Οι νέοι πρέπει να έχουν λόγο, ας τους ακούσουμε!

Πέντε προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων για την αντιμετώπιση της κρίσης

Του Νίκου Χρυσόγελου
Μέλους της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων

Αν θέλουμε ως κοινωνία και πολιτικές δυνάμεις να αντιμετωπίσουμε – και όχι να κουκουλώσουμε - την κρίση που έχει ξεσπάσει, χρειάζεται να την μελετήσουμε, να δούμε τα αίτια της και να δώσουμε λύσεις ώστε να μην επαναληφθεί. Μερικοί θεώρησαν το ξέσπασμα των νέων ως ευκαιριακό. Είναι αλήθεια ότι η δολοφονία του Αλέξη ξεσήκωσε την οργή των νέων, και όχι μόνο αυτών. Μάλλον, όμως, ήταν η σπίθα που άναψε τη φωτιά σε ένα εύφλεκτο τοπίο.
Η οργή είχε αιτίες αλλά θα μπορούσε να περιοριστεί αν:
- Γίνονταν ξεκάθαρο ότι δεν θα επαναληφθεί η ατιμωρησία των ενόχων, όπως συνέβη σε περίπου 70 περιπτώσεις μέχρι σήμερα.
- Η ηγεσία της αστυνομίας αποδείκνυε ότι επιδιώκει την αποκάλυψη –και όχι συγκάλυψη – της αλήθειας αλλά και παραιτούνταν, αναλαμβάνοντας την πολιτική της ευθύνη.
- Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών αναλάμβανε το δικό της μερίδιο πολιτικής ευθύνης με παραίτησή της.
- Ακούγονταν μια συγνώμη. Και μία δέσμευση ότι δεν θα επαναληφθεί ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ η αφαίρεση της ζωής ενός πολίτη από ένα όργανο της πολιτείας.
- Ο μικρός Αλέξης αναγνωρίζονταν ως θύμα τρομοκρατικής ενέργειας. Ένα εκπαιδευμένο όργανο της πολιτείας τράβηξε όπλο και πυροβόλησε εναντίον άοπλων παιδιών.
- Παραδεχόμασταν με ειλικρίνεια ότι η αστυνομία έχει οργανωθεί και εκπαιδεύεται σε λάθος βάση - αντί να προλαμβάνει τα επεισόδια, μετατρέπεται σε μέρος του προβλήματος, με τραγικές συχνά συνέπειες.
- Ανακοινώνονταν άμεσα αλλαγές στις μεθόδους εκπαίδευσης της αστυνομίας, ώστε να σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών και να χρησιμοποιεί τεχνικές αποκλιμάκωσης/πρόληψης μιας αντιπαράθεσης, αποφυγής της βίας.

Μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση – μακροχρόνια κοινωνική, πολιτική και προοπτικών για τους νέους - σε ευκαιρία για αναγέννηση της δημοκρατίας, της πολιτικής και της κοινωνικής οργάνωσης; Ένα θέμα που αναδεικνύει η εξέγερση των νέων είναι η απαίτησή τους να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση των εξελίξεων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θέτουμε για διάλογο 5 προτάσεις, με επιδίωξη να συμμετάσχουν οι νέοι ενεργά στις κοινωνικές εξελίξεις και να μην νοιώθουν, όπως σήμερα, στο περιθώριο:
- Να δώσουμε το λόγο στους νέους. Πολιτεία, κοινωνικοί φορείς, γονείς, κόμματα, εκπαιδευτικό σύστημα, ΜΜΕ να τους ακούσουμε προσεκτικά. Τα παιδιά θέλουν να μιλήσουν, έχουν πολλά να πουν, φάνηκε από τις κινητοποιήσεις, τις καθιστικές διαμαρτυρίες, τα λουλούδια, το συμβολικό ξεγύμνωμα. Απαιτείται δομημένος διάλογος από τα κάτω που θα διαπεράσει όλες τις κοινωνικές λειτουργίες και θα οδηγήσει σε μια δημοκρατική και πολιτική αναγέννηση της χώρας. Δεν γίνεται πλέον αποδεκτό όσοι αποφασίζουν σήμερα για τους όρους ζωής των επόμενων γενεών να μην ζητάνε καν την άποψη των γενεών που θα υποστούν τις συνέπειες των αποφάσεων.
- Να κάνουμε τη δημοκρατία μας πιο συμμετοχική και ψήφος από τα 16. Οι πολίτες -και όχι μόνο οι επαγγελματίες πολιτικοί- πρέπει να λαμβάνουν μέρος στη διαμόρφωση και λήψη των αποφάσεων που επηρεάζουν τη ζωή μας. Οι νέοι πρέπει να συμμετάσχουν ουσιαστικά - και ψηφίζοντας από τα 16 - στη διαμόρφωση των συνθηκών ζωής τους. Κουβαλάνε την ευθύνη να επιλέξουν στα 16 το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν αλλά δεν έχουν δικαίωμα να συν-διαμορφώσουν τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στις οποίες θα ζήσουν;
- Να ανοίξουμε πραγματικά το σχολείο στην κοινωνία. Οι συνθήκες απαιτούν να περάσουμε από την «τήρηση του ωρολόγιου προγράμματος» σε μια κοινωνική, δημοκρατική και περιβαλλοντική παιδεία. Αν κύριος στόχος της παιδείας είναι η διαμόρφωση ενημερωμένων και κριτικών πολιτών, το σχολείο πρέπει να μπορεί να συζητάει τα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες και τους νέους και να επιδιώκει λύσεις, χωρίς τα κόμματα να είναι μέσα στα σχολεία. Με τις εξελίξεις στα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά/κλιματικά θέματα να είναι ραγδαίες, το εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται να αποκτήσει γρήγορα αντανακλαστικά και ευελιξία, η γνώση να συνδυάζεται με κριτική στάση, η ομαδικότητα να εξισορροπείται με την ανάπτυξη της προσωπικότητας και των ξεχωριστών ικανοτήτων κάθε παιδιού. Βασικό ζητούμενο πλέον είναι η δυνατότητα των παιδιών να καταλαβαίνουν τι γίνεται σήμερα στον κόσμο και να παρεμβαίνουν με τον δικό τους τρόπο. Προτείνουμε να καθιερωθεί ΤΩΡΑ μια «μέρα ανοικτού στην κοινωνία σχολείου» κάθε εβδομάδα. Την μέρα αυτή, πχ κάθε Τετάρτη, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί θα συζητάνε οργανωμένα, θα συνεργάζονται ισότιμα. Οι μαθητές θα παρουσιάζουν ομαδικές εργασίες για σύγχρονα θέματα αξιοποιώντας τις γνώσεις τους από διάφορα μαθήματα. Θα συζητιόνται τα όνειρα και τα προβλήματα των νέων, θέματα ποιότητα ζωής, προστασίας του περιβάλλοντος και του κλίματος, κοινωνικής υπευθυνότητας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γνωριμίας και διαλόγου των πολιτισμών, διατροφής, παρεμβάσεων για να γίνει πιο οικολογική η πόλη, η γειτονιά, το σχολείο. Αυτή η εμπειρία μπορεί να γίνει το καλύτερο «μάθημα». Αυτό το πείραμα (ανάλογες εμπειρίες υπάρχουν ήδη σε κάποιες χώρες) μπορεί να οδηγήσει -συγκροτημένα και μετά από αξιολόγηση - σε βαθιές αλλαγές του εκπαιδευτικού μοντέλου αλλά και σε ουσιαστική συμμετοχή των νέων στις κοινωνικές εξελίξεις. Οι μεθοδολογίες και η εμπειρία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, χιλιάδες εκπαιδευτικοί που είναι εξοικειωμένοι με παρόμοιους ρόλους καθώς και η κοινωνία των πολιτών και αξιόπιστες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ΜΚΟ μπορούν να στηρίξουν αρχικώς μια παρόμοια «επανάσταση» στην εκπαίδευση.
- Να αντιμετωπίσουμε τη διαφθορά και το πελατειακό σύστημα που ευτυχώς εξοργίζει πλέον τους νέους αλλά και μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Δεν έχουν λόγο να οργιστούν οι νέοι όταν βλέπουν να περνάνε στις τσέπες κολλητών της εκάστοτε εξουσίας δεκάδες εκατομμύρια Ευρώ με παράνομες ή «νόμιμες» διαδικασίες (δομημένα ομόλογα, σκάνδαλο Siemens, Υπόθεση Βατοπεδίου κα) ή να επιδεικνύεται ένας απίστευτος πλουτισμός και καταναλωτισμός από πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες;
- Να προωθήσουμε βαθιές αλλαγές στην πολιτική, στον τρόπο που ασκείται και στις προτεραιότητές της. Να περάσουμε από μια αντίληψη πολιτικής που απλώς διασφαλίζει την αναπαραγωγή της κρίσης σε μια πολιτική αντιπαράθεση που βασίζεται σε διακριτές προτάσεις για την επίλυση των προβλημάτων και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών.