή.
Στο Ν. Αιγαίο είναι επιτακτική ανάγκη να συνδέσουμε αποτελεσματικά την παραγωγή τοπικών ποιοτικών προϊόντων με τις τουριστικές υπηρεσίες, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και εργαλεία όπως η σύνδεση τυχόν επιδοτήσεων (πχ αναπτυξιακός νόμος, Leader, τομεακά ή επιχειρησιακά προγράμματα) με υποχρέωση χρήσης, σε κάποιο ποσοστό, τοπικών παραδοσιακών ή/και βιολογικών προϊόντων.
Τα έσοδα από πώληση αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων δεν επαρκούν συνήθως για να είναι κάποιος κατ΄ αποκλειστικότητα γεωργός ή κτηνοτρόφος στα νησιά. Εκτός από δραστηριότητες που σχετίζονται με την μεταποίηση προϊόντων, συμπληρωματικά εισοδήματα για τους γεωργούς μπορεί να προέλθουν και από νέες πράσινες μορφές οικονομίας, όπως πχ επεξεργασία με φυσικά μέσα αποβλήτων από ελαιουργεία, τυροκομεία, οινοποιεία όπως κάνει η ΕΑΣ Πάρου και η ανάκτηση πρώτων υλών για παραγωγή προϊόντων όπως καλλυντικά, φάρμακα και γενικά πράσινα προϊόντα, η επεξεργασία των υπολειμμάτων καλλιεργειών, ο αγροτουρισμός κα.
Η σύνδεση παραγωγής και τουρισμού είναι μια πτυχή μόνο της οικονομίας που δημιουργεί η γεωργία. Χρειάζεται να επιδιωχθεί η μέγιστη δυνατή αυτάρκεια σε θέματα κατανάλωσης στα ίδια τα νησιά και η ενίσχυση της οικιακής οικονομίας. Τα μειονεκτήματα της νησιωτικότητας θα είναι μικρότερα αν καταφέρουμε να δούμε χωρίς τοπικισμούς την κατάσταση και το γεγονός ότι από τα ίδια ή παρόμοια προβλήματα πάσχουν όλα τα νησιά και αυτά μας ενώνουν. Στόχος της Περιφέρειας πρέπει να είναι καταρχήν να καλλιεργήσει το αίσθημα της συνεργασίας μεταξύ γειτονικών νησιών, να στηρίξει τις ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ των νησιών της Περιφέρειας, την κατανάλωση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο πολύ περισσότερο που μέσω του τουρισμού υπάρχει η δυνατότητα κατανάλωσης στα ίδια ή γειτονικά νησιά όλης της πιθανής αγροτικής παραγωγής. Επίσης, είναι σημαντικό να ενδυναμώσει με υποστηρικτικά εργαλεία η εσωτερική και οικογενειακή οικονομία. Σε δεύτερο μόνο επίπεδο πρέπει να επιδιωχθεί αύξηση των εξαγωγών στην ηπειρωτική Ελλάδα ή σε άλλες χώρες.
Ως Περιφέρεια πρέπει να υποστηρίξουμε πολιτικές, να διεκδικήσουμε οικονομικά και άλλα εργαλεία για την υποστήριξη μιας βιώσιμης γεωργίας και κτηνοτροφίας, να συμβάλλουμε στην συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ώστε να υποστηριχτούν επιστημονικά οι παραγωγοί. Απαραίτητη είναι η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της περιφέρειας.
Όπως φάνηκε και από την ημερίδα που διοργανώσαμε, υπάρχουν αξιόλογες προτάσεις φορέων που πρέπει να ενσωματωθούν στις πολιτικές που σχεδιάζονται από την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και το Περιφερειακό Συμβούλιο. Χρειάζεται, όμως, και οι πολίτες να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες και ο τουριστικός τομέας να δεσμευτεί μέσα από διάφορες μορφές συνεργασίας ότι θα αξιοποιεί τοπικά ποιοτικά προϊόντα. Χρειάζεται να στηρίξουμε συνειδητά την τοπική παραγωγή και οικονομία και ν' αναπτύξουμε δίκτυα παραγωγών για ανταλλαγή εμπειριών και να συνδράμουμε στη συνεργασία με ομάδες καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων τοπικών εστιατορίων και τουριστικών μονάδων, με ταυτόχρονη ανάδειξη της τοπικής κουζίνας.
Στο Ν. Αιγαίο μορφές τουρισμού πιο κοντά στα χαρακτηριστικά του νησιωτικού χώρου είναι ο αγροτουρισμός και ο οικοτουρισμός, που μπορούν να συμβάλουν όχι μόνο στην προστασία του νησιωτικού περιβάλλοντος αλλά και στην επιβίωση παραγωγής τοπικών ποιοτικών προϊόντων, αλληλοϋποστήριξης των διαφορετικών οικονομικών τομέων, στη διαφοροποίηση και βιωσιμότητα της τοπικής οικονομίας, στη συγκράτηση πληθυσμού στα νησιά καθώς και στην κοινωνική συνοχή. Η προστασία του περιβάλλοντος και του αγροτικού τοπίου πρέπει να είναι συστατικό στοιχείο της αγροτικής και κτηνοτροφικής πολιτικής.
Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής αλλά και κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης πρέπει να στραφούμε στην παραγωγή υψηλής ποιότητας βιολογικών προϊόντων που παράγονται από τοπικές ποικιλίες και φυλές ζώων, σε υψηλής προστιθέμενης αξίας αγαθά και υπηρεσίες. Την ίδια στιγμή πρέπει να εστιαστούμε στην προστασία της υγείας των καταναλωτών η οποία σήμερα μπορεί να απειλείται από την κατανάλωση προϊόντων εισαγόμενων από άλλες περιοχές ή χώρες αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις παραγόμενα σε νησιά μέσα από διαδικασίες εντατικής χημικής καλλιέργειας και είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σημαντικές συγκεντρώσεις φυτοφαρμάκων αλλά και διοξινών (λόγω της ανεξέλεγκτης καύσης σκουπιδιών).”
“Είναι γενική απαίτηση όλων να περάσουμε από τις μεγαλοστομίες και τους θολούς σχεδιασμούς σε συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές για μια βιώσιμη γεωργία και κτηνοτροφία στο Ν. Αιγαίο που θα υπηρετούν τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές και θα έχουν συνδιαμορφωθεί μέσα από έναν οργανωμένο και αποτελεσματικό διάλογο με τους φορείς της περιοχής.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο χρειάζεται να επεξεργαστεί, πράγματι, ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αγροτικής και Κτηνοτροφικής Πολιτικής για το Ν. Αιγαίο με στόχο να διασφαλίζεται ότι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι θα έχουν ένα δίκαιο εισόδημα, να απολαμβάνουν οι καταναλωτές υψηλής διατροφικής αξίας ντόπια προϊόντα και να προστατεύεται η συνοχή της κοινωνίας, οι φυσικοί πόροι και το περιβάλλον. Παράλληλα, όμως πρέπει άμεσα να επιλυθούν υπαρκτά και συσσωρευμένα προβλήματα που υπάρχουν ΣΗΜΕΡΑ, και που αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα αν οργανωθούν σωστά οι υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης και της περιφερειακής-τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το Ν. Αιγαίο είναι μια περιοχή με συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, τα οποία πρέπει να εκμεταλλευτούμε, αλλά και προβλήματα που έχουν να κάνουν με το νησιωτικό χώρο, όπως η πίεση στην αγροτική δραστηριότητα εξαιτίας της απουσίας ξεκάθαρων χρήσεων γης που θα προστατεύουν την αγροτική γη, το υψηλό κόστος μεταφορών, σχεδιασμοί που δεν αναλογούν στον νησιωτικό χαρακτήρα της περιφέρειας μας, υποχρεώσεις για υποδομές και μεγέθη που δεν είναι βιώσιμες και κατάλληλες για την ποικιλομορφία των νησιών μας, η δυσκολία διάθεσης των προϊόντων. Πολλά από τα προβλήματα είναι διαθρωτικού χαρακτήρα (έχουν να κάνουν με το μοντέλο ανάπτυξης), άλλα όμως οφείλονται στην κακή οργάνωση των υπηρεσιών, στις αστοχίες σχεδιασμών, στην διαφθορά και στις πελατειακές σχέσεις.
Κρίσιμα για την επιβίωση της πρωτογενούς παραγωγής στον νησιωτικό χώρο είναι το γεγονός ότι:
- το σημερινό μοντέλο τουρισμού δεν οδηγεί στην αύξηση της τοπικής παραγωγής αλλά κυρίως στην αύξηση των εισαγωγών, μεταξύ άλλων και αγροτικών προϊόντων και ειδών διατροφής από άλλες περιοχές.
- λόγω της πίεσης για τουριστική αξιοποίηση της γης και του σημερινού φορολογικού συστήματος, είναι εξαιρετικά δύσκολη η επιβίωση της αγροτικής δραστηριότητας. Μη κάνοντας διάκριση μεταξύ αγροτικής γης και τουριστικής χρήσης, αν η αγροτική γη αντιμετωπίζεται ως εν δυνάμει οικόπεδο, και επιβαρύνεται με υψηλούς συντελεστές τις μεταβιβάσεις γης από τους γονείς προς τα παιδιά τους, δεν μπορεί να περιμένουμε ότι θα επιβιώσει η αγροτική παραγωγή.
Στο Ν. Αιγαίο είναι επιτακτική ανάγκη να συνδέσουμε αποτελεσματικά την παραγωγή τοπικών ποιοτικών προϊόντων με τις τουριστικές υπηρεσίες, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και εργαλεία όπως η σύνδεση τυχόν επιδοτήσεων (πχ αναπτυξιακός νόμος, Leader, τομεακά ή επιχειρησιακά προγράμματα) με υποχρέωση χρήσης, σε κάποιο ποσοστό, τοπικών παραδοσιακών ή/και βιολογικών προϊόντων.
Τα έσοδα από πώληση αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων δεν επαρκούν συνήθως για να είναι κάποιος κατ΄ αποκλειστικότητα γεωργός ή κτηνοτρόφος στα νησιά. Εκτός από δραστηριότητες που σχετίζονται με την μεταποίηση προϊόντων, συμπληρωματικά εισοδήματα για τους γεωργούς μπορεί να προέλθουν και από νέες πράσινες μορφές οικονομίας, όπως πχ επεξεργασία με φυσικά μέσα αποβλήτων από ελαιουργεία, τυροκομεία, οινοποιεία όπως κάνει η ΕΑΣ Πάρου και η ανάκτηση πρώτων υλών για παραγωγή προϊόντων όπως καλλυντικά, φάρμακα και γενικά πράσινα προϊόντα, η επεξεργασία των υπολειμμάτων καλλιεργειών, ο αγροτουρισμός κα.
Η σύνδεση παραγωγής και τουρισμού είναι μια πτυχή μόνο της οικονομίας που δημιουργεί η γεωργία. Χρειάζεται να επιδιωχθεί η μέγιστη δυνατή αυτάρκεια σε θέματα κατανάλωσης στα ίδια τα νησιά και η ενίσχυση της οικιακής οικονομίας. Τα μειονεκτήματα της νησιωτικότητας θα είναι μικρότερα αν καταφέρουμε να δούμε χωρίς τοπικισμούς την κατάσταση και το γεγονός ότι από τα ίδια ή παρόμοια προβλήματα πάσχουν όλα τα νησιά και αυτά μας ενώνουν. Στόχος της Περιφέρειας πρέπει να είναι καταρχήν να καλλιεργήσει το αίσθημα της συνεργασίας μεταξύ γειτονικών νησιών, να στηρίξει τις ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ των νησιών της Περιφέρειας, την κατανάλωση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο πολύ περισσότερο που μέσω του τουρισμού υπάρχει η δυνατότητα κατανάλωσης στα ίδια ή γειτονικά νησιά όλης της πιθανής αγροτικής παραγωγής. Επίσης, είναι σημαντικό να ενδυναμώσει με υποστηρικτικά εργαλεία η εσωτερική και οικογενειακή οικονομία. Σε δεύτερο μόνο επίπεδο πρέπει να επιδιωχθεί αύξηση των εξαγωγών στην ηπειρωτική Ελλάδα ή σε άλλες χώρες.
Ως Περιφέρεια πρέπει να υποστηρίξουμε πολιτικές, να διεκδικήσουμε οικονομικά και άλλα εργαλεία για την υποστήριξη μιας βιώσιμης γεωργίας και κτηνοτροφίας, να συμβάλλουμε στην συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ώστε να υποστηριχτούν επιστημονικά οι παραγωγοί. Απαραίτητη είναι η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της περιφέρειας.
Όπως φάνηκε και από την ημερίδα που διοργανώσαμε, υπάρχουν αξιόλογες προτάσεις φορέων που πρέπει να ενσωματωθούν στις πολιτικές που σχεδιάζονται από την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και το Περιφερειακό Συμβούλιο. Χρειάζεται, όμως, και οι πολίτες να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες και ο τουριστικός τομέας να δεσμευτεί μέσα από διάφορες μορφές συνεργασίας ότι θα αξιοποιεί τοπικά ποιοτικά προϊόντα. Χρειάζεται να στηρίξουμε συνειδητά την τοπική παραγωγή και οικονομία και ν' αναπτύξουμε δίκτυα παραγωγών για ανταλλαγή εμπειριών και να συνδράμουμε στη συνεργασία με ομάδες καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων τοπικών εστιατορίων και τουριστικών μονάδων, με ταυτόχρονη ανάδειξη της τοπικής κουζίνας.
Στο Ν. Αιγαίο μορφές τουρισμού πιο κοντά στα χαρακτηριστικά του νησιωτικού χώρου είναι ο αγροτουρισμός και ο οικοτουρισμός, που μπορούν να συμβάλουν όχι μόνο στην προστασία του νησιωτικού περιβάλλοντος αλλά και στην επιβίωση παραγωγής τοπικών ποιοτικών προϊόντων, αλληλοϋποστήριξης των διαφορετικών οικονομικών τομέων, στη διαφοροποίηση και βιωσιμότητα της τοπικής οικονομίας, στη συγκράτηση πληθυσμού στα νησιά καθώς και στην κοινωνική συνοχή. Η προστασία του περιβάλλοντος και του αγροτικού τοπίου πρέπει να είναι συστατικό στοιχείο της αγροτικής και κτηνοτροφικής πολιτικής.
Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής αλλά και κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης πρέπει να στραφούμε στην παραγωγή υψηλής ποιότητας βιολογικών προϊόντων που παράγονται από τοπικές ποικιλίες και φυλές ζώων, σε υψηλής προστιθέμενης αξίας αγαθά και υπηρεσίες. Την ίδια στιγμή πρέπει να εστιαστούμε στην προστασία της υγείας των καταναλωτών η οποία σήμερα μπορεί να απειλείται από την κατανάλωση προϊόντων εισαγόμενων από άλλες περιοχές ή χώρες αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις παραγόμενα σε νησιά μέσα από διαδικασίες εντατικής χημικής καλλιέργειας και είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σημαντικές συγκεντρώσεις φυτοφαρμάκων αλλά και διοξινών (λόγω της ανεξέλεγκτης καύσης σκουπιδιών).”
Ημερίδα για γεωργία κτηνοτροφία στην Ρόδο
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η ημερίδα με θέμα «Γεωργία και κτηνοτροφία στο Ν. Αιγαίο την εποχή της οικονομικής και κλιματικής κρίσης: προβλήματα, ευκαιρίες, πρωτοβουλίες» που συνδιοργάνωσε η Περιφερειακή Κίνηση «Οικολογικός Άνεμος» και οι Οικολόγοι Πράσινοι στη Ρόδο την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2011. Οι εισηγήσεις εκπροσώπων αγροτικών ενώσεων, ερευνητών, παραγωγών, στελεχών της αυτοδιοίκησης ήταν υψηλού επιπέδου και κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων. Συζητήθηκαν τα προβλήματα που υπάρχουν, οι πολιτικές και οι πρακτικές που πρέπει να ακολουθηθούν για μια βιώσιμη γεωργία και κτηνοτροφία, ο συνδυασμός παραδοσιακών τεχνικών και νέων τεχνολογιών στην υπηρεσία του πρωτογενή τομέα, η αρμονική σχέση γεωργίας – κτηνοτροφίας και περιβάλλοντος. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα θέματα χρήσεων γης και φορολογικής πολιτικής για την προστασία της γεωργικής δραστηριότητας, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας βιώσιμης γεωργίας και κτηνοτροφίας στο Ν. Αιγαίο, στα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, στον αγροτουρισμό, στην ολοκληρωμένη διαχείριση της παραγωγής (από το χωράφι μέχρι την διαχείριση των αποβλήτων με πράσινες μεθόδους). Η ημερίδα που διοργανώθηκε ενόψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου και της ανακοίνωσης από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης των προτάσεων του για την πρωτογενή παραγωγή ανέδειξε πολλές από τις αδυναμίες των σχεδιασμών που έχουν γίνει μέχρι τώρα και που φαίνεται να συνεχίζονται αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν για ένα μοντέλο βιώσιμης πρωτογενούς παραγωγής που θα είναι προς το συμφέρον των νησιωτικών κοινωνιών, των παραγωγών, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος.
Στη ημερίδα συμμετείχαν με ομιλίες: Νίκος Χρυσόγελος, επικεφαλής του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου, Γιάννης Μαχαιρίδης, Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Στάθης Κουσουρνάς, Δήμαρχος Ροδίων, Μπενέτος Σπύρου, Δήμαρχος Λειψών, Πιτροπάκης Εμμανουήλ, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Δωδεκανήσου (ΕΑΣΔ), Νίκος Τσιγώνιας, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Πάρου (ΕΑΣΠ), Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Συνεταιρισμού Θηραϊκών Προϊόντων και αντιδήμαρχος Θήρας - Ματθαίος Δημόπουλος, Γεν. Δ/ντής Ένωσης Συνεταιρισμού Θηραϊκών Προϊόντων, Γιάννης Φραγκούλης, Ταμίας Αγροτικού Συνεταιρισμού Κάσου, πρόεδρος Παν-δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας, Στρατής Βασσάλος, Πρόεδρος Αγροτικού και Μελισσοκομικού Συλλόγου Σίφνου, Μέλος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νήσων και Αργοσαρωνικού, Σπύρος Σγούρος, Δ/ντής οργανισμού πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ΔΗΩ, Σοφία Μπελιμπασάκη, Διευθύντρια Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.)-Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης, Τιμολέων Βενετσιάνος, συνεργάτης ΕΑΣ Πάρου, Χριστίνα Ευθυμιάτου, μέλος Γραμματείας ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ Ν. Αιγαίου, Ιάκωβος Λεβέντης, εκπρόσωπος συλλόγων «ΦΑΕΘΩΝ» και «Αμάλθεια», Κώστας Μαρούλης, αγροτουρισμός, Νίκος Ασημομύτης, βιοκαλλιεργητής – οινοποιός. Είχαν προσκληθεί και έκαναν, επίσης, παρεμβάσεις ο Νίκος Συρμαλένιος, επικεφαλής της κίνησης «ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ» και μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου, ο Γιάννης Γιαννακάκης, αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου. Γραπτές εισηγήσεις έστειλαν επίσης, ο Θανάσης Κίζος, Επίκουρος Καθηγητής, Γεωγραφία της Υπαίθρου, Παν/Αιγαίου και ο Γιάννης Σπιλάνης, Επίκουρος Καθηγητής - Τμήμα Περιβάλλοντος Παν/μίου Αιγαίου, ο Τάσος Αναστασίου, στέλεχος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Δνση Δημ. Υγείας και Κοινων. Μέριμνας Κυκλάδων, Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ο Μιχάλης Κουμπιός, μουσικός – συνθέτης. Την ημερίδα παρακολούθησαν Περιφερειακοί Σύμβουλοι, Δήμαρχοι, αγρότες, στελέχη σχετικών υπηρεσιών, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων, τουριστικών δραστηριοτήτων κα.
Κάποιες ομιλίες των συμμετεχόντων είναι ήδη διαθέσιμες – σύντομα θα είναι όλες - σε ηλεκτρονική μορφή και σε μορφή βίντεο μέσω του μπλοκ του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ http://ecoanemos.wordpress.com.
Στη ημερίδα συμμετείχαν με ομιλίες: Νίκος Χρυσόγελος, επικεφαλής του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου, Γιάννης Μαχαιρίδης, Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Στάθης Κουσουρνάς, Δήμαρχος Ροδίων, Μπενέτος Σπύρου, Δήμαρχος Λειψών, Πιτροπάκης Εμμανουήλ, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Δωδεκανήσου (ΕΑΣΔ), Νίκος Τσιγώνιας, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Πάρου (ΕΑΣΠ), Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Συνεταιρισμού Θηραϊκών Προϊόντων και αντιδήμαρχος Θήρας - Ματθαίος Δημόπουλος, Γεν. Δ/ντής Ένωσης Συνεταιρισμού Θηραϊκών Προϊόντων, Γιάννης Φραγκούλης, Ταμίας Αγροτικού Συνεταιρισμού Κάσου, πρόεδρος Παν-δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας, Στρατής Βασσάλος, Πρόεδρος Αγροτικού και Μελισσοκομικού Συλλόγου Σίφνου, Μέλος ΔΣ Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νήσων και Αργοσαρωνικού, Σπύρος Σγούρος, Δ/ντής οργανισμού πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ΔΗΩ, Σοφία Μπελιμπασάκη, Διευθύντρια Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.)-Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης, Τιμολέων Βενετσιάνος, συνεργάτης ΕΑΣ Πάρου, Χριστίνα Ευθυμιάτου, μέλος Γραμματείας ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ Ν. Αιγαίου, Ιάκωβος Λεβέντης, εκπρόσωπος συλλόγων «ΦΑΕΘΩΝ» και «Αμάλθεια», Κώστας Μαρούλης, αγροτουρισμός, Νίκος Ασημομύτης, βιοκαλλιεργητής – οινοποιός. Είχαν προσκληθεί και έκαναν, επίσης, παρεμβάσεις ο Νίκος Συρμαλένιος, επικεφαλής της κίνησης «ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ» και μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου, ο Γιάννης Γιαννακάκης, αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου. Γραπτές εισηγήσεις έστειλαν επίσης, ο Θανάσης Κίζος, Επίκουρος Καθηγητής, Γεωγραφία της Υπαίθρου, Παν/Αιγαίου και ο Γιάννης Σπιλάνης, Επίκουρος Καθηγητής - Τμήμα Περιβάλλοντος Παν/μίου Αιγαίου, ο Τάσος Αναστασίου, στέλεχος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Δνση Δημ. Υγείας και Κοινων. Μέριμνας Κυκλάδων, Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ο Μιχάλης Κουμπιός, μουσικός – συνθέτης. Την ημερίδα παρακολούθησαν Περιφερειακοί Σύμβουλοι, Δήμαρχοι, αγρότες, στελέχη σχετικών υπηρεσιών, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων, τουριστικών δραστηριοτήτων κα.
Κάποιες ομιλίες των συμμετεχόντων είναι ήδη διαθέσιμες – σύντομα θα είναι όλες - σε ηλεκτρονική μορφή και σε μορφή βίντεο μέσω του μπλοκ του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ http://ecoanemos.wordpress.com.
Σάββατο 5 Μαρτίου 2011
Ναυαγεί ο "Συμπαραστάτης του Πολίτη";
Επιστολή των εκλεγμένων Πράσινων Συμβούλων προς τον Υπουργό Εσωτερικών κ Γ. Ραγκούση
Προς Υπουργό Εσωτερικών κ. Γ.Ραγκούση
Ανησυχούμε για το διαφαινόμενο ναυάγιο του «Συμπαραστάτη του Δημότη και του Πολίτη» πριν καν ξεκινήσει
Εμείς οι εκλεγμένοι Πράσινοι Σύμβουλοι σε Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια εκφράζουμε, με τη δημόσια αυτή δήλωσή μας, την ανησυχία μας για την τύχη ενός σημαντικού, νέου, ανεξάρτητου θεσμού που θα δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: το Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (στους Δήμους) και το Συμπαραστάτη του Πολίτη (στις Περιφέρειες).
Ο θεσμός - ένα από τα λίγα θετικά και καινοτόμα σημεία του Καλλικράτη – κινδυνεύει να ναυαγήσει ήδη στο ξεκίνημα, καθότι δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία και το ενδιαφέρον για την επιτυχία του.
Η εκπνοή της προθεσμίας (28/2) για την επιλογή από τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια του «Συμπαραστάτη του δημότη/πολίτη και της επιχείρησης» αντίστοιχα, αναδεικνύει δυστυχώς απογοητευτικά αποτελέσματα, καθώς ελάχιστοι Δήμοι και Περιφέρειες εφάρμοσαν, έστω και στοιχειωδώς, το νόμο.
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από - σχεδόν όλα - τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, οδήγησε το θεσμό στις καλένδες, απαξιώνοντας τον και στερώντας τη δυνατότητα από τους Συμβούλους να αξιολογήσουν αν ο/η υποψήφιος/α μπορεί να ανταποκριθεί στις ευθύνες και στο ρόλο όπως περιγράφεται στο νόμο.
Αυτό έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στο κύρος, άρα και στη λειτουργία του θεσμού.
Δυστυχώς η εκτεταμένη κακοδιοίκηση που ισχύει στην αυτοδιοίκηση, έτσι όπως έχει αποτυπωθεί στις αναφορές των δημόσιων ελεγκτικών οργάνων, αλλά και η καχυποψία που καταγράφεται σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης, καθιστούν απαραίτητη τη λειτουργία θεσμών τους οποίους ο πολίτης να μπορεί να εμπιστεύεται και να τους αξιοποιεί προς αποκατάσταση της όποιας παρατυπίας, παρανομίας και αδικίας.
Για όλα όσα προαναφέραμε, ζητάμε από τον Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κ. Ραγκούση:
-να μεριμνήσει, ώστε να αποκατασταθεί άμεσα η εμπλοκή που έχει δημιουργήσει η παρέλευση της προβλεπόμενης από το νόμο ημερομηνίας για την εκλογή του Συμπαραστάτη.
-να καταστήσει σαφές στην πλειοψηφία των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων ότι η εκλογή του Συμπαραστάτη δεν είναι στη διακριτική της ευχέρεια, αλλά υποχρέωσή της.
-να θέσει κανόνες για διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες εκλογής αυτών που θα πρέπει πράγματι να είναι «Συμπαραστάτες του Δημότη/Πολίτη και της επιχείρησης».
Εάν η κυβέρνηση θέλει θεσμούς καινοτόμους, αμερόληπτους και διαφανείς, ικανούς να υπηρετούν τα συμφέροντα του πολίτη, όπως ισχυρίζεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου, θα πρέπει όχι μόνο να το ευαγγελίζεται και να το διατυμπανίζει, αλλά και να το επιδιώκει.
Προς Υπουργό Εσωτερικών κ. Γ.Ραγκούση
Ανησυχούμε για το διαφαινόμενο ναυάγιο του «Συμπαραστάτη του Δημότη και του Πολίτη» πριν καν ξεκινήσει
Εμείς οι εκλεγμένοι Πράσινοι Σύμβουλοι σε Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια εκφράζουμε, με τη δημόσια αυτή δήλωσή μας, την ανησυχία μας για την τύχη ενός σημαντικού, νέου, ανεξάρτητου θεσμού που θα δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: το Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (στους Δήμους) και το Συμπαραστάτη του Πολίτη (στις Περιφέρειες).
Ο θεσμός - ένα από τα λίγα θετικά και καινοτόμα σημεία του Καλλικράτη – κινδυνεύει να ναυαγήσει ήδη στο ξεκίνημα, καθότι δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία και το ενδιαφέρον για την επιτυχία του.
Η εκπνοή της προθεσμίας (28/2) για την επιλογή από τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια του «Συμπαραστάτη του δημότη/πολίτη και της επιχείρησης» αντίστοιχα, αναδεικνύει δυστυχώς απογοητευτικά αποτελέσματα, καθώς ελάχιστοι Δήμοι και Περιφέρειες εφάρμοσαν, έστω και στοιχειωδώς, το νόμο.
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από - σχεδόν όλα - τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια, οδήγησε το θεσμό στις καλένδες, απαξιώνοντας τον και στερώντας τη δυνατότητα από τους Συμβούλους να αξιολογήσουν αν ο/η υποψήφιος/α μπορεί να ανταποκριθεί στις ευθύνες και στο ρόλο όπως περιγράφεται στο νόμο.
Αυτό έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στο κύρος, άρα και στη λειτουργία του θεσμού.
Δυστυχώς η εκτεταμένη κακοδιοίκηση που ισχύει στην αυτοδιοίκηση, έτσι όπως έχει αποτυπωθεί στις αναφορές των δημόσιων ελεγκτικών οργάνων, αλλά και η καχυποψία που καταγράφεται σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης, καθιστούν απαραίτητη τη λειτουργία θεσμών τους οποίους ο πολίτης να μπορεί να εμπιστεύεται και να τους αξιοποιεί προς αποκατάσταση της όποιας παρατυπίας, παρανομίας και αδικίας.
Για όλα όσα προαναφέραμε, ζητάμε από τον Υπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κ. Ραγκούση:
-να μεριμνήσει, ώστε να αποκατασταθεί άμεσα η εμπλοκή που έχει δημιουργήσει η παρέλευση της προβλεπόμενης από το νόμο ημερομηνίας για την εκλογή του Συμπαραστάτη.
-να καταστήσει σαφές στην πλειοψηφία των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων ότι η εκλογή του Συμπαραστάτη δεν είναι στη διακριτική της ευχέρεια, αλλά υποχρέωσή της.
-να θέσει κανόνες για διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες εκλογής αυτών που θα πρέπει πράγματι να είναι «Συμπαραστάτες του Δημότη/Πολίτη και της επιχείρησης».
Εάν η κυβέρνηση θέλει θεσμούς καινοτόμους, αμερόληπτους και διαφανείς, ικανούς να υπηρετούν τα συμφέροντα του πολίτη, όπως ισχυρίζεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου, θα πρέπει όχι μόνο να το ευαγγελίζεται και να το διατυμπανίζει, αλλά και να το επιδιώκει.
Τρίτη 1 Μαρτίου 2011
Και η συκοφαντία έχει τα όρια της!
Προς όλα τα μέσα "ενημέσωσης" και προς το σχήμα "Δημοκρατικοί"
Διορθώστε αμέσως κάθε προσβλητική αναφορά στο όνομά μου με δημοσίευση συγνώμης στο μπλοκ σας για την εμπλοκή του ονόματός μου στην ανακοίνωσή σας και με αποστολή διόρθωσης και συγνώμης σε όλους τους αποδέκτες της ανακοίνωσής σας γιατί διαφορετικά θα θεωρήσω την ανακοίνωσή σας "σκόπιμη συκοφαντική δυσφήμιση δια του τύπου".
Όπως προκύπτει και από τον δικό σας πίνακα η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, ιδρυτικό μέλος της οποίας είμαι, δεν πήρε ούτε ένα ευρώ από το Υπουργείο Εξωτερικών - πολύ περισσότερο με αδιαφανή τρόπο ή πολύ περισσότερο βρώμικο τρόπο όπως υπονοείτε με την ανακοίνωσή σας - κάτι που διαπιστώνεται εύκολα και από τον σχετικό πίνακα που έχει δημοσιευθεί αλλά και από το γεγονός ότι δίπλα στο όνομά μου στο δικό σας κείμενο δεν υπάρχει ποσό. Η ανευθυνότητα έχει και τα όρια της!
Νίκος Χρυσόγελος
Ακολουθεί η ανακοίνωση της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
Ανακοίνωση - Απάντηση της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
σε πρόσφατα δημοσιεύματα περί χρηματοδοτήσεων από ΥΔΑΣ/ΥΠΕΞ
1 Μαρτίου 2011
Ορισμένα δημοσιεύματα Μέσων Ενημέρωσης δημιουργούν, με ανακρίβειες και μην κάνοντας τον κόπο να διασταυρώσουν πληροφορίες, σύγχυση στο ευρύ κοινό, εμπλέκοντας το όνομα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης ως μια ΜΚΟ που δήθεν χρηματοδοτήθηκε ή χρηματοδοτείται από προγράμματα του Υπουργείου Εξωτερικών για αναπτυξιακή βοήθεια.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας από σχόλια, άρθρα και αναφορές που εμπλέκουν το όνομα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται από το 1990 για τη μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων, διευκρινίζουμε τα εξής:
· Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της ΥΔΑΣ του Υπουργείου Εξωτερικών γιατί ασχολείται με το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα αλλά και ενδιαφέρεται για το τι γίνεται σχετικά με τα απορρίμματα και σε άλλες μεσογειακές και ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος της είναι να υπάρξει βιώσιμη διαχείρισή τους ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας καθώς και η ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων. Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν απέφυγε ποτέ να συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή φόρα για τα θέματα της βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων και έχει συνεργαστεί με φορείς και από άλλες χώρες συμβάλλοντας γενικότερα στη βιώσιμη ανάπτυξη.
· Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν έχει πάρει ούτε ένα ευρώ από το Υπουργείο Εξωτερικών για προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας ή για άλλο σκοπό αλλά ούτε έχει κάνει αίτηση για χρηματοδότηση κάποιου προγράμματός της από το Υπουργείο Εξωτερικών.
· Για όσα γράφονται για ποσά που δόθηκαν από το Υπουργείο Εξωτερικών σε ΜΚΟ ή δήθεν ΜΚΟ και για τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν γνωρίζει τίποτε. Αυτοί που όφειλαν να γνωρίζουν είναι όσοι υπέγραφαν τις χρηματοδοτήσεις, οι πολιτικοί και υπηρεσιακοί προϊστάμενοι των υπηρεσιών του ΥΠΕΞ. Οποιαδήποτε σοβαρή υπηρεσία πρέπει να γνωρίζει αν και για ποιο λόγο κάποιος φορέας χρηματοδοτήθηκε, αν ο φορέας είναι αξιόπιστος, αν υλοποίησε καλά ή όχι ένα πρόγραμμα ή/και εάν κατασπατάλησε δημόσιους πόρους. Επομένως, οι δικαστικές αρχές θα έπρεπε να ξεκινήσουν πρώτα από αυτούς που διαχειρίστηκαν τους πόρους.
· Αγανακτούμε με την εύκολη και ύποπτη εκτόξευση λάσπης, από όπου και εάν προέρχεται, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, που η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης και γενικότερα ο οικολογικός χώρος παλεύει για αυτονόητες λύσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων με πρόληψη, ανακύκλωση και κομποστοποίηση, απέναντι στην επιλογή των πανάκριβων και προβληματικών υπερ - μονάδων τελικής επεξεργασίας και καύσης, που ωφελούν πρωτίστως κάποια οικονομικά συμφέροντα ελαχίστων. Ορισμένα κακόβουλα και ανεύθυνα δημοσιεύματα που μας αφορούν προέρχονται από χώρους που φαίνεται δεν συμφωνούν με την διατύπωση ανεξάρτητου και προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος λόγου, όπως αυτόν τον οποίο εκφράζει η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης.
Είναι ανάγκη και απαίτηση (και δική μας) εδώ και χρόνια, η δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου για τις ΜΚΟ στην Ελλάδα που να διασφαλίζει τη διαφάνεια, την εξάλειψη πελατειακών σχέσεων μεταξύ κράτους – ΜΚΟ, αλλά και την θεσμική προστασία του σημαντικού για το δημόσιο συμφέρον ρόλου των περιβαλλοντικών και κοινωνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων από πελατειακά ή άλλα ιδιοτελή συμφέροντα με ισχυρές προσβάσεις. Έχουμε διατυπώσει αλλά είμαστε έτοιμοι να ξανα-καταθέσουμε συγκεκριμένες προτάσεις για να συμβάλλουμε στη δημιουργία του θεσμικού αυτού πλαισίου.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας και για να μην συκοφαντείται το έργο μη κυβερνητικών οργανώσεων με συνεπή δράση δεκαετιών, όπως αυτό της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, περιμένουμε από όσους έχουν διασύρει αναίτια την οργάνωσή μας να δημοσιεύσουν την απάντησή μας, αποδεικνύοντας ότι το ενδιαφέρον τους για διαφάνεια και αντιμετώπισή της διαφθοράς δεν ταυτίζεται με συκοφαντία.
Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, www.ecorec.gr, info@ecorec.gr
Διορθώστε αμέσως κάθε προσβλητική αναφορά στο όνομά μου με δημοσίευση συγνώμης στο μπλοκ σας για την εμπλοκή του ονόματός μου στην ανακοίνωσή σας και με αποστολή διόρθωσης και συγνώμης σε όλους τους αποδέκτες της ανακοίνωσής σας γιατί διαφορετικά θα θεωρήσω την ανακοίνωσή σας "σκόπιμη συκοφαντική δυσφήμιση δια του τύπου".
Όπως προκύπτει και από τον δικό σας πίνακα η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, ιδρυτικό μέλος της οποίας είμαι, δεν πήρε ούτε ένα ευρώ από το Υπουργείο Εξωτερικών - πολύ περισσότερο με αδιαφανή τρόπο ή πολύ περισσότερο βρώμικο τρόπο όπως υπονοείτε με την ανακοίνωσή σας - κάτι που διαπιστώνεται εύκολα και από τον σχετικό πίνακα που έχει δημοσιευθεί αλλά και από το γεγονός ότι δίπλα στο όνομά μου στο δικό σας κείμενο δεν υπάρχει ποσό. Η ανευθυνότητα έχει και τα όρια της!
Νίκος Χρυσόγελος
Ακολουθεί η ανακοίνωση της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
Ανακοίνωση - Απάντηση της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
σε πρόσφατα δημοσιεύματα περί χρηματοδοτήσεων από ΥΔΑΣ/ΥΠΕΞ
1 Μαρτίου 2011
Ορισμένα δημοσιεύματα Μέσων Ενημέρωσης δημιουργούν, με ανακρίβειες και μην κάνοντας τον κόπο να διασταυρώσουν πληροφορίες, σύγχυση στο ευρύ κοινό, εμπλέκοντας το όνομα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης ως μια ΜΚΟ που δήθεν χρηματοδοτήθηκε ή χρηματοδοτείται από προγράμματα του Υπουργείου Εξωτερικών για αναπτυξιακή βοήθεια.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας από σχόλια, άρθρα και αναφορές που εμπλέκουν το όνομα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται από το 1990 για τη μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων, διευκρινίζουμε τα εξής:
· Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της ΥΔΑΣ του Υπουργείου Εξωτερικών γιατί ασχολείται με το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα αλλά και ενδιαφέρεται για το τι γίνεται σχετικά με τα απορρίμματα και σε άλλες μεσογειακές και ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος της είναι να υπάρξει βιώσιμη διαχείρισή τους ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας καθώς και η ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων. Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν απέφυγε ποτέ να συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή φόρα για τα θέματα της βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων και έχει συνεργαστεί με φορείς και από άλλες χώρες συμβάλλοντας γενικότερα στη βιώσιμη ανάπτυξη.
· Η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν έχει πάρει ούτε ένα ευρώ από το Υπουργείο Εξωτερικών για προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας ή για άλλο σκοπό αλλά ούτε έχει κάνει αίτηση για χρηματοδότηση κάποιου προγράμματός της από το Υπουργείο Εξωτερικών.
· Για όσα γράφονται για ποσά που δόθηκαν από το Υπουργείο Εξωτερικών σε ΜΚΟ ή δήθεν ΜΚΟ και για τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης δεν γνωρίζει τίποτε. Αυτοί που όφειλαν να γνωρίζουν είναι όσοι υπέγραφαν τις χρηματοδοτήσεις, οι πολιτικοί και υπηρεσιακοί προϊστάμενοι των υπηρεσιών του ΥΠΕΞ. Οποιαδήποτε σοβαρή υπηρεσία πρέπει να γνωρίζει αν και για ποιο λόγο κάποιος φορέας χρηματοδοτήθηκε, αν ο φορέας είναι αξιόπιστος, αν υλοποίησε καλά ή όχι ένα πρόγραμμα ή/και εάν κατασπατάλησε δημόσιους πόρους. Επομένως, οι δικαστικές αρχές θα έπρεπε να ξεκινήσουν πρώτα από αυτούς που διαχειρίστηκαν τους πόρους.
· Αγανακτούμε με την εύκολη και ύποπτη εκτόξευση λάσπης, από όπου και εάν προέρχεται, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, που η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης και γενικότερα ο οικολογικός χώρος παλεύει για αυτονόητες λύσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων με πρόληψη, ανακύκλωση και κομποστοποίηση, απέναντι στην επιλογή των πανάκριβων και προβληματικών υπερ - μονάδων τελικής επεξεργασίας και καύσης, που ωφελούν πρωτίστως κάποια οικονομικά συμφέροντα ελαχίστων. Ορισμένα κακόβουλα και ανεύθυνα δημοσιεύματα που μας αφορούν προέρχονται από χώρους που φαίνεται δεν συμφωνούν με την διατύπωση ανεξάρτητου και προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος λόγου, όπως αυτόν τον οποίο εκφράζει η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης.
Είναι ανάγκη και απαίτηση (και δική μας) εδώ και χρόνια, η δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου για τις ΜΚΟ στην Ελλάδα που να διασφαλίζει τη διαφάνεια, την εξάλειψη πελατειακών σχέσεων μεταξύ κράτους – ΜΚΟ, αλλά και την θεσμική προστασία του σημαντικού για το δημόσιο συμφέρον ρόλου των περιβαλλοντικών και κοινωνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων από πελατειακά ή άλλα ιδιοτελή συμφέροντα με ισχυρές προσβάσεις. Έχουμε διατυπώσει αλλά είμαστε έτοιμοι να ξανα-καταθέσουμε συγκεκριμένες προτάσεις για να συμβάλλουμε στη δημιουργία του θεσμικού αυτού πλαισίου.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας και για να μην συκοφαντείται το έργο μη κυβερνητικών οργανώσεων με συνεπή δράση δεκαετιών, όπως αυτό της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, περιμένουμε από όσους έχουν διασύρει αναίτια την οργάνωσή μας να δημοσιεύσουν την απάντησή μας, αποδεικνύοντας ότι το ενδιαφέρον τους για διαφάνεια και αντιμετώπισή της διαφθοράς δεν ταυτίζεται με συκοφαντία.
Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, www.ecorec.gr, info@ecorec.gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
.JPG)
