Η άποψη μου
Σχετικά με το δημοσίευμα της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ όπου γίνεται σύνδεση του ονόματός μου με την πρόταση της Δημοκρατικής Αριστεράς για δημιουργία ενός μόνιμου φόρουμ διαλόγου με τους ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ, θα ήθελα να εκφράσω ο ίδιος την άποψή μου για να μην δημιουργούνται συγχύσεις ή λάθος εικόνες:
Ήμουν πράγματι ομιλητής σε εκδήλωση που διοργάνωσαν οι Τοπικές Πολιτικές Κινήσεις των Οικολόγων Πράσινων και της Δημοκρατικής Αριστεράς στους Αγ. Αναργύρους με θέμα την «οικονομική κρίση, τις προτάσεις των κομμάτων και των φορέων για την έξοδο από την κρίση και τον περιορισμό των επιπτώσεων από τις κοινωνικά άδικες και αναποτελεσματικές πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα». Η δική μου ομιλία (μπορείτε να την βρείτε στο μπλοκ μου http://ecogreensnikoschryso.blogspot.com/2011/01/blog-post_28.html ) ήταν αποκλειστικά επικεντρωμένη στο θέμα αυτό, όπως εξάλλου και η όλη συζήτηση που ακολούθησε μετά και την ομιλία του εκπροσώπου της Δημοκρατικής Αριστεράς Σ. Κουρουζίδη. Στην συγκεκριμένη εκδήλωση πράγματι παρέστη και ο Φώτης Κουβέλης που μεταξύ άλλων παρουσίασε την γνωστή πλέον πρόταση αλλά αυτή δεν ήταν στα αντικείμενα συζήτησης της εκδήλωσης ούτε σε αυτήν αναφέρθηκα εγώ ή κάποιος άλλος.
Κατ’ αρχή και ως Οικολόγος Πράσινος και προσωπικά, επειδή προέρχομαι από μια κουλτούρα διαλόγου, βρίσκω θετικό να συζητάνε τα πολιτικά κόμματα μεταξύ τους αλλά κυρίως με τους κοινωνικούς φορείς και τους πολίτες, χωρίς να ζητάνε προηγουμένως την κομματική ή άλλη ταυτότητά τους. Επίσης, η πολιτική συζήτηση πρέπει να χαρακτηρίζεται από ευγένεια και ευπρέπεια, έχει βαρεθεί ο κόσμος φραστικές αντιπαραθέσεις και ξύλινο λόγο.
Όμως, η δημιουργία ενός μόνιμου φόρουμ μεταξύ δυο ή τριών ή τεσσάρων ή δεν ξέρω πόσων πολιτικών κομμάτων δεν μπορεί παρά να προϋποθέτει συμφωνημένους στόχους και όχι απλώς μια πρόθεση να συζητάμε γενικώς. Η πρόταση της Δημοκρατικής Αριστεράς δέχομαι ότι ανταποκρίνεται στο πνεύμα μια ομάδας ανθρώπων της αριστεράς που επιζητεί την «ενότητα» (της αριστεράς ή τώρα πλέον της αριστεράς και της οικολογίας) αλλά και μιας μικρότερης ομάδας στελεχών και ψηφοφόρων της ανανεωτικής αριστεράς που, επηρεασμένοι και από την πολιτική κληρονομιά του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, θα ήθελαν να δημιουργηθεί ένας κοινός πολιτικός χώρος τώρα που η Δημοκρατική Αριστερά αποχώρησε από τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.
Μια πρόταση για τη δημιουργία ενός μόνιμου Φόρουμ μεταξύ της Δημοκρατικής Αριστεράς και των Οικολόγων Πράσινων για να συζητηθεί ουσιαστικά θα έπρεπε να έχει ξεκάθαρο στόχο. Κανένας δεν θα αρνιόνταν για παράδειγμα να γίνει μια συζήτηση μεταξύ των δυο χώρων σε μια εκδήλωση με θέμα «αριστερά και οικολογία». Τέτοιες συζητήσεις έχουν γίνει στο παρελθόν και θα ξαναγίνουν. Όμως, δυο κόμματα για να δημιουργήσουν ένα μόνιμο φόρουμ μεταξύ τους ή θα πρέπει να επιδιώκουν την σύγκλιση για να δημιουργήσουν ένα κοινό πολιτικό κόμμα, είτε να στοχεύουν σε εκλογική συνεργασία. Στην πρόταση της Δημοκρατικής Αριστεράς δεν αναφέρεται ούτε το ένα ούτε το άλλο ως λόγοι δημιουργίας ενός τέτοιου μόνιμου φόρουμ αλλά ούτε έχει διαφανεί μέχρι τώρα ότι η Δημοκρατική Αριστερά θέλει στρατηγικά να μετακινηθεί από την πολιτική οικογένεια της αριστεράς προς την πράσινη πολιτική οικογένεια (που είναι διαφορετική και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στο ευρωκοινοβούλιο και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες). Αλλά ούτε οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουν επιλέξει να ενταχθούν στον άξονα αριστερά – δεξιά, και έχουν διακηρύξει με αποφάσεις του συνεδρίου τους – και ήμουν από τους βασικούς υποστηρικτές μιας τέτοιας στρατηγικής - ότι επιδιώκουν τη δημιουργία ενός πράσινου πόλου που δεν εντάσσεται στις παλιές πολιτικές/κομματικές οριοθετήσεις. Επιδιώκουμε ένα πράσινο πόλο στον οποίο θα μπορούσαν να συγκλίνουν ομάδες και πολίτες που προέρχονται μεν από διαφορετικές αφετηρίες αλλά αναγνωρίζουν σήμερα ότι οι πράσινες πολιτικές για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον είναι η σύγχρονη απάντηση στην κρίση.
Πολλές φορές ακόμα και οι πιο καλές προθέσεις παρεξηγούνται όταν ακολουθούνται διαδικασίες που δεν ανταποκρίνονται στις ευαισθησίες όλων ή/και γίνονται σε λάθος στιγμή. Κατ΄αρχή η πρόταση γίνεται σε μια στιγμή κατά την οποία οι εμπειρίες από την προσπάθεια ευρύτερων συνεργασιών σε επίπεδο περιφερειακών εκλογών δεν άφησαν καλές «αναμνήσεις» στους Οικολόγους Πράσινους. Σε ορισμένες περιοχές οι τοπικές δυνάμεις των Οικολόγων Πράσινων συμμετείχαν στην προσπάθεια δημιουργίας ευρύτερων σχημάτων στα οποία επικεφαλής ήταν κάποιο στέλεχος από την Αριστερά (Κρήτη, Ήπειρος, Ιόνια, Δυτ. Μακεδονία). Το αντίθετο, όμως, δεν έγινε σε καμία περίπτωση, δηλαδή δυνάμεις της αριστεράς (Δημοκρατική Αριστερά ή ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ) να συμμετάσχουν σε ένα περιφερειακό σχήμα όπου επικεφαλής ήταν στέλεχος των Οικολόγων Πράσινων. Τα αποτελέσματα της συνεργασίας -όπου υπήρξε- δεν ήταν από εκλογική άποψη ιδιαίτερα αισιόδοξα, δεν κερδήθηκε καν το εκλογικό άθροισμα των ποσοστών των πολιτικών χώρων που συνεργάστηκαν, ενώ το πράσινο πολιτικό μήνυμα κάπου χάθηκε. Μια εξήγηση είναι ότι μικρό κομμάτι των διαφορετικών αυτών πολιτικών οικογενειών (αριστερά –πράσινοι) βρίσκεται σε συγκοινωνούντα δοχεία. Τα πολιτικά ακροατήρια είναι σε μεγάλο βαθμό διαφορετικά και στη χώρας μας, όπως και σε άλλες χώρες, και δεν δημιουργήθηκε δυναμική σύγκλισης τους στα σχήματα συνεργασίας. Αντιθέτως, όπου το πράσινο πολιτικό μήνυμα ήταν σαφές γιατί ήταν «πράσινο» το ψηφοδέλτιο, τα σχήματα κέρδισαν σημαντικά ποσοστά. Οι 9 πράσινοι περιφερειακοί σύμβουλοι εκλέχτηκαν σε 8 περιφέρειες της χώρας όλοι με πράσινα ψηφοδέλτια και κανένας μέσα από ψηφοδέλτια συνεργασίας. Είναι λογικό, λοιπόν, ότι το επιχείρημα, να συνεργαστούν δυο διαφορετικά κόμματα στις εκλογές (περιφερειακές ή εθνικές) για λόγους τακτικής, ώστε να εκλέξουμε από κοινού περισσότερους ή έστω κάποιους εκπροσώπους, να μην έχει μόνο μια ανάγνωση και να μην οδηγεί αυτομάτως στην επιλογή της συνεργασίας ακόμα και για λόγους τακτικής. Νωπή είναι και η εμπειρία από την Ιταλία. Οι Πράσινοι συμμετείχαν στις τελευταίες εκλογές σε κοινό εκλογικό σχήμα αλλά κανένα από τα κόμματα αυτά δεν εξέλεξε κάποιον βουλευτή, γιατί - αν και στις προηγούμενες εκλογές εκπροσωπούσαν συνολικά περίπου το 10% του εκλογικού σώματος – δεν έπεισαν και έτσι δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν καν το όριο του 3%. Στην πολιτική δεν υπάρχουν αυτοματισμοί.
Προσωπικά σέβομαι την διαδρομή πολλών στελεχών του συγκεκριμένου χώρου της ανανεωτικής αριστεράς αλλά όπως έχω πει και δημοσίως δεν υπάρχει λόγος ένα πράσινο κόμμα να περιοριστεί σήμερα στο πλαίσιο ενός χώρου γύρω από τον οποίο διαγκωνίζονται πολλά τμήματα της αριστεράς. Σε προηγούμενες δεκαετίες η πολιτική αντιπαράθεση στην Ελλάδα ήταν γύρω από τις δυνατότητες της ανανεωτικής αριστεράς να κερδίσει τη μάχη στο εσωτερικό της αριστεράς. Αυτό το θέμα ελάχιστα πλέον απασχολεί την κοινωνία. Η ανανεωτική αριστερά θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει σήμερα κομμάτι ενός πράσινου κόμματος αλλά δεν έχει νόημα να δίνει μάχες για να πείσει ότι είναι καλύτερη αριστερά σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, την ΑΝΤΑΡΣΙΑ ή το ΚΚΕ. Αλλά αυτό προφανώς είναι θέμα στρατηγικής επιλογής που θα το αποφασίσει η ίδια.
Οι εξελίξεις τις τελευταίες δυο δεκαετίες δείχνουν ότι οι παλιές αναλύσεις και τα παλιά εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης είναι ξεπερασμένα – μπορεί κάποια να είναι ακόμα χρήσιμα για να καταλάβουμε τις πολλές διαστάσεις της κρίσης. Οι επιλογές που γίνονται από τους κομματικούς φορείς και οι εξελίξεις δεν ταιριάζουν εύκολα στους απόλυτους διαχωρισμούς δεξιά-αριστερά. Είναι επίσης εντυπωσιακό, ότι σε μια εποχή κρίσης, δυναμώνουν δυο ανταγωνιστικά ρεύματα που αντιπροσωπεύουν εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις και πρακτικές, από τη μία οι πράσινοι που διατυπώνουν συγκροτημένη πολιτική πρόταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την οικονομία, την κοινωνική αλληλεγγύη και την προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη η ακροδεξιά που βασίζεται στο φόβο και καλλιεργεί τις φοβίες όχι για να λύσει προβλήματα αλλά για να τα εκμεταλλευτεί εκλογικά. Η αριστερά, αν και θα περίμενε κανείς να ευδοκιμεί σε περίοδο κρίσης, αντιθέτως υποχωρεί αν όχι διαλύεται σε πολλά κομμάτια. Ορισμένα από τα κομμάτια αυτά συμμετέχουν πλέον στην Ευρώπη στους πράσινους.
Από την άλλη, οι συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών κομμάτων που ανήκουν σε διαφορετικές πολιτικές οικογένειες στην Ευρώπη δεν αποκλείονται αλλά είναι μετεκλογικές και αφορούν στην πιθανότητα κυβερνήσεων συνεργασίας στην βάση ενός συμφωνημένου πολιτικού-κυβερνητικού προγράμματος. Κάτι τέτοιο δεν απασχολεί αυτή την περίοδο την ελληνική κοινωνία αλλά ούτε έχει διατυπωθεί ως στόχος ενός φόρουμ μεταξύ Δημοκρατικής Αριστεράς και Οικολόγων Πράσινων. Πολύ περισσότερο που και να συμφωνούσαν μεταξύ τους τα δυο κόμματα θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να βρεθούν σε ένα κυβερνητικό σχήμα (τουλάχιστον οι Οικολόγοι Πράσινοι) σε συνεργασία με ένα από τα δυο κόμματα εξουσίας με τις πολιτικές που ακολουθούν αυτά σήμερα και την πολιτική απαξίωση που εισπράττουν για τις πολιτικές τους. Αν δεν είναι στόχος, λοιπόν, η διαμόρφωση ενός κυβερνητικού προγράμματος, ποιος θα ήταν ο στόχος αυτή την περίοδο για τη δημιουργία ενός μόνιμου φόρουμ;
Προτεραιότητα έχει – και αυτό το διαπιστώνω προσωπικά σε όλες τις επαφές με πολίτες αλλά και σε όλες τις εκδηλώσεις που συμμετέχω- η διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων σε θέματα οικονομίας, λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, αναζήτησης των λόγων που φτάσαμε στην βαθιά αυτή κρίση ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Αυτό απαιτεί ευρύτερο διάλογο, όχι μόνο μεταξύ δυο κομμάτων, όχι μόνο μεταξύ κομμάτων. Απαιτεί πάντως διάλογο για το συγκεκριμένο κάθε φορά και όχι κινήσεις που φαίνονται – ακόμα και αν δεν είναι – ότι στοχεύουν περισσότερο στο επικοινωνιακό επίπεδο.
Αν τα κόμματα, όλα τα κόμματα, μικρότερα και μεγαλύτερα, θέλουν να κερδίσουν (ξανά) την εμπιστοσύνη της κοινωνίας οφείλουν να καταθέσουν ξεκάθαρες προτάσεις για την έξοδο από την βαθιά οικονομική, δημοσιονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση. Μέσα από αυτή την διαδικασία θα γίνει η ανασύνθεση του πολιτικού και κοινωνικού σκηνικού, με την ανάδειξη, πιστεύω, νέων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Στις πρωτοβουλίες για θεματικές πλειοψηφίες και πάντα γύρω από συγκεκριμένα θέματα μπορούν να φανούν οι δυνατότητες συνεργασίας ή η αδυναμία κοινού βηματισμού.
Πάντως είναι, νομίζω, αναγκαιότητα μέσα στα επόμενα χρόνια να υπάρχει ένα πράσινο κόμμα που θα μπορεί να συγκεντρώνει το 8-10% του εκλογικού σώματος, ώστε να μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά τις πολιτικές εξελίξεις και να προωθήσει τις αναγκαίες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές μέσα από την καθημερινή παρέμβασή του. Η κρίση του πολιτικού συστήματος πρέπει να οδηγήσει προς την ενδυνάμωση εκείνων των πολιτικών δυνάμεων - όπως είναι οι πράσινοι - που αντιπροσωπεύουν μια διαφορετική πολιτική που επιζητεί και προτείνει λύσεις σε όλα τα επίπεδα, όχι επιβράβευση των δυνάμεων που στηρίζονται ακριβώς στο βάθεμα της κρίσης. Αυτό προϋποθέτει ο πράσινος πόλος να γίνει σημείο σύγκλισης ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και ενεργών πολιτών όπως έχει συμβεί εξάλλου στις περισσότερες κεντροευρωπαϊκές χώρες. Ίσως αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό για τη χώρα μας γιατί η έξοδος από την βαθιά κρίση εξαρτιέται σε σημαντικό βαθμό από το αν θα καταφέρουν οι νέες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που αναδεικνύονται μέσα από την κρίση να συγκροτήσουν μια ελκυστική εναλλακτική πρόταση. Διαφορετικά θα οδηγηθούμε στην αποσύνθεση της πολιτικής, στον κατακερματισμό των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων και στην κυριαρχία φοβικών και λαϊκιστικών κομμάτων.
Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011
Συζήτηση: οικονομική κρίση και προτάσεις διεξόδου
Η εισήγηση μου στην εκδήλωση για την οικονομία που διοργάνωσαν στους Αγ. Αναργύρους η Τοπική Πολική Κίνηση των Οικολόγων Πράσινων (Αγ. Αναργύρων-Καματερού) και η τοπική κίνηση της Δημοκρατικής Αριστεράς στις 17/1/2011
Η κρίση να αποτελέσει τουλάχιστον μια ευκαιρία για πράσινες λύσεις
Του Νίκου Χρυσόγελου
Στελέχους των Οικολόγων Πράσινων
Από το 2008 έχουμε εισέλθει σε μια βαθιά παγκόσμια κρίση με πολλές όψεις. Ξεκίνησε ως χρηματοπιστωτική κρίση μιας «εικονικής» οικονομίας στις ΗΠΑ και μετατράπηκε σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση που καταπίνει τρισεκατομμύρια δολάρια και καταστρέφει τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων πολιτών. Αλλά η σημερινή κρίση είναι παράλληλα οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει τη δική της συμβολή στην οικονομική και δημοσιονομική κρίση που ζούμε στη χώρας μας. Αλλά τα χαρακτηριστικά της ελληνικής κρίσης έχουν να κάνουν κατά πολύ με το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο που ακολουθήσαμε τα τελευταία χρόνια, με την έκρηξη της κατανάλωσης και τη συρρίκνωσης της πραγματικής οικονομίας, την υιοθέτησης ενός μοντέλου όπου ευημερούν ορισμένοι δείκτες (πχ ΑΕΠ) αλλά χειροτερεύουν οι δείκτες που δείχνουν αν πράγματι μια κοινωνία αναπτύσσει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές της και μια οικονομία με μέλλον.
Η δημοσιονομική διάσταση της κρίσης είναι πολύ σημαντική αλλά συνδέεται με το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και είναι αποτέλεσμα της χρεοκοπίας του πολιτικού συστήματος. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών ακολούθησαν μια καταστροφική πολιτική που συνέβαλε στη δημιουργία μιας προβληματικής οικονομίας και επιδείνωσε τα δημοσιονομικά προβλήματα. Στα προβλήματα διαρθρωτικής φύσης περιλαμβάνονται και η διαφθορά, οι πελατειακές σχέσεις, η σπατάλη των φυσικών και οικονομικών πόρων στη λογική της νομής της εξουσίας, αλλά και η ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να παίξει ένα ρόλο στην στροφή προς τη βιωσιμότητα
Τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή κυβέρνηση απέτυχαν πλήρως να διαχειριστούν με λογικό και συνεκτικό τρόπο την κρίση ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις της. Αντίθετα έκαναν ότι …μπορούσαν για να ενταθούν οι επιπτώσεις της κρίσης και να υποστούμε το μέγιστο των συνεπειών της.
Η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ είδε το πλοίο να κατευθύνεται στα βράχια (καταχρέωσε τη χώρα και γενίκευσε τη διαφθορά) και, αντιλαμβανόμενη ότι θα βυθιστεί σύντομα, το εγκατέλειψε βιαστικά.
Η σημερινή κυβέρνηση διαχειρίστηκε το πρόβλημα με προχειρότητα κι αποσπασματικότητα και είναι συν-υπεύθυνη για το ότι το ΔΝΤ μπήκε στην Ελλάδα και την ΕΕ. κάτι που επέτεινε την κρίση με την υιοθέτηση κοινωνικά άδικων και αναποτελεσματικών μέτρων. Προεκλογικά υποσχέθηκε πράγματα που ήταν αδύνατο να γίνουν, σαν να μην γνώριζε το πρόβλημα. Κέρδισε μεγάλη πλειοψηφία υποσχόμενη ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που κάνει. Έδειξε να αγνοεί και να αιφνιδιάζεται με την αντίδραση των αγορών και της ΕΕ, αν και θα έπρεπε να έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης. Διαχειρίστηκε εντελώς λανθασμένα από επικοινωνιακή άποψη τη δημοσιονομική και οικονομική κρίση. Εγκατέλειψε ακόμα και στα λόγια τα περί πράσινης ανάπτυξης πανικόβλητη και μεγέθυνε με τις επικοινωνιακές κινήσεις της το πρόβλημα δανεισμού, ενώ θα έπρεπε οι πρώτες κινήσεις της να αφορούν στην πράσινη μεταρρύθμιση της οικονομίας και τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος. Πελαγοδρόμησε σε αντιφατικές πολιτικές (ΔΝΤ, δανεισμός, τι ήθελε πραγματικά από την Ευρωζώνη και την ΕΕ). Δεν δημιούργησε πραγματικές συμμαχίες για μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και για ένα Πράσινο New Deal. Κατάφερε έτσι να εντείνει την κρίση, να δημιουργήσει αρνητική ψυχολογία και να καταστήσει κεντρικό πλέον πρόβλημα της κρίσης αυτό του δανεισμού, προκαλώντας μεγαλύτερη ένταση του δημοσιονομικού προβλήματος με τις πολιτικές της (αύξηση του χρέους), κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας, δημιουργία χιλιάδων ανέργων και διάλυση του κοινωνικού ιστού. Ακόμα και αν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι για τη μείωση του ελλείμματος το αποτέλεσμα δεν θα είναι βιώσιμο αν η προσπάθεια αυτή αφήσει πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους και φτωχούς καθώς και τεράστιο οικονομικό και περιβαλλοντικό χρέος.
Η Ελλάδα χρωστούσε ριζικές αλλαγές, πρώτα από όλα στον εαυτό της. Έπρεπε εδώ και καιρό να έχουν αντιμετωπιστεί τα σοβαρά οικονομικά και δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας, αντί να κρύβονται κάτω από το χαλί. Αν είχαν εισακουστεί οι πολιτικές προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων και των Ευρωπαίων Πράσινων θα είχε διαμορφωθεί έγκαιρα και με μικρότερο κοινωνικό κόστος μια στρατηγική εξόδου από την πολλαπλή κρίση ενώ θα είχαν δημιουργηθεί ευρύτερες συμμαχίες μέσα στην ΕΕ (πχ στο Ευρωκοινοβούλιο την ίδια μέρα με την υπογραφή του Μνημονίου ψηφίζονταν με μεγάλη πλειοψηφία η πρόταση των Πρασίνων για μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης, αλληλεγγύη στην Ελλάδα, ευρωομόλογα κα). Δεν θα γινόμασταν το μαύρο πρόβατο, οι κερδοσκόποι των αγορών δεν θα κατάφερναν να απομονώσουν τη χώρα, και - το πολύ σημαντικό- η αναγκαία δημοσιονομική εξυγίανση θα συνδέονταν με μεταρρύθμιση και όχι διάλυση της οικονομίας, αναβάθμιση των κοινωνικών υποδομών, προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος ως οικονομική αναγκαιότητα και ως ευκαιρία για δημιουργία νέων χιλιάδων πράσινων θέσεων εργασίας.
Η μεγαλύτερη αποτυχία και της κυβέρνησης και της τρόϊκας είναι το γεγονός ότι οι σημερινές πολιτικές όχι μόνο αφαιρούν εισοδήματα αλλά και υποχρεώνουν τα νοικοκυριά να δαπανούν από τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό περισσότερα χρήματα για να καλύπτουν βασικές ανάγκες τους μια και οι - έτσι κι αλλιώς χαμηλού επιπέδου - κοινωνικές υποδομές υποβαθμίζονται περαιτέρω. Οι πολίτες πρέπει να καταβάλουν μεγαλύτερο ποσοστό του μειούμενου οικογενειακού προϋπολογισμού τους για δαπάνες εκπαίδευσης, φροντίδας της υγείας, μετακίνησης, φροντίδας των ηλικιωμένων, δημιουργικής απασχόλησης, αναψυχής κα.
Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση προς όφελος της κοινωνίας χωρίς η κοινωνία να είναι συμμέτοχος σε αυτές τις αλλαγές, χωρίς να έχει προηγηθεί ένα πραγματικά ουσιαστικός διάλογος για το τι θα έπρεπε να αλλάξει. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση με την κοινωνία να οδηγείται σε αντιπαράθεση και τον κοινωνικό ιστό σε διάλυση.
Αναγκαία η μεταρρύθμιση της ευρωζώνης
Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει έξοδος από την κρίση και χωρίς σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προς:
- Μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών πολιτικών και της ευρωζώνης με βάση τις προτάσεις των Πράσινων που υιοθετήθηκαν με μεγάλη πλειοψηφία από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο στις 25-3-2010 (έκθεση του πράσινου Ευρωβουλευτή Sven Giegold.
- Σταδιακή αλλαγή της οικονομικής, νομισματικής και εμπορικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο από το στόχο της συνεχούς αλλά μη βιώσιμης μεγέθυνσης σε ποιοτικές μορφές οικονομικής δραστηριότητες που πετυχαίνουν ταυτοχρόνως οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους μέσω της καινοτομίας, της αλλαγής, της αποτελεσματικής χρήσης και ανακύκλωσης – επαναχρησιμοποίησης των φυσικών πόρων, μέγιστης αξιοποίησης ικανοτήτων και δεξιοτήτων των πολιτών με δίκαιο τρόπο.
- Έκδοση ευρωομόλογου με χαμηλό επιτόκιο τόσο για χρηματοδότηση σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου της επιστροφής του δανείου και μείωσης του χρέους, όσο και κυρίως για πράσινες, κοινωνικά υπεύθυνες και αναγκαίες επενδύσεις κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
- Επιβολή μηχανισμών ελέγχου των βραχυπρόθεσμων κινήσεων χρηματιστηριακών κεφαλαίων.
Τι πρέπει να γίνει σε εθνικό/πολιτικό επίπεδο
Απαιτείται να διαμορφωθεί μια σωστή μακρο-οικονομική πολιτική και στρατηγική που θα διακρίνεται από σταθερότητα, οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα, δίκαιη διανομή του πλούτου, μεταρρύθμιση του φορολογικής πολιτικής και της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων (φυσικοί και ανθρώπινοι). Χρειάζονται άμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες για να εμπεδωθεί ένα πνεύμα δικαιοσύνης μεταξύ των πολιτών για την οικονομική κρίση. Κάποιος να πληρώσει αλλά κυρίως να επιστραφούν στα δημόσια ταμεία τα χρήματα που έχουν ιδιοποιηθεί είτε πολιτικοί είτε στελέχη της δημόσιας διοίκησης (υποθέσεις Siemens, εξοπλιστικά προγράμματα, C4I, ΟΣΕ κα). Δημοσιοποίηση των «πόθεν έσχες» της τελευταίας 10ετίας για πολιτικούς και στελέχη της διοίκησης, με πρόσκλησή να δικαιολογήσουν κάθε ετήσια αύξηση περιουσιακών τους στοιχείων. Αποκτήματα που δε δικαιολογούνται επαρκώς, θα πρέπει να έχουν ετήσια φορολόγηση της τάξης του 10% της αξίας τους επί 10ετία, ακόμη και αν έχουν αλλάξει χέρια. Μη δικαιολογούμενες διαφορές θα δημεύονται στο εξής άμεσα.
Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη διεθνής Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους, (που να δημιουργηθεί με απόφαση του ελληνικού κοινοβουλίου για να έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα στοιχεία και στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν κυρίως Έλληνες και ξένοι ειδικοί και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών). Η Επιτροπή αυτή θα εξετάσει πώς φτάσαμε σε αυτό το χρέος και «που πήγαν τα λεφτά», θα διερευνήσει δηλαδή πως διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε το ελληνικό χρέος, ποιες πλευρές του συνδέονται με λάθος πολιτικές και οικονομικές επιλογές και ποιες με διαφθορά, που έγιναν υπερκοστολογήσεις και που διαφαίνεται ότι προωθήθηκαν έργα που δεν είχαν ευνοϊκό αποτέλεσμα για τη βιωσιμότητα της χώρας. Μέσα από μια τέτοια έρευνα μπορούμε να διαπιστώσουμε και τα λάθη του μοντέλου ανάπτυξης αλλά και του πολιτικού συστήματος αλλά και τι πρέπει να αλλάξουμε ως χώρα.
Αντιμετώπιση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής
Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και της ιδιοποίησης δημόσιων αγαθών είναι από μόνα τους πηγές εξεύρεσης πόρων για την μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, που δεν έχουν όμως μέχρι σήμερα ανέβει ψηλά στην ατζέντα. Η παράλληλη ή «μαύρη οικονομία» υπολογίζεται σε 40% της πραγματικής και δηλωμένης, αλλά πολλές φορές μεγάλα εισοδήματα δεν προέρχονται από εργασία αλλά από αντικοινωνικές δραστηριότητες, όπως οι μίζες (στελεχών της διοίκησης σε κρίσιμες θέσεις), το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων, το trafficking, η καταπάτηση δημόσιων και δασικών εκτάσεων, η κατάχρηση χρημάτων από δημόσια ή δημοτικά ταμεία κα. Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν είναι όμως τεχνικό αλλά κατεξοχήν πολιτικό πρόβλημα μια και κορυφαία στελέχη των κυβερνήσεων αξιοποίησαν τις θέσεις τους για να πλουτίσουν ή να παραβούν την νομοθεσία με αξιοποίηση «παράθυρων» στη νομοθεσία χωρίς ποτέ να εξεταστούν επί της ουσίας οι πηγές που τους στήριζαν στην επίδειξη πλούτου.
Μείωση των εξοπλιστικών δαπανών
Η μείωση εξοπλιστικών δαπανών και η συνεννόηση με την Τουρκία για ακόμη μεγαλύτερες αμοιβαίες περικοπές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν πολύ περισσότερα χρήματα από όλες τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Περίπου το 1/3 του χρέους της χώρας οφείλεται στα εξοπλιστικά προγράμματα. Στο διάστημα 1995-2008 έχουν δαπανηθεί από τη χώρα μας πάνω από 98 δις ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα όταν το χρέος σήμερα είναι 300 περίπου δις. Και για τα περισσότερα εξοπλιστικά προγράμματα υπήρξαν μεγάλες «νόμιμες» προμήθειες ή μίζες που πληρώνει ακριβά η κοινωνία. Το εξωφρενικό είναι ότι παρά την κρίση η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να διαθέσει επιπλέον δυο δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια για την κατασκευή νέων υποβρυχίων από τα ναυπηγεία για να πουληθούν σε αραβικά και γερμανικά κεφάλαια, με τον όρο μάλιστα να μην αναλαμβάνουν άλλες εμπορικές δουλειές. Κι όμως θα μπορούσαν τα ναυπηγεία να γίνουν βιώσιμα μέσα από την στροφή τους σε κατασκευές πράσινων τεχνολογιών (πχ εξαρτήματα για ανεμογεννήτριες, σιδηρόδρομος, κα) παράλληλα με αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων τους.
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω της (πράσινης) καινοτομίας
Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας μπορεί να προέλθει όχι από την περικοπή μισθών - μια και κατά μέσον όρο το εργατικό κόστος είναι σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ των 15 σχετικά χαμηλό - αλλά μέσα από την καινοτομία, την υπεύθυνη κοινωνικά και περιβαλλοντικά επιχειρηματικότητα, την βελτίωση της εκπαίδευσης, τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη βελτίωση των υποδομών (πχ αναβάθμιση σιδηροδρόμου, συνδυασμένες μεταφορές), την πρόσβαση σε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία (χαμηλότερο κόστος δανεισμού) καθώς και με την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας που συμμετέχουν σημαντικά στο κόστος των προϊόντων και των υπηρεσιών.
Η στροφή προς την πράσινη οικονομία δεν σημαίνει απλώς κατανάλωση πράσινων προϊόντων που παράγονται σε άλλες χώρες αλλά και ενθάρρυνση της παραγωγής πράσινων προϊόντων (πχ φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, οικολογικά προϊόντα καθημερινής χρήσης, βιολογικά τρόφιμα, συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας) με περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνες διαδικασίες στη χώρα μας και την ανάπτυξη των κατάλληλων υποστηρικτών υπηρεσιών. Μεγάλες βιομηχανικές μονάδες (πχ ναυπηγεία) θα μπορούσαν να στραφούν στην παραγωγή ανάλογων προϊόντων, ενώ εταιρίες όπως ή ΔΕΗ θα πρέπει να προετοιμάσουν τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή μέσω της αύξησης της συμμετοχής τους στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, της χρήσης βιομάζας στο καύσιμο μαζί με το λιγνίτη και της παραγωγής εξαρτημάτων και συστημάτων για ΑΠΕ που θα συνέβαλε στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας (όπως έχουν προτείνει οι Οικολόγοι Πράσινοι για την Κοζάνη-Πτολεμαϊδα αλλά και τη Μεγαλόπολη).
Δημοσιονομικού χαρακτήρα παρεμβάσεις με πράσινη λογική
Καμία οικονομία δεν μπορεί να είναι βιώσιμη μακροχρόνια αν δανείζεται όλο και περισσότερα για να καταναλώνει όλο και πιο πολύ, παράγοντας όλο και λιγότερα. Αλλά και η δημοσιονομική εξυγίανση για να είναι βιώσιμη πρέπει να συνδεθεί με μια οικονομία που αποσυνδέεται από την αυξανόμενη χρήση πρώτων υλών και επιτυγχάνει τη μείωση του κοινωνικού χάσματος και των κοινωνικών ανισοτήτων.
Πλέον θα πρέπει να απαιτούμε ως πολίτες να εγκαταλειφθούν έργα και δραστηριοτήτες που απορροφούν μεν μεγάλα ποσά και δημιουργούν την ψευδαίσθηση οικονομικής ανάπτυξης αλλά δεν συμβάλλουν πραγματικά στην οικονομική, κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα. Για παράδειγμα, η σπατάλη των Ολυμπιακών Αγώνων συνέβαλε ξανά στον εκτροχιασμό του χρέους, η εκτροπή του Αχελώου - αντί της επένδυσης σε έργα εξοικονόμησης νερού- είναι επιλογή που όχι μόνο δεν λαμβάνει υπόψη την περιβαλλοντική πολιτική αλλά και συμβάλει στη σπατάλη χρημάτων, η ατελείωτη παραγωγή υπερ-κοστολογημένων μελετών –που είναι συχνά αντίγραφο άλλων εξίσου ακριβών μελετών - και έργων βιτρίνας στερεί πόρους από απαραίτητα έργα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Για ποιο λόγο να συνεχίσουμε τα ίδια λάθη;
Βασικό εργαλείο οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής θα μπορούσε να είναι μια δίκαιη και με κοινωνικούς – περιβαλλοντικούς, όχι μόνο εισπρακτικούς, στόχους μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, που να εμπνέει παράλληλα αίσθημα δικαιοσύνης στον πολίτη και να θέτει σαφείς κανόνες στους επιχειρηματίες. Μεταξύ των στόχων μιας τέτοιας φορολογικής μεταρρύθμισης θα έπρεπε να είναι η ελάφρυνση της επιβάρυνσης της εργασίας και η φορολόγηση της σπατάλης και της προκλητικής κατανάλωσης, η επιβάρυνση της ρύπανσης – πράσινοι φόροι, εργαλεία κοινωνικής συνοχής στο εσωτερικό της χώρας με αναδιανομή πόρων και υποδομών όχι μόνο μεταξύ κοινωνικών ομάδων αλλά και περιοχών. Το φορολογικό σύστημα δεν θα πρέπει να ταλαιπωρεί με υπερβολική γραφειοκρατία τον πολίτη και δεν πρέπει να αλλάζει συνεχώς.
Δεν έχει κατανοηθεί ακόμα ότι μπορούμε να πετύχουμε μείωση των ελλειμμάτων μέσω σημαντικών αλλαγών στο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο, πχ περιορίζοντας την κατανάλωση πετρελαιοειδών, βελτιώνοντας τις συγκοινωνίες, κάνοντας ορθολογική χρήση των πόρων. Παράλληλα με την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και τη σύγκρουση με τη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή, μια «πράσινη λογική για την οικονομία» θα συγκέντρωνε επενδύσεις και οικονομικά εργαλεία σε τρεις βασικές προτεραιότητες που θα άλλαζαν την κατεύθυνση της οικονομίας:
• Βιώσιμη ανασυγκρότηση της υπαίθρου, με κορμό τη βιολογική παραγωγή, αναβίωση της τοπικής και περιφερειακής κλίμακας στην οικονομία, εξισορρόπηση - σύνδεση του κυρίαρχου τομέα κάθε περιφέρειας με τις υπόλοιπες τοπικές οικονομικές δραστηριότητες.
• Προώθηση και αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών και υπηρεσιών με στόχο να ξαναγίνει η ποιότητα ζωής δικαίωμα για όλους ανεξάρτητα από αγοραστική δύναμη, ως παράλληλος «κοινωνικός μισθός».
• Επείγουσα ενεργειακή στροφή, με απεξάρτηση από πετρέλαιο και λιγνίτη, προώθηση εναλλακτικών λύσεων στη χρήση του ΙΧ, αλλά και επενδύσεις σε εξοικονόμηση και σε ανανεώσιμες πηγές, σχεδιασμένες ώστε να προσφέρουν συμπληρωματικά εισοδήματα στο μεγαλύτερο δυνατό αριθμό νοικοκυριών.
Στοιχεία της στροφής της οικονομίας προς κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνες μορφές είναι:
- Εκτεταμένα προγράμματα μόνωσης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού κτιρίων, σε κουφώματα, εξωτερικούς τοίχους και στέγες, που στρέφουν τον τομέα της οικοδομής σε κατευθύνσεις που δεν απαιτούν άλλη οικοδομήσιμη γη και διασώζουν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις – θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και κοινωνικές επιχειρήσεις με ενθάρρυνση και ενίσχυση από τους δήμους .
- Μαζική δημιουργία ηλιακών στεγών για παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά και ΑΠΕ γενικότερα. Θεωρούμε απαραίτητη μόνο απλή στατική μελέτη για φωτοβολταϊκά και απόφαση πλειοψηφίας της συνέλευσης των ιδιοκτητών, χωρίς άλλες διαδικασίες για άδεια και χωρίς να θεωρούνται οι ένοικοι επιχειρηματίες ή έμποροι ενέργειας.
- Παραγωγή ενέργειας από γεωργικά υπολείμματα και περιβαλλοντικά υπεύθυνες καλλιέργειες στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές.
- Παραγωγή κομπόστ από οργανικά απόβλητα στις πόλεις και στις αγροτικές περιοχές. Αξιοποίηση επίσης αποβλήτων ελαιουργείων και λάσπης (ιλύος) βιολογικών καθαρισμών
- Συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και νερού στα σπίτια.
- Δημιουργία δικτύων πρασίνου, πεζόδρομων, ποδηλατόδρομων και άνοιγμα ξανά των δρόμων του νερού (δημιουργία οικολογικών διαδρόμων-διαδρομών μέσα στις πόλεις) ώστε να δημιουργηθούν τα ανοίγματα που είναι απαραίτητα για την ανανέωση του αέρα, τη διάχυση της ρύπανσης, τη βελτίωση του κλιματισμού, την επιστροφή της φύσης στην πόλη.
Βελτίωση της ζωής μας και βελτίωση των δημοσιονομικών
Τομείς που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και τα εισοδήματα, αλλά και τα δημοσιονομικά (ελλείμματα, χρέος) είναι η υγεία, η κατοικία/ενέργεια, τα απόβλητα, οι μετακινήσεις, η αναψυχή-επικοινωνία, η παιδεία και οι οινωνικές υπηρεσίες. Σημαντική εξοικονόμηση πόρων θα μπορούσε να προέλθει στον τομέα της υγείας όχι μόνο με την αντιμετώπιση της διαφθοράς και των υπερτιμολογήσεων αλλά και με βελτίωση των συνθηκών ζωής, του περιβάλλοντος και της διατροφής, ώστε να βελτιωθεί η υγεία των πολιτών. Η αναποτελεσματικότητα του συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης αλλά και η απουσία προληπτικής πολιτικής στην υγεία έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση όχι μόνο των δημόσιων αλλά και των ιδιωτικών δαπανών υγείας.
Στην Ελλάδα και για το διάστημα 1995-2005, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δαπανών έφτασε κατά μέσον όρο το 4,7%, αλλά η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε σωρευτική μεταβολή +58 στη δεκαετία. Το 2005 οι δαπάνες περίθαλψης («υγείας») ανά κάτοικο στην Ελλάδα (σταθμισμένες) έφταναν τα 3000 δολάρια, υψηλότερες από το μέσο όρο στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, υπερβαίνουν τις αντίστοιχες δαπάνες χωρών με υψηλότερο ΑΕΠ, όπως η Φιλανδία, η Σουηδία, η Ιρλανδία, η Ιαπωνία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Βρετανία.
Το ποσοστό ιδιωτικών δαπανών στις συνολικές δαπάνες υγείας στην Ελλάδα ήταν το 2005 το υψηλότερο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ: 57,1% έναντι 54,9% στις ΗΠΑ (που οδήγησε τον Μπ. Ομπάμα στη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας). Η ταχύρρυθμη αύξηση των δαπανών υγείας ανά κάτοικο μετά το 1996 αποτελεί όχι τόσο δείκτη οικονομικής ανάπτυξης αλλά κυρίως δείκτη ταχύτατης μεγέθυνσης της ιδιωτικής δαπάνης των νοικοκυριών για θέματα περίθαλψης. Η οικονομική κρίση και οι κοινωνικά άδικες επιλογές οδηγούν σε αύξηση των ιδιωτικών δαπανών υγείας για τα νοικοκυριά σε συνδυασμό με την επιδείνωση της υγείας. Την ίδια περίοδο και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι υπερχρεωμένα με τις δαπάνες του κλάδου «υγείας».
Μια σειρά περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι συνθήκες ζωής στις πόλεις επηρεάζουν την υγεία και οδηγούν σε αύξηση και των δημόσιων και των ιδιωτικών δαπανών:
- Οι 6 στις 10 πιο επιβαρυμένες ευρωπαϊκές πόλεις με ατμοσφαιρικούς ρύπους είναι ελληνικές. Κάθε χρόνο τουλάχιστον 580-3000 συνάνθρωποι μας στην Αττική χάνουν πιο πρόωρα τη ζωή τους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, 20.000 άτομα πεθαίνουν σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κάθε χρόνο από περιβαλλοντικούς παράγοντες χωρίς να υπολογίζουμε αυτούς που ασθενούν κάθε χρόνο εξαιτίας του τρόπου ζωής, της διατροφής, της ρύπανσης, της έκθεσης σε επιβλαβής και τοξικές ουσίες
- Χιλιάδες άτομα σκοτώνονται ή τραυματίζονται σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα κάθε χρόνο (από τα πιο υψηλά ποσοστά σε ευρωπαϊκό επίπεδο).
- Πολλοί ηλικιωμένοι τραυματίζονται λόγω κακών πεζοδρομίων και προβλημάτων ασφαλούς πρόσβασης (γεμάτο το ΚΑΤ και άλλα νοσοκομεία).
Φυσικά αυτά μεταφράζονται και σε αυξημένο κόστος για το σύστημα υγείας αλλά και για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την υγεία θα απέδιδε τόσο σε επίπεδο βελτίωσης της υγείας όσο και σε επίπεδο περιορισμού των δαπανών για περίθαλψη.
Από την άλλη άνθρωποι που έχουν προβλήματα υγείας αναγκάζονται να απομονώνονται στο σπίτι τους λόγω μη βιώσιμων γειτονιών αλλά και να πληρώνουν αυξημένες δαπάνες για την διασφάλιση ανεκτών συνθηκών ζωής (χρήση αιρ κοντίσιον) και μετακίνησης (ταξί, ΙΧ για μετακινήσεις).
Αλλαγές στην διατροφή αλλά και η ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων έχουν συμβάλλει στην αύξηση των λεγόμενων ασθενειών του πολιτισμού και στην ύπαιθρο.
Κοινωνική, αλληλέγγυα οικονομία
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες συμμετέχουν σε κοινωνικές επιχειρήσεις που περιορίζουν την ανεργία και επιτυγχάνουν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης - λόγω των περιοριστικών μέτρων- ανεργίας και φτώχιας πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και εργαλείων χρηματοδότησης και ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας.
Η ανάπτυξη συνεταιρισμών παραγωγών – καταναλωτών, τοπικών δικτύων ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς χρήματα, ή άλλων μορφών κοινωνικής συνεργασίας όπως θεσμοί εναλλακτικών χρηματοδοτήσεων στα πρότυπα της Ηθικής Τράπεζας στην Ιταλία και σε άλλες 6 χώρες και ανάλογων τραπεζών (Oekobank) σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, θα αποτελέσουν βασικό στοίχημα για την ελληνική κοινωνία.
«Επιστροφή» της αφαίρεσης εισοδήματος μέσω οικολογικών παρεμβάσεων
Αφαιρέθηκε και θα αφαιρεθεί σημαντικό ποσοστό του εισοδήματος ενώ θα βαθύνει το χάσμα στην κοινωνία με τα μέτρα που προωθούνται από την κυβέρνηση με την πίεση των ανεξέλεγκτων αγορών, της ΕΕ και του ΔΝΤ. Η ύφεση χτυπάει ιδιαίτερα τις ευάλωτες οικονομικές δραστηριότητες. Χρειάζεται, λοιπόν, άμεσα να προωθηθούν, κυρίως από την αυτοδιοίκηση, παράλληλα με την απαίτηση για αλλαγή των πολιτικών, δράσεις «εξισορρόπησης» ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή. Αυτές μπορεί να προέλθουν από μια γενναία μεταρρύθμιση της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, με τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την κοινωνική οικονομία και τον τρίτο τομέα (κοινωνικές επιχειρήσεις), και κυρίως με την «επιστροφή» της απώλειας εισοδήματος μέσω της αναβάθμισης υπηρεσιών και υποδομών που θα ελαφρύνουν την επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με τη βελτίωση των γειτονιών, των συγκοινωνιών, της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, των συνθηκών ζωής και της υγείας (και όχι απλώς της περίθαλψης), της παιδείας και των ευκαιριών δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Οι Δήμοι μπορούν να βοηθήσουν στην μεταρρύθμιση της οικονομίας αλλά και να προωθήσουν κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές ώστε να μπορούν να ζουν καλύτερα οι πολίτες με λιγότερα χρήματα. Μπορούν επίσης να συμβάλλουν στη δημιουργία πηγών εσόδων για την τοπική οικονομία και θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Τέτοιες πρωτοβουλίες των δήμων μπορεί να είναι προς την κατεύθυνση:
• Δημοτικών επιχειρήσεων ή συνεταιρισμών για την προώθηση ΑΠΕ κυρίως μέσα στις πόλεις. Δημοτικές ή κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να ετοιμάζουν δωρεάν ολοκληρωμένη μελέτη για κάθε ακίνητο ή ομάδα ακινήτων που ανήκουν σε άτομα που είναι κάτω από όριο της φτώχειας. Χρειάζονται κίνητρα για απασχόληση άνεργων επιστημόνων (επιδότηση θέσεων εργασίας και ασφαλιστικής εισφορών από ΟΑΕΔ) με σχετικές ειδικότητες μετά από κατάλληλη εκπαίδευση (χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο). Είναι αναγκαίο ένα συνεκτικό σχέδιο (περιβαλλοντικοί στόχοι, αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση, πολιτικές για αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, κλιματική-περιβαλλοντική πολιτική)
• Εταιριών λαϊκής βάσης μικροεπενδυτών για ανανεώσιμη ενέργεια σε τοπικό επίπεδο, παράλληλα με τις επενδύσεις των εταιριών και της ΔΕΗ.
• Ενθάρρυνσης με κίνητρα για δημιουργία οικοδομικών συνεταιρισμών για περιβαλλοντική και αισθητική αναγέννηση κτιρίων και γειτονιών (ενισχύσεις/επιδοτήσεις, χαμηλότοκα δάνεια, επιπλέον όροφος, συνένωση ακάλυπτων χώρων, αναγνώριση δαπανών για φοροαπαλλαγές κα).
• Ενδυνάμωσης-στήριξης διαφόρων δικτύων επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης, εξωχρηματικών συναλλαγών, συμμετοχή στη δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης χαμηλού κόστους («Ηθική Τράπεζα». Όπου τα δίκτυα εξωχρηματικών συναλλαγών αυτά παίρνουν μεγάλη έκταση και υιοθετούνται από τις δημοτικές αρχές, μπορούμε να μιλάμε για παράλληλο «τοπικό νόμισμα», θεσμό που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε περιοχές με εκτεταμένη ανεργία και φτώχεια. Κλειδί για την ανάπτυξή τους, αποτελεί το αίτημα να μη φορολογούνται οι υπηρεσίες αυτές ως χρηματικά εισοδήματα ή με ΦΠΑ, και να οριοθετούνται με κώδικα πρακτικών που να αποκλείει καταχρηστική εκμετάλλευσή τους από επιχειρήσεις.
• Δικτύων οικογειτονιών, δημιουργία οικολογικών ενοτήτων μέσα στον αστικό ιστό, με πεζόδρομους, πάρκα, δημόσιες πλατείες, ποδηλατόδρομους, σχολεία, εμπορικά κέντρα, φυσικές περιοχές μέσα στην πόλη ώστε να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής και να μειωθούν οι ατομικές δαπάνες για παρόμοιες υπηρεσίες.
Η στροφή των δήμων προς πράσινες δραστηριότητες μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση των οικονομικών τους μέσω του εξορθολογισμού των δαπανών τους αλλά και με την ανάπτυξη πηγών νέων εσόδων κυρίως μέσω:
- επενδύσεων των στην εξοικονόμηση ενέργειας στα δημοτικά κτίρια και στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ). Με τα έσοδά τους από αυτές τις πηγές μπορούν να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής και κοινωνικής αναγέννησης των γειτονιών - επαναδημιουργίας - οικολογικής διαχείρισης των ρεμάτων και φυσικών περιοχών μέσα στις πόλεις, διαχείρισης πάρκων.
- Βελτιστοποίησης της διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων και μεγιστοποίηση της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης κι ανακύκλωσης.
- Βελτιστοποίησης της διαχείρισης ανθρώπινου προσωπικού, εκπαίδευση, ανασυγκρότηση υπηρεσιών, ενθάρρυνση πρωτοβουλιών των πολιτών.
Μπορεί να βελτιωθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός και με πρωτοβουλίες σε ατομικό επίπεδο:
- μείωση δαπανών οικογενειακού προϋπολογισμού με ατομικές επιλογές στον τρόπο κατανάλωσης (κριτική κατανάλωση, μείωση σπατάλης ενέργειας και νερού, αποφυγή υπερβολικών συσκευασιών)
- επιλογή πιο οικονομικών τρόπων μετακίνησης (πχ μετακινήσεις με ποδήλατο ή τα πόδια για κοντινές αποστάσεις, μεγαλύτερο ποσοστό μετακινήσεων με ΜΜΜ αντί για ΙΧ)
- επαναχρησιμοποίηση και ανταλλαγές προϊόντων και υπηρεσιών, εξω-νομισματικές συναλλαγές – τοπικά «νομίσματα»,
- αξιοποίηση κινήτρων που προσφέρουν μαγαζιά (πχ έκπτωση-πόντοι από τη χρήση τσάντας πολλαπλώς χρήσεων αντί για πλαστική μιας χρήσης), δήμοι (σύστημα χρέωσης δημοτικών τελών καθαριότητας με βάση την ποσότητα που πετάει ο δημότης και όχι με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας ή διαμερίσματος), κράτος (πχ χρέωση ρεύματος από ΑΠΕ χωρίς φόρο άνθρακα, κλίμακα χρέωσης με βάση την κατανάλωση κα)
- Τοπικά δίκτυα εξωχρηματικών ανταλλαγών (L.E.T.S.), όπου ανταλλάσσονται απευθείας χωρίς χρήματα υπηρεσίες όπως επισκευές συσκευών, ιατρικές ή νομικές υπηρεσίες, φύλαξη παιδιών, ιδιαίτερα μαθήματα, και πολλά άλλα.
Νέες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις στο προσκήνιο
Ζούμε μια προσπάθεια οι υπεύθυνοι της κρίσης και της τραγικής αδυναμίας της κρίσης, τα κόμματα της κρίσης, να προσπαθούν να μιλάνε για ευθύνες αλλά αφηρημένα κυρίως για αν συνεχίσουν να μονοπωλούν το πολιτικό σκηνικό.
Από την άλλη δυνάμεις σαν το ΚΚΕ επιδιώκουν να καρπωθούν την συσσωρευμένη οργή χωρίς να διανοούνται να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί αλλά κυρίως χωρίς να προτείνουν λύσεις για την έξοδο της κρίσης. Αν υιοθετούνταν οι προτάσεις σας θα οδηγούμασταν σε πλήρη κατάρρευση της οικονομίας και σε κοινωνική εξαθλίωση. Κι όμως αυξάνει την εκλογική επιρροή του όχι γιατί οι πολίτες πιστεύουν στις προτάσεις του αλλά ως αντίδραση στην σημερινή πραγματικότητα. Το προεκλογικό του μήνυμα τα λέει όλα «να κάνει την οργή δύναμη». Γιατί πράγμα δεν λέει, πως θα χρησιμοποιηθεί και για ποιο σκοπό αυτή η δύναμη δεν το ενδιαφέρει.
Έχουμε λοιπόν υποχρέωση να συγκροτήσουμε από τα κάτω μια πειστική, ρεαλιστική και με όραμα εναλλακτική πρόταση για την οικονομία και την κοινωνική οργάνωση βασισμένη στις πράσινες/οικολογικές προτάσεις και στην κοινωνική αλληλεγγύη. Αυτό θα πρέπει να εκφραστεί και σε εκλογικό επίπεδο αλλά και μέσα από μορφές αυτό-οργάνωσης της κοινωνίας. Μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση από πόνο σε μια ευκαιρία αλλαγών και μακροχρόνιας, ουσιαστικής ευημερίας για όλους, ¨όχι όμως πλέον στηριγμένης κατά βάση στα εισοδήματα που θα περάσει καιρός και αν μπορέσουν να επανέλθουν αλλά κυρίως μέσα από την ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών και συνθηκών ζωής που επιτρέπουν να ζούμε καλύτερα, πιο ανθρώπινα, με καλύτερη υγεία και σχέσεις μεταξύ μας ακόμα και αν έχουμε μικρότερα εισοδήματα. Είναι όμως απαραίτητο να αναδείξουμε παντού την ευθύνη του πολιτικού συστήματος και των κυρίαρχων ακόμα κομμάτων καθώς και την ανάγκη να μπουν αυτά στο περιθώριο και να αναδειχθούν νέες και δημιουργικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις.
Ως ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θέλουμε να είμαστε το «παράθυρο που ανοίγει σε ένα σκοτεινό δωμάτιο», όχι να αποτελέσουμε στοιχείο ενός παρακμασμένου πολιτικού συστήματος, να πάρουμε και εμείς κάποιες καρέκλες σε ένα σάπιο σκηνικό. Αλλά για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να μαζικοποιηθούμε ως κόμμα και να συμμετάσχουν σε αυτό ζωντανές, δυνάμεις, νέοι άνθρωποι, άνθρωποι που δεν διακατέχονται από πολιτική κατάθλιψη αλλά από διάθεση για προσφορά, άνθρωποι που διαθέτουν δημιουργικότητα και διάθεση προσφοράς στο κοινό συμφέρον, γιατί μέσα από την βελτίωση των συνθηκών ζωής για όλους θα μπορέσουμε να ζήσουμε καλύτερα και σε προσωπικό/οικογενειακό επίπεδο.
Η κρίση να αποτελέσει τουλάχιστον μια ευκαιρία για πράσινες λύσεις
Του Νίκου Χρυσόγελου
Στελέχους των Οικολόγων Πράσινων
Από το 2008 έχουμε εισέλθει σε μια βαθιά παγκόσμια κρίση με πολλές όψεις. Ξεκίνησε ως χρηματοπιστωτική κρίση μιας «εικονικής» οικονομίας στις ΗΠΑ και μετατράπηκε σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση που καταπίνει τρισεκατομμύρια δολάρια και καταστρέφει τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων πολιτών. Αλλά η σημερινή κρίση είναι παράλληλα οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει τη δική της συμβολή στην οικονομική και δημοσιονομική κρίση που ζούμε στη χώρας μας. Αλλά τα χαρακτηριστικά της ελληνικής κρίσης έχουν να κάνουν κατά πολύ με το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο που ακολουθήσαμε τα τελευταία χρόνια, με την έκρηξη της κατανάλωσης και τη συρρίκνωσης της πραγματικής οικονομίας, την υιοθέτησης ενός μοντέλου όπου ευημερούν ορισμένοι δείκτες (πχ ΑΕΠ) αλλά χειροτερεύουν οι δείκτες που δείχνουν αν πράγματι μια κοινωνία αναπτύσσει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές της και μια οικονομία με μέλλον.
Η δημοσιονομική διάσταση της κρίσης είναι πολύ σημαντική αλλά συνδέεται με το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και είναι αποτέλεσμα της χρεοκοπίας του πολιτικού συστήματος. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών ακολούθησαν μια καταστροφική πολιτική που συνέβαλε στη δημιουργία μιας προβληματικής οικονομίας και επιδείνωσε τα δημοσιονομικά προβλήματα. Στα προβλήματα διαρθρωτικής φύσης περιλαμβάνονται και η διαφθορά, οι πελατειακές σχέσεις, η σπατάλη των φυσικών και οικονομικών πόρων στη λογική της νομής της εξουσίας, αλλά και η ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να παίξει ένα ρόλο στην στροφή προς τη βιωσιμότητα
Τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή κυβέρνηση απέτυχαν πλήρως να διαχειριστούν με λογικό και συνεκτικό τρόπο την κρίση ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις της. Αντίθετα έκαναν ότι …μπορούσαν για να ενταθούν οι επιπτώσεις της κρίσης και να υποστούμε το μέγιστο των συνεπειών της.
Η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ είδε το πλοίο να κατευθύνεται στα βράχια (καταχρέωσε τη χώρα και γενίκευσε τη διαφθορά) και, αντιλαμβανόμενη ότι θα βυθιστεί σύντομα, το εγκατέλειψε βιαστικά.
Η σημερινή κυβέρνηση διαχειρίστηκε το πρόβλημα με προχειρότητα κι αποσπασματικότητα και είναι συν-υπεύθυνη για το ότι το ΔΝΤ μπήκε στην Ελλάδα και την ΕΕ. κάτι που επέτεινε την κρίση με την υιοθέτηση κοινωνικά άδικων και αναποτελεσματικών μέτρων. Προεκλογικά υποσχέθηκε πράγματα που ήταν αδύνατο να γίνουν, σαν να μην γνώριζε το πρόβλημα. Κέρδισε μεγάλη πλειοψηφία υποσχόμενη ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που κάνει. Έδειξε να αγνοεί και να αιφνιδιάζεται με την αντίδραση των αγορών και της ΕΕ, αν και θα έπρεπε να έχει πλήρη επίγνωση της κατάστασης. Διαχειρίστηκε εντελώς λανθασμένα από επικοινωνιακή άποψη τη δημοσιονομική και οικονομική κρίση. Εγκατέλειψε ακόμα και στα λόγια τα περί πράσινης ανάπτυξης πανικόβλητη και μεγέθυνε με τις επικοινωνιακές κινήσεις της το πρόβλημα δανεισμού, ενώ θα έπρεπε οι πρώτες κινήσεις της να αφορούν στην πράσινη μεταρρύθμιση της οικονομίας και τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος. Πελαγοδρόμησε σε αντιφατικές πολιτικές (ΔΝΤ, δανεισμός, τι ήθελε πραγματικά από την Ευρωζώνη και την ΕΕ). Δεν δημιούργησε πραγματικές συμμαχίες για μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και για ένα Πράσινο New Deal. Κατάφερε έτσι να εντείνει την κρίση, να δημιουργήσει αρνητική ψυχολογία και να καταστήσει κεντρικό πλέον πρόβλημα της κρίσης αυτό του δανεισμού, προκαλώντας μεγαλύτερη ένταση του δημοσιονομικού προβλήματος με τις πολιτικές της (αύξηση του χρέους), κατάρρευση της πραγματικής οικονομίας, δημιουργία χιλιάδων ανέργων και διάλυση του κοινωνικού ιστού. Ακόμα και αν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι για τη μείωση του ελλείμματος το αποτέλεσμα δεν θα είναι βιώσιμο αν η προσπάθεια αυτή αφήσει πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους και φτωχούς καθώς και τεράστιο οικονομικό και περιβαλλοντικό χρέος.
Η Ελλάδα χρωστούσε ριζικές αλλαγές, πρώτα από όλα στον εαυτό της. Έπρεπε εδώ και καιρό να έχουν αντιμετωπιστεί τα σοβαρά οικονομικά και δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας, αντί να κρύβονται κάτω από το χαλί. Αν είχαν εισακουστεί οι πολιτικές προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων και των Ευρωπαίων Πράσινων θα είχε διαμορφωθεί έγκαιρα και με μικρότερο κοινωνικό κόστος μια στρατηγική εξόδου από την πολλαπλή κρίση ενώ θα είχαν δημιουργηθεί ευρύτερες συμμαχίες μέσα στην ΕΕ (πχ στο Ευρωκοινοβούλιο την ίδια μέρα με την υπογραφή του Μνημονίου ψηφίζονταν με μεγάλη πλειοψηφία η πρόταση των Πρασίνων για μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης, αλληλεγγύη στην Ελλάδα, ευρωομόλογα κα). Δεν θα γινόμασταν το μαύρο πρόβατο, οι κερδοσκόποι των αγορών δεν θα κατάφερναν να απομονώσουν τη χώρα, και - το πολύ σημαντικό- η αναγκαία δημοσιονομική εξυγίανση θα συνδέονταν με μεταρρύθμιση και όχι διάλυση της οικονομίας, αναβάθμιση των κοινωνικών υποδομών, προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος ως οικονομική αναγκαιότητα και ως ευκαιρία για δημιουργία νέων χιλιάδων πράσινων θέσεων εργασίας.
Η μεγαλύτερη αποτυχία και της κυβέρνησης και της τρόϊκας είναι το γεγονός ότι οι σημερινές πολιτικές όχι μόνο αφαιρούν εισοδήματα αλλά και υποχρεώνουν τα νοικοκυριά να δαπανούν από τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό περισσότερα χρήματα για να καλύπτουν βασικές ανάγκες τους μια και οι - έτσι κι αλλιώς χαμηλού επιπέδου - κοινωνικές υποδομές υποβαθμίζονται περαιτέρω. Οι πολίτες πρέπει να καταβάλουν μεγαλύτερο ποσοστό του μειούμενου οικογενειακού προϋπολογισμού τους για δαπάνες εκπαίδευσης, φροντίδας της υγείας, μετακίνησης, φροντίδας των ηλικιωμένων, δημιουργικής απασχόλησης, αναψυχής κα.
Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση προς όφελος της κοινωνίας χωρίς η κοινωνία να είναι συμμέτοχος σε αυτές τις αλλαγές, χωρίς να έχει προηγηθεί ένα πραγματικά ουσιαστικός διάλογος για το τι θα έπρεπε να αλλάξει. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση με την κοινωνία να οδηγείται σε αντιπαράθεση και τον κοινωνικό ιστό σε διάλυση.
Αναγκαία η μεταρρύθμιση της ευρωζώνης
Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει έξοδος από την κρίση και χωρίς σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες προς:
- Μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών πολιτικών και της ευρωζώνης με βάση τις προτάσεις των Πράσινων που υιοθετήθηκαν με μεγάλη πλειοψηφία από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο στις 25-3-2010 (έκθεση του πράσινου Ευρωβουλευτή Sven Giegold.
- Σταδιακή αλλαγή της οικονομικής, νομισματικής και εμπορικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο από το στόχο της συνεχούς αλλά μη βιώσιμης μεγέθυνσης σε ποιοτικές μορφές οικονομικής δραστηριότητες που πετυχαίνουν ταυτοχρόνως οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους μέσω της καινοτομίας, της αλλαγής, της αποτελεσματικής χρήσης και ανακύκλωσης – επαναχρησιμοποίησης των φυσικών πόρων, μέγιστης αξιοποίησης ικανοτήτων και δεξιοτήτων των πολιτών με δίκαιο τρόπο.
- Έκδοση ευρωομόλογου με χαμηλό επιτόκιο τόσο για χρηματοδότηση σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου της επιστροφής του δανείου και μείωσης του χρέους, όσο και κυρίως για πράσινες, κοινωνικά υπεύθυνες και αναγκαίες επενδύσεις κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
- Επιβολή μηχανισμών ελέγχου των βραχυπρόθεσμων κινήσεων χρηματιστηριακών κεφαλαίων.
Τι πρέπει να γίνει σε εθνικό/πολιτικό επίπεδο
Απαιτείται να διαμορφωθεί μια σωστή μακρο-οικονομική πολιτική και στρατηγική που θα διακρίνεται από σταθερότητα, οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα, δίκαιη διανομή του πλούτου, μεταρρύθμιση του φορολογικής πολιτικής και της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων (φυσικοί και ανθρώπινοι). Χρειάζονται άμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες για να εμπεδωθεί ένα πνεύμα δικαιοσύνης μεταξύ των πολιτών για την οικονομική κρίση. Κάποιος να πληρώσει αλλά κυρίως να επιστραφούν στα δημόσια ταμεία τα χρήματα που έχουν ιδιοποιηθεί είτε πολιτικοί είτε στελέχη της δημόσιας διοίκησης (υποθέσεις Siemens, εξοπλιστικά προγράμματα, C4I, ΟΣΕ κα). Δημοσιοποίηση των «πόθεν έσχες» της τελευταίας 10ετίας για πολιτικούς και στελέχη της διοίκησης, με πρόσκλησή να δικαιολογήσουν κάθε ετήσια αύξηση περιουσιακών τους στοιχείων. Αποκτήματα που δε δικαιολογούνται επαρκώς, θα πρέπει να έχουν ετήσια φορολόγηση της τάξης του 10% της αξίας τους επί 10ετία, ακόμη και αν έχουν αλλάξει χέρια. Μη δικαιολογούμενες διαφορές θα δημεύονται στο εξής άμεσα.
Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη διεθνής Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους, (που να δημιουργηθεί με απόφαση του ελληνικού κοινοβουλίου για να έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα στοιχεία και στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν κυρίως Έλληνες και ξένοι ειδικοί και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών). Η Επιτροπή αυτή θα εξετάσει πώς φτάσαμε σε αυτό το χρέος και «που πήγαν τα λεφτά», θα διερευνήσει δηλαδή πως διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε το ελληνικό χρέος, ποιες πλευρές του συνδέονται με λάθος πολιτικές και οικονομικές επιλογές και ποιες με διαφθορά, που έγιναν υπερκοστολογήσεις και που διαφαίνεται ότι προωθήθηκαν έργα που δεν είχαν ευνοϊκό αποτέλεσμα για τη βιωσιμότητα της χώρας. Μέσα από μια τέτοια έρευνα μπορούμε να διαπιστώσουμε και τα λάθη του μοντέλου ανάπτυξης αλλά και του πολιτικού συστήματος αλλά και τι πρέπει να αλλάξουμε ως χώρα.
Αντιμετώπιση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής
Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και της ιδιοποίησης δημόσιων αγαθών είναι από μόνα τους πηγές εξεύρεσης πόρων για την μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, που δεν έχουν όμως μέχρι σήμερα ανέβει ψηλά στην ατζέντα. Η παράλληλη ή «μαύρη οικονομία» υπολογίζεται σε 40% της πραγματικής και δηλωμένης, αλλά πολλές φορές μεγάλα εισοδήματα δεν προέρχονται από εργασία αλλά από αντικοινωνικές δραστηριότητες, όπως οι μίζες (στελεχών της διοίκησης σε κρίσιμες θέσεις), το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων, το trafficking, η καταπάτηση δημόσιων και δασικών εκτάσεων, η κατάχρηση χρημάτων από δημόσια ή δημοτικά ταμεία κα. Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν είναι όμως τεχνικό αλλά κατεξοχήν πολιτικό πρόβλημα μια και κορυφαία στελέχη των κυβερνήσεων αξιοποίησαν τις θέσεις τους για να πλουτίσουν ή να παραβούν την νομοθεσία με αξιοποίηση «παράθυρων» στη νομοθεσία χωρίς ποτέ να εξεταστούν επί της ουσίας οι πηγές που τους στήριζαν στην επίδειξη πλούτου.
Μείωση των εξοπλιστικών δαπανών
Η μείωση εξοπλιστικών δαπανών και η συνεννόηση με την Τουρκία για ακόμη μεγαλύτερες αμοιβαίες περικοπές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν πολύ περισσότερα χρήματα από όλες τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Περίπου το 1/3 του χρέους της χώρας οφείλεται στα εξοπλιστικά προγράμματα. Στο διάστημα 1995-2008 έχουν δαπανηθεί από τη χώρα μας πάνω από 98 δις ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα όταν το χρέος σήμερα είναι 300 περίπου δις. Και για τα περισσότερα εξοπλιστικά προγράμματα υπήρξαν μεγάλες «νόμιμες» προμήθειες ή μίζες που πληρώνει ακριβά η κοινωνία. Το εξωφρενικό είναι ότι παρά την κρίση η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να διαθέσει επιπλέον δυο δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια για την κατασκευή νέων υποβρυχίων από τα ναυπηγεία για να πουληθούν σε αραβικά και γερμανικά κεφάλαια, με τον όρο μάλιστα να μην αναλαμβάνουν άλλες εμπορικές δουλειές. Κι όμως θα μπορούσαν τα ναυπηγεία να γίνουν βιώσιμα μέσα από την στροφή τους σε κατασκευές πράσινων τεχνολογιών (πχ εξαρτήματα για ανεμογεννήτριες, σιδηρόδρομος, κα) παράλληλα με αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων τους.
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω της (πράσινης) καινοτομίας
Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας μπορεί να προέλθει όχι από την περικοπή μισθών - μια και κατά μέσον όρο το εργατικό κόστος είναι σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ των 15 σχετικά χαμηλό - αλλά μέσα από την καινοτομία, την υπεύθυνη κοινωνικά και περιβαλλοντικά επιχειρηματικότητα, την βελτίωση της εκπαίδευσης, τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη βελτίωση των υποδομών (πχ αναβάθμιση σιδηροδρόμου, συνδυασμένες μεταφορές), την πρόσβαση σε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία (χαμηλότερο κόστος δανεισμού) καθώς και με την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας που συμμετέχουν σημαντικά στο κόστος των προϊόντων και των υπηρεσιών.
Η στροφή προς την πράσινη οικονομία δεν σημαίνει απλώς κατανάλωση πράσινων προϊόντων που παράγονται σε άλλες χώρες αλλά και ενθάρρυνση της παραγωγής πράσινων προϊόντων (πχ φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, οικολογικά προϊόντα καθημερινής χρήσης, βιολογικά τρόφιμα, συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας) με περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνες διαδικασίες στη χώρα μας και την ανάπτυξη των κατάλληλων υποστηρικτών υπηρεσιών. Μεγάλες βιομηχανικές μονάδες (πχ ναυπηγεία) θα μπορούσαν να στραφούν στην παραγωγή ανάλογων προϊόντων, ενώ εταιρίες όπως ή ΔΕΗ θα πρέπει να προετοιμάσουν τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή μέσω της αύξησης της συμμετοχής τους στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, της χρήσης βιομάζας στο καύσιμο μαζί με το λιγνίτη και της παραγωγής εξαρτημάτων και συστημάτων για ΑΠΕ που θα συνέβαλε στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας (όπως έχουν προτείνει οι Οικολόγοι Πράσινοι για την Κοζάνη-Πτολεμαϊδα αλλά και τη Μεγαλόπολη).
Δημοσιονομικού χαρακτήρα παρεμβάσεις με πράσινη λογική
Καμία οικονομία δεν μπορεί να είναι βιώσιμη μακροχρόνια αν δανείζεται όλο και περισσότερα για να καταναλώνει όλο και πιο πολύ, παράγοντας όλο και λιγότερα. Αλλά και η δημοσιονομική εξυγίανση για να είναι βιώσιμη πρέπει να συνδεθεί με μια οικονομία που αποσυνδέεται από την αυξανόμενη χρήση πρώτων υλών και επιτυγχάνει τη μείωση του κοινωνικού χάσματος και των κοινωνικών ανισοτήτων.
Πλέον θα πρέπει να απαιτούμε ως πολίτες να εγκαταλειφθούν έργα και δραστηριοτήτες που απορροφούν μεν μεγάλα ποσά και δημιουργούν την ψευδαίσθηση οικονομικής ανάπτυξης αλλά δεν συμβάλλουν πραγματικά στην οικονομική, κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα. Για παράδειγμα, η σπατάλη των Ολυμπιακών Αγώνων συνέβαλε ξανά στον εκτροχιασμό του χρέους, η εκτροπή του Αχελώου - αντί της επένδυσης σε έργα εξοικονόμησης νερού- είναι επιλογή που όχι μόνο δεν λαμβάνει υπόψη την περιβαλλοντική πολιτική αλλά και συμβάλει στη σπατάλη χρημάτων, η ατελείωτη παραγωγή υπερ-κοστολογημένων μελετών –που είναι συχνά αντίγραφο άλλων εξίσου ακριβών μελετών - και έργων βιτρίνας στερεί πόρους από απαραίτητα έργα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Για ποιο λόγο να συνεχίσουμε τα ίδια λάθη;
Βασικό εργαλείο οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής θα μπορούσε να είναι μια δίκαιη και με κοινωνικούς – περιβαλλοντικούς, όχι μόνο εισπρακτικούς, στόχους μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, που να εμπνέει παράλληλα αίσθημα δικαιοσύνης στον πολίτη και να θέτει σαφείς κανόνες στους επιχειρηματίες. Μεταξύ των στόχων μιας τέτοιας φορολογικής μεταρρύθμισης θα έπρεπε να είναι η ελάφρυνση της επιβάρυνσης της εργασίας και η φορολόγηση της σπατάλης και της προκλητικής κατανάλωσης, η επιβάρυνση της ρύπανσης – πράσινοι φόροι, εργαλεία κοινωνικής συνοχής στο εσωτερικό της χώρας με αναδιανομή πόρων και υποδομών όχι μόνο μεταξύ κοινωνικών ομάδων αλλά και περιοχών. Το φορολογικό σύστημα δεν θα πρέπει να ταλαιπωρεί με υπερβολική γραφειοκρατία τον πολίτη και δεν πρέπει να αλλάζει συνεχώς.
Δεν έχει κατανοηθεί ακόμα ότι μπορούμε να πετύχουμε μείωση των ελλειμμάτων μέσω σημαντικών αλλαγών στο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο, πχ περιορίζοντας την κατανάλωση πετρελαιοειδών, βελτιώνοντας τις συγκοινωνίες, κάνοντας ορθολογική χρήση των πόρων. Παράλληλα με την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και τη σύγκρουση με τη διαφθορά και τη φοροδιαφυγή, μια «πράσινη λογική για την οικονομία» θα συγκέντρωνε επενδύσεις και οικονομικά εργαλεία σε τρεις βασικές προτεραιότητες που θα άλλαζαν την κατεύθυνση της οικονομίας:
• Βιώσιμη ανασυγκρότηση της υπαίθρου, με κορμό τη βιολογική παραγωγή, αναβίωση της τοπικής και περιφερειακής κλίμακας στην οικονομία, εξισορρόπηση - σύνδεση του κυρίαρχου τομέα κάθε περιφέρειας με τις υπόλοιπες τοπικές οικονομικές δραστηριότητες.
• Προώθηση και αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών και υπηρεσιών με στόχο να ξαναγίνει η ποιότητα ζωής δικαίωμα για όλους ανεξάρτητα από αγοραστική δύναμη, ως παράλληλος «κοινωνικός μισθός».
• Επείγουσα ενεργειακή στροφή, με απεξάρτηση από πετρέλαιο και λιγνίτη, προώθηση εναλλακτικών λύσεων στη χρήση του ΙΧ, αλλά και επενδύσεις σε εξοικονόμηση και σε ανανεώσιμες πηγές, σχεδιασμένες ώστε να προσφέρουν συμπληρωματικά εισοδήματα στο μεγαλύτερο δυνατό αριθμό νοικοκυριών.
Στοιχεία της στροφής της οικονομίας προς κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνες μορφές είναι:
- Εκτεταμένα προγράμματα μόνωσης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού κτιρίων, σε κουφώματα, εξωτερικούς τοίχους και στέγες, που στρέφουν τον τομέα της οικοδομής σε κατευθύνσεις που δεν απαιτούν άλλη οικοδομήσιμη γη και διασώζουν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις – θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και κοινωνικές επιχειρήσεις με ενθάρρυνση και ενίσχυση από τους δήμους .
- Μαζική δημιουργία ηλιακών στεγών για παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά και ΑΠΕ γενικότερα. Θεωρούμε απαραίτητη μόνο απλή στατική μελέτη για φωτοβολταϊκά και απόφαση πλειοψηφίας της συνέλευσης των ιδιοκτητών, χωρίς άλλες διαδικασίες για άδεια και χωρίς να θεωρούνται οι ένοικοι επιχειρηματίες ή έμποροι ενέργειας.
- Παραγωγή ενέργειας από γεωργικά υπολείμματα και περιβαλλοντικά υπεύθυνες καλλιέργειες στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές.
- Παραγωγή κομπόστ από οργανικά απόβλητα στις πόλεις και στις αγροτικές περιοχές. Αξιοποίηση επίσης αποβλήτων ελαιουργείων και λάσπης (ιλύος) βιολογικών καθαρισμών
- Συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και νερού στα σπίτια.
- Δημιουργία δικτύων πρασίνου, πεζόδρομων, ποδηλατόδρομων και άνοιγμα ξανά των δρόμων του νερού (δημιουργία οικολογικών διαδρόμων-διαδρομών μέσα στις πόλεις) ώστε να δημιουργηθούν τα ανοίγματα που είναι απαραίτητα για την ανανέωση του αέρα, τη διάχυση της ρύπανσης, τη βελτίωση του κλιματισμού, την επιστροφή της φύσης στην πόλη.
Βελτίωση της ζωής μας και βελτίωση των δημοσιονομικών
Τομείς που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και τα εισοδήματα, αλλά και τα δημοσιονομικά (ελλείμματα, χρέος) είναι η υγεία, η κατοικία/ενέργεια, τα απόβλητα, οι μετακινήσεις, η αναψυχή-επικοινωνία, η παιδεία και οι οινωνικές υπηρεσίες. Σημαντική εξοικονόμηση πόρων θα μπορούσε να προέλθει στον τομέα της υγείας όχι μόνο με την αντιμετώπιση της διαφθοράς και των υπερτιμολογήσεων αλλά και με βελτίωση των συνθηκών ζωής, του περιβάλλοντος και της διατροφής, ώστε να βελτιωθεί η υγεία των πολιτών. Η αναποτελεσματικότητα του συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης αλλά και η απουσία προληπτικής πολιτικής στην υγεία έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση όχι μόνο των δημόσιων αλλά και των ιδιωτικών δαπανών υγείας.
Στην Ελλάδα και για το διάστημα 1995-2005, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δαπανών έφτασε κατά μέσον όρο το 4,7%, αλλά η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε σωρευτική μεταβολή +58 στη δεκαετία. Το 2005 οι δαπάνες περίθαλψης («υγείας») ανά κάτοικο στην Ελλάδα (σταθμισμένες) έφταναν τα 3000 δολάρια, υψηλότερες από το μέσο όρο στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, υπερβαίνουν τις αντίστοιχες δαπάνες χωρών με υψηλότερο ΑΕΠ, όπως η Φιλανδία, η Σουηδία, η Ιρλανδία, η Ιαπωνία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Βρετανία.
Το ποσοστό ιδιωτικών δαπανών στις συνολικές δαπάνες υγείας στην Ελλάδα ήταν το 2005 το υψηλότερο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ: 57,1% έναντι 54,9% στις ΗΠΑ (που οδήγησε τον Μπ. Ομπάμα στη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας). Η ταχύρρυθμη αύξηση των δαπανών υγείας ανά κάτοικο μετά το 1996 αποτελεί όχι τόσο δείκτη οικονομικής ανάπτυξης αλλά κυρίως δείκτη ταχύτατης μεγέθυνσης της ιδιωτικής δαπάνης των νοικοκυριών για θέματα περίθαλψης. Η οικονομική κρίση και οι κοινωνικά άδικες επιλογές οδηγούν σε αύξηση των ιδιωτικών δαπανών υγείας για τα νοικοκυριά σε συνδυασμό με την επιδείνωση της υγείας. Την ίδια περίοδο και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι υπερχρεωμένα με τις δαπάνες του κλάδου «υγείας».
Μια σειρά περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι συνθήκες ζωής στις πόλεις επηρεάζουν την υγεία και οδηγούν σε αύξηση και των δημόσιων και των ιδιωτικών δαπανών:
- Οι 6 στις 10 πιο επιβαρυμένες ευρωπαϊκές πόλεις με ατμοσφαιρικούς ρύπους είναι ελληνικές. Κάθε χρόνο τουλάχιστον 580-3000 συνάνθρωποι μας στην Αττική χάνουν πιο πρόωρα τη ζωή τους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, 20.000 άτομα πεθαίνουν σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κάθε χρόνο από περιβαλλοντικούς παράγοντες χωρίς να υπολογίζουμε αυτούς που ασθενούν κάθε χρόνο εξαιτίας του τρόπου ζωής, της διατροφής, της ρύπανσης, της έκθεσης σε επιβλαβής και τοξικές ουσίες
- Χιλιάδες άτομα σκοτώνονται ή τραυματίζονται σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα κάθε χρόνο (από τα πιο υψηλά ποσοστά σε ευρωπαϊκό επίπεδο).
- Πολλοί ηλικιωμένοι τραυματίζονται λόγω κακών πεζοδρομίων και προβλημάτων ασφαλούς πρόσβασης (γεμάτο το ΚΑΤ και άλλα νοσοκομεία).
Φυσικά αυτά μεταφράζονται και σε αυξημένο κόστος για το σύστημα υγείας αλλά και για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την υγεία θα απέδιδε τόσο σε επίπεδο βελτίωσης της υγείας όσο και σε επίπεδο περιορισμού των δαπανών για περίθαλψη.
Από την άλλη άνθρωποι που έχουν προβλήματα υγείας αναγκάζονται να απομονώνονται στο σπίτι τους λόγω μη βιώσιμων γειτονιών αλλά και να πληρώνουν αυξημένες δαπάνες για την διασφάλιση ανεκτών συνθηκών ζωής (χρήση αιρ κοντίσιον) και μετακίνησης (ταξί, ΙΧ για μετακινήσεις).
Αλλαγές στην διατροφή αλλά και η ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων έχουν συμβάλλει στην αύξηση των λεγόμενων ασθενειών του πολιτισμού και στην ύπαιθρο.
Κοινωνική, αλληλέγγυα οικονομία
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες συμμετέχουν σε κοινωνικές επιχειρήσεις που περιορίζουν την ανεργία και επιτυγχάνουν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης - λόγω των περιοριστικών μέτρων- ανεργίας και φτώχιας πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση κατάλληλου θεσμικού πλαισίου και εργαλείων χρηματοδότησης και ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας.
Η ανάπτυξη συνεταιρισμών παραγωγών – καταναλωτών, τοπικών δικτύων ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς χρήματα, ή άλλων μορφών κοινωνικής συνεργασίας όπως θεσμοί εναλλακτικών χρηματοδοτήσεων στα πρότυπα της Ηθικής Τράπεζας στην Ιταλία και σε άλλες 6 χώρες και ανάλογων τραπεζών (Oekobank) σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, θα αποτελέσουν βασικό στοίχημα για την ελληνική κοινωνία.
«Επιστροφή» της αφαίρεσης εισοδήματος μέσω οικολογικών παρεμβάσεων
Αφαιρέθηκε και θα αφαιρεθεί σημαντικό ποσοστό του εισοδήματος ενώ θα βαθύνει το χάσμα στην κοινωνία με τα μέτρα που προωθούνται από την κυβέρνηση με την πίεση των ανεξέλεγκτων αγορών, της ΕΕ και του ΔΝΤ. Η ύφεση χτυπάει ιδιαίτερα τις ευάλωτες οικονομικές δραστηριότητες. Χρειάζεται, λοιπόν, άμεσα να προωθηθούν, κυρίως από την αυτοδιοίκηση, παράλληλα με την απαίτηση για αλλαγή των πολιτικών, δράσεις «εξισορρόπησης» ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή. Αυτές μπορεί να προέλθουν από μια γενναία μεταρρύθμιση της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, με τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την κοινωνική οικονομία και τον τρίτο τομέα (κοινωνικές επιχειρήσεις), και κυρίως με την «επιστροφή» της απώλειας εισοδήματος μέσω της αναβάθμισης υπηρεσιών και υποδομών που θα ελαφρύνουν την επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με τη βελτίωση των γειτονιών, των συγκοινωνιών, της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, των συνθηκών ζωής και της υγείας (και όχι απλώς της περίθαλψης), της παιδείας και των ευκαιριών δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Οι Δήμοι μπορούν να βοηθήσουν στην μεταρρύθμιση της οικονομίας αλλά και να προωθήσουν κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές ώστε να μπορούν να ζουν καλύτερα οι πολίτες με λιγότερα χρήματα. Μπορούν επίσης να συμβάλλουν στη δημιουργία πηγών εσόδων για την τοπική οικονομία και θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο. Τέτοιες πρωτοβουλίες των δήμων μπορεί να είναι προς την κατεύθυνση:
• Δημοτικών επιχειρήσεων ή συνεταιρισμών για την προώθηση ΑΠΕ κυρίως μέσα στις πόλεις. Δημοτικές ή κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να ετοιμάζουν δωρεάν ολοκληρωμένη μελέτη για κάθε ακίνητο ή ομάδα ακινήτων που ανήκουν σε άτομα που είναι κάτω από όριο της φτώχειας. Χρειάζονται κίνητρα για απασχόληση άνεργων επιστημόνων (επιδότηση θέσεων εργασίας και ασφαλιστικής εισφορών από ΟΑΕΔ) με σχετικές ειδικότητες μετά από κατάλληλη εκπαίδευση (χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο). Είναι αναγκαίο ένα συνεκτικό σχέδιο (περιβαλλοντικοί στόχοι, αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση, πολιτικές για αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, κλιματική-περιβαλλοντική πολιτική)
• Εταιριών λαϊκής βάσης μικροεπενδυτών για ανανεώσιμη ενέργεια σε τοπικό επίπεδο, παράλληλα με τις επενδύσεις των εταιριών και της ΔΕΗ.
• Ενθάρρυνσης με κίνητρα για δημιουργία οικοδομικών συνεταιρισμών για περιβαλλοντική και αισθητική αναγέννηση κτιρίων και γειτονιών (ενισχύσεις/επιδοτήσεις, χαμηλότοκα δάνεια, επιπλέον όροφος, συνένωση ακάλυπτων χώρων, αναγνώριση δαπανών για φοροαπαλλαγές κα).
• Ενδυνάμωσης-στήριξης διαφόρων δικτύων επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης, εξωχρηματικών συναλλαγών, συμμετοχή στη δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης χαμηλού κόστους («Ηθική Τράπεζα». Όπου τα δίκτυα εξωχρηματικών συναλλαγών αυτά παίρνουν μεγάλη έκταση και υιοθετούνται από τις δημοτικές αρχές, μπορούμε να μιλάμε για παράλληλο «τοπικό νόμισμα», θεσμό που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε περιοχές με εκτεταμένη ανεργία και φτώχεια. Κλειδί για την ανάπτυξή τους, αποτελεί το αίτημα να μη φορολογούνται οι υπηρεσίες αυτές ως χρηματικά εισοδήματα ή με ΦΠΑ, και να οριοθετούνται με κώδικα πρακτικών που να αποκλείει καταχρηστική εκμετάλλευσή τους από επιχειρήσεις.
• Δικτύων οικογειτονιών, δημιουργία οικολογικών ενοτήτων μέσα στον αστικό ιστό, με πεζόδρομους, πάρκα, δημόσιες πλατείες, ποδηλατόδρομους, σχολεία, εμπορικά κέντρα, φυσικές περιοχές μέσα στην πόλη ώστε να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής και να μειωθούν οι ατομικές δαπάνες για παρόμοιες υπηρεσίες.
Η στροφή των δήμων προς πράσινες δραστηριότητες μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση των οικονομικών τους μέσω του εξορθολογισμού των δαπανών τους αλλά και με την ανάπτυξη πηγών νέων εσόδων κυρίως μέσω:
- επενδύσεων των στην εξοικονόμηση ενέργειας στα δημοτικά κτίρια και στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ). Με τα έσοδά τους από αυτές τις πηγές μπορούν να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής και κοινωνικής αναγέννησης των γειτονιών - επαναδημιουργίας - οικολογικής διαχείρισης των ρεμάτων και φυσικών περιοχών μέσα στις πόλεις, διαχείρισης πάρκων.
- Βελτιστοποίησης της διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων και μεγιστοποίηση της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης κι ανακύκλωσης.
- Βελτιστοποίησης της διαχείρισης ανθρώπινου προσωπικού, εκπαίδευση, ανασυγκρότηση υπηρεσιών, ενθάρρυνση πρωτοβουλιών των πολιτών.
Μπορεί να βελτιωθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός και με πρωτοβουλίες σε ατομικό επίπεδο:
- μείωση δαπανών οικογενειακού προϋπολογισμού με ατομικές επιλογές στον τρόπο κατανάλωσης (κριτική κατανάλωση, μείωση σπατάλης ενέργειας και νερού, αποφυγή υπερβολικών συσκευασιών)
- επιλογή πιο οικονομικών τρόπων μετακίνησης (πχ μετακινήσεις με ποδήλατο ή τα πόδια για κοντινές αποστάσεις, μεγαλύτερο ποσοστό μετακινήσεων με ΜΜΜ αντί για ΙΧ)
- επαναχρησιμοποίηση και ανταλλαγές προϊόντων και υπηρεσιών, εξω-νομισματικές συναλλαγές – τοπικά «νομίσματα»,
- αξιοποίηση κινήτρων που προσφέρουν μαγαζιά (πχ έκπτωση-πόντοι από τη χρήση τσάντας πολλαπλώς χρήσεων αντί για πλαστική μιας χρήσης), δήμοι (σύστημα χρέωσης δημοτικών τελών καθαριότητας με βάση την ποσότητα που πετάει ο δημότης και όχι με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας ή διαμερίσματος), κράτος (πχ χρέωση ρεύματος από ΑΠΕ χωρίς φόρο άνθρακα, κλίμακα χρέωσης με βάση την κατανάλωση κα)
- Τοπικά δίκτυα εξωχρηματικών ανταλλαγών (L.E.T.S.), όπου ανταλλάσσονται απευθείας χωρίς χρήματα υπηρεσίες όπως επισκευές συσκευών, ιατρικές ή νομικές υπηρεσίες, φύλαξη παιδιών, ιδιαίτερα μαθήματα, και πολλά άλλα.
Νέες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις στο προσκήνιο
Ζούμε μια προσπάθεια οι υπεύθυνοι της κρίσης και της τραγικής αδυναμίας της κρίσης, τα κόμματα της κρίσης, να προσπαθούν να μιλάνε για ευθύνες αλλά αφηρημένα κυρίως για αν συνεχίσουν να μονοπωλούν το πολιτικό σκηνικό.
Από την άλλη δυνάμεις σαν το ΚΚΕ επιδιώκουν να καρπωθούν την συσσωρευμένη οργή χωρίς να διανοούνται να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί αλλά κυρίως χωρίς να προτείνουν λύσεις για την έξοδο της κρίσης. Αν υιοθετούνταν οι προτάσεις σας θα οδηγούμασταν σε πλήρη κατάρρευση της οικονομίας και σε κοινωνική εξαθλίωση. Κι όμως αυξάνει την εκλογική επιρροή του όχι γιατί οι πολίτες πιστεύουν στις προτάσεις του αλλά ως αντίδραση στην σημερινή πραγματικότητα. Το προεκλογικό του μήνυμα τα λέει όλα «να κάνει την οργή δύναμη». Γιατί πράγμα δεν λέει, πως θα χρησιμοποιηθεί και για ποιο σκοπό αυτή η δύναμη δεν το ενδιαφέρει.
Έχουμε λοιπόν υποχρέωση να συγκροτήσουμε από τα κάτω μια πειστική, ρεαλιστική και με όραμα εναλλακτική πρόταση για την οικονομία και την κοινωνική οργάνωση βασισμένη στις πράσινες/οικολογικές προτάσεις και στην κοινωνική αλληλεγγύη. Αυτό θα πρέπει να εκφραστεί και σε εκλογικό επίπεδο αλλά και μέσα από μορφές αυτό-οργάνωσης της κοινωνίας. Μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση από πόνο σε μια ευκαιρία αλλαγών και μακροχρόνιας, ουσιαστικής ευημερίας για όλους, ¨όχι όμως πλέον στηριγμένης κατά βάση στα εισοδήματα που θα περάσει καιρός και αν μπορέσουν να επανέλθουν αλλά κυρίως μέσα από την ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών και συνθηκών ζωής που επιτρέπουν να ζούμε καλύτερα, πιο ανθρώπινα, με καλύτερη υγεία και σχέσεις μεταξύ μας ακόμα και αν έχουμε μικρότερα εισοδήματα. Είναι όμως απαραίτητο να αναδείξουμε παντού την ευθύνη του πολιτικού συστήματος και των κυρίαρχων ακόμα κομμάτων καθώς και την ανάγκη να μπουν αυτά στο περιθώριο και να αναδειχθούν νέες και δημιουργικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις.
Ως ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θέλουμε να είμαστε το «παράθυρο που ανοίγει σε ένα σκοτεινό δωμάτιο», όχι να αποτελέσουμε στοιχείο ενός παρακμασμένου πολιτικού συστήματος, να πάρουμε και εμείς κάποιες καρέκλες σε ένα σάπιο σκηνικό. Αλλά για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να μαζικοποιηθούμε ως κόμμα και να συμμετάσχουν σε αυτό ζωντανές, δυνάμεις, νέοι άνθρωποι, άνθρωποι που δεν διακατέχονται από πολιτική κατάθλιψη αλλά από διάθεση για προσφορά, άνθρωποι που διαθέτουν δημιουργικότητα και διάθεση προσφοράς στο κοινό συμφέρον, γιατί μέσα από την βελτίωση των συνθηκών ζωής για όλους θα μπορέσουμε να ζήσουμε καλύτερα και σε προσωπικό/οικογενειακό επίπεδο.
Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011
Προτάσεις για την οργάνωση της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου
Επιστολή προς τον Περιφερειάρχη και τους Περιφερειακούς Συμβούλους Ν. Αιγαίου για την οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου (17/1/2011)
Προς
- Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου κ Γ. Μαχαιρίδη
και αντιπεριφερειάρχες
- Πρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου κ Γ. Γκούφα
- Αντιπρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου κ Γ. Γιαννακάκη
- Επικεφαλής Παρατάξεων Περιφερειακού Συμβουλίου κ Χ. Κόκκινο, Λ. Καφαντάρη, Ν. Συρμαλένιο
- Περιφερειακούς Συμβούλους Ν. Αιγαίου
Εν όψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 31 Ιανουαρίου θα ήθελα εκ μέρους του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ να σας ενημερώσει συνοπτικά για τις προτάσεις μας για την καλύτερη οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου και να σας προσκαλέσουμε σε μια δημόσια συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά την Κυριακή 30 Ιανουαρίου, το απόγευμα, στη Σύρο έτσι ώστε να ανταλλάξουμε προβληματισμό πριν από την συνεδρίαση του ΠΣ. Στην συζήτηση αυτή πρόκειται να προσκαλέσουμε κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς ώστε να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος γύρω από τον τρόπο καλύτερης οργάνωσης της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Η πολιτική μας παρουσία στο Περιφερειακό Συμβούλιο ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ όπως έχω δηλώσει και κατά την ορκωμοσία αλλά και κατά την εκλογή των μελών του προεδρείου του ΠΣ θα έχει τον χαρακτήρα μιας δημιουργικής αντιπολίτευσης, δηλαδή θα ασκούμε κριτική σε ότι θα θεωρούμε στραβό, αλλά θα επιδιώκουμε με δημόσιες πρωτοβουλίες μας και τη διαμόρφωση ισχυρών πλειοψηφιών στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων για μια βαθιά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή στην νησιωτική μας περιφέρεια. Είναι μια πολιτική που ακολουθούν οι Πράσινοι τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο όσο και σε εθνικά και κυρίως Περιφερειακά Κοινοβούλια, όπου συχνά οι προτάσεις τους κερδίζουν την υποστήριξη πλειοψηφιών σε σημαντικά πολιτικά ζητήματα, όπως πχ στο Ευρωκοινοβούλιο η υπερψήφιση στις 25/3/2010 της έκθεσης του Πράσινου ευρωβουλευτή Sven Giegold -για την μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, την ανάγκη έκφρασης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στις χώρες που βιώνουν βαθιά κρίση με την έκδοση ευρω-ομολόγου κα. Αυτή την έννοια είχε εξάλλου και η υποψηφιότητά μου για τη θέση του Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου και είναι ιδιαίτερα σημαντικό το μήνυμα που εκπέμπει η εκλογή μου σε αυτή της θέση με μεγάλη πλειοψηφία (43 ψήφοι υπέρ σε σύνολο 50 Περιφερειακών Συμβούλων).
Με την ορκωμοσία των Περιφερειακών Συμβούλων, την εκλογή του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου και των μελών της Οικονομικής Επιτροπής, τη δημοσίευση του Οργανισμού της Περιφέρειας (ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 130 / ΦΕΚ Α’ 223 - 27/12/2010) και τον διορισμό των 3 θεματικών Αντιπεριφερειαρχών από τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη ξεκίνησε τα πρώτα βήματα της η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Ν. Αιγαίου.
Όμως, χρειάζεται – πέρα από την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών - να μπουν πολύ γρήγορα οι βάσεις για την πολιτική κι αποτελεσματική λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου και την διαμόρφωση, μέσα από έναν οργανωμένο και σε βάθος διάλογο, στρατηγικών στην Περιφέρεια που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης, θα περιορίσουν τις επιπτώσεις των προωθούμενων – κοινωνικά άδικα και αναποτελεσματικών πολιτικών καθώς και στην σύγκλιση και την κοινωνική συνοχή στην περιοχή μας. Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ θα καταθέσουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο προτάσεις για τις στρατηγικές και πολιτικές που θα έπρεπε να ακολουθηθούν στο Ν. Αιγαίο για να πετύχουμε στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, για σύγχρονες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάδειξη των νησιών σε κέντρα πολιτιστικής και πνευματικής δημιουργίας.
Η δουλειά του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης δεν είναι καθόλου εύκολη με δεδομένο ότι ο θεσμός ξεκινάει με πολλά προβλήματα, κενά και έλλειψη πόρων και αυτό είναι ήδη τραγικά φανερό από τις πρώτες μέρες. Φαίνεται, όμως, να καταλαγιάζει η τοπικιστική αντιπαράθεση που δεν θα βοηθούσε να λυθούν τα προβλήματα, και να ωριμάζει η ανάγκη διαμόρφωσης κοινής περιφερειακής κουλτούρας. Πρέπει να πάμε, όμως, ένα βήμα παραπέρα και να αναζητήσουμε, οργανώσουμε κι αξιοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές προοπτικές του θεσμού.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει ιστορική ευθύνη να συμβάλλει στη χάραξη και στην προώθηση πολιτικών που θα περιορίσουν την ένταση της κρίσης και τις επιπτώσεις από τις κοινωνικά άδικες κι αναποτελεσματικές πολιτικές στην περιοχή μας, που θα συμβάλλουν στην σύγκλιση και στην κοινωνική συνοχή στο Ν. Αιγαίο σε μια εποχή που κινδυνεύει με διάλυση ο κοινωνικός ιστός και υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο οι αδύναμες στην περιοχή κοινωνικές υποδομές.
Η Περιφέρεια χρειάζεται να οργανωθεί στη βάση ενός νέου μοντέλου διοίκησης, ώστε να φτάνουν οι υπηρεσίες της κοντά στον πολίτη, ακόμα και στο πιο μικρό νησί, χωρίς να χρειάζεται ο νησιώτης να μετακινείται μακριά από τον τόπο του για να εξυπηρετείται. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί κατ' αρχή με την βέλτιστη χρήση της πληροφορικής και μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο οργάνωσης της Περιφέρειας. Για παράδειγμα, μπορούν να δημιουργηθούν Κέντρα της Περιφέρειας για την Εξυπηρέτηση των Πολιτών (που μπορούν να στελεχωθούν μέσω μετατάξεων) ή να υπάρξει συνεργασία με τα υπάρχοντα Κέντρα Εξυπηρέτησης των Πολιτών των Δήμων, ώστε μέσα από εκεί να πληροφορείται ο πολίτης για τις πολιτικές, τα προγράμματα της περιφέρειας αλλά να καταθέτει απόψεις, προτάσεις, ερωτήματα προς απάντηση. Μια νέα φιλοσοφία για την οργάνωση της διοίκησης πρέπει να αποτυπωθεί σε έναν σύγχρονο Οργανισμό για την Περιφέρεια, και γι αυτό προτείνουμε, ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ, την συγκρότηση από το Περιφερειακό Συμβούλιο μιας Επιτροπής που θα επεξεργαστεί – αξιοποιώντας και την ευρωπαϊκή εμπειρία αλλά και προτάσεις των νησιωτικών κοινωνιών και φορέων – ένα σχέδιο αναθεώρησης του Οργανισμού, που αποφασίστηκε χωρίς τους εκλεγμένους, με το ΠΔ 130/ ΦΕΚ Α' 223/ 27-12-2010. Η πρόταση αυτή θα πρέπει να συζητηθεί και ψηφιστεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο μέσα στο 2011, με την αυξημένη πλειοψηφία που απαιτείται, όπως προβλέπει η νομοθεσία.
Η Περιφέρεια και το Περιφερειακό Συμβούλιο έχουν να παίξουν πολύ σημαντικούς ρόλους, λαμβάνοντας υπόψη και ότι ελάχιστα πράγματα θα μπορέσουν να γίνουν τα επόμενα χρόνια αν η Περιφέρεια περιοριστεί στο επίπεδο της διαχείρισης των ελάχιστων υπαρχόντων πόρων:
- Το Περιφερειακό Συμβούλιο πρέπει να οργανωθεί και να θέσει ως πρώτη προτεραιότητά του την προσπάθεια επηρεασμού αλλά και αξιοποίησης των ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών ώστε να ενσωματώνουν τις διαστάσεις της νησιωτικότητας, όπως και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις. Πρέπει, όμως, το ΠΣ να διαμορφώσει, στο επόμενο 9μηνο και μέσα από διαβούλευση, ένα Σχέδιο Στρατηγικής για την Οικονομική, Κοινωνική και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα στο Ν. Αιγαίο αλλά και να επεξεργαστεί Στρατηγική για την σύγκλιση και την συνοχή στο Ν. Αιγαίο.
- Η Περιφέρεια πρέπει να βοηθήσει και να κατευθύνει τους Δήμους, μέσα από τις περιφερειακές πολιτικές που θα χαραχθούν από το Περιφερειακό Συμβούλιο, την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων που έχει κάθε νησί και η περιφέρεια συνολικά, καθώς και με την δημιουργία νέων εργαλείων (πχ Ταμείο Συνοχής στο Ν. Αιγαίο), στο να προωθηθεί συντονισμένα ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης για το Ν. Αιγαίο. Ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα βασίζεται στην πράσινη οικονομία, σε σύγχρονες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης, στην προστασία και βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος, στην ανάδειξη του σημαντικού ρόλου που μπορεί να παίξει το Ν. Αιγαίο στον πολιτισμό και στην πνευματική δημιουργία. Η Περιφέρεια πρέπει να βοηθήσει στο να έχουν συνοχή μεταξύ τους οι διάφορες πολιτικές (πχ ενεργειακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική, τουριστική – κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική). Να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες να εξασφαλίσουν νέες πηγές οικονομικών πόρων (από την παραγωγή πράσινης ενέργειας και την ανάπτυξη πράσινων καινοτομιών μέχρι την πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς πόρους μέσα από ανταγωνιστικά προγράμματα). Άμεσα αυτό επείγει να γίνει με ένα οικολογικά προσανατολισμένο, οικονομικά λογικό και αποτελεσματικό Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης των Απορριμμάτων που θα επικεντρώνει στη μείωση/πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων, ελαχιστοποιώντας τα απορρίμματα που οδηγούνται για ταφή και αποκλείοντας κάθε μορφή καύσης ή άλλης θερμικής επεξεργασίας τους.
Για να προωθηθούν αυτά πρέπει να υπάρχει αντιστοίχιση με τον τρόπο οργάνωσης και πολιτικής λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφέρειας. Γι αυτό προτείνουμε το Περιφερειακό Συμβούλιο να εκλέξει δυο νέες επιτροπές- όπως έχει δικαίωμα από τον νόμο.
- Μια Επιτροπή με στόχο την Σύγκλιση και Κοινωνική Συνοχή («Επιτροπή Περιφερειακής Συνοχής, Σύγκλισης, Νησιωτικότητας και Βιωσιμότητας») και
- Μια Επιτροπή με στόχο την ανάδειξη του πλούτου και του συγκριτικού πλεονεκτήματος που έχει το Ν. Αιγαίο («Επιτροπή Θαλάσσιας Πολιτικής, Αλιείας, Βιοποικιλότητας, Φυσικών Πόρων, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής».
Η Περιφέρεια χρειάζεται να διαμορφώσει ένα πιο συμμετοχική μοντέλο διαμόρφωσης και άσκησης πολιτικής, μια και οι πολίτες δεν εμπιστεύονται, αν δεν είναι οργισμένοι με το πολιτικό σύστημα και τον τρόπο άσκησης της πολιτικής μέχρι τώρα. Στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου πρέπει να συγκροτηθεί άμεσα, όπως προβλέπει η νομοθεσία – μετά από διεξοδική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο – η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης (προβλέπεται από τον “Καλλικράτη”) καθώς και το Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων (έπρεπε ήδη να έχει συγκροτηθεί και να λειτουργεί όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό 2000/60).
Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ προτείνει να συγκροτηθούν, επίσης, σε επίπεδο Περιφέρειας 4 επιπλέον άτυπες, εισηγητικές επιτροπές, με τη συμμετοχή όχι μόνο εκλεγμένων συμβούλων αλλά και εκπροσώπων φορέων, που θα συνεργάζονται με τις δυο εκλεγμένες Επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου, όπως:
- Επιτροπή για την Πράσινη Οικονομία, την Καινοτομία, την Έρευνα, την Απασχόληση και την Κοινωνική Αλληλεγγύη (θα αφορά σε όλους τους οικονομικούς τομείς, πχ τουρισμό, γεωργία, κτηνοτροφία, ΜΜΕ κα)
- Επιτροπή Παιδείας, Πολιτισμού, Εθελοντισμού, Νεολαίας και Διαλόγου των Πολιτισμών
- Επιτροπή για βιώσιμη κινητικότητα, μεταφορές και συγκοινωνίες
- Επιτροπή Ισότητας, Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Εξάλειψης των Διακρίσεων και Θεμάτων Μετανάστευσης
Τις επόμενες μέρες θα αποστείλουμε αναλυτικά τις προτάσεις μας τόσο σε σας όσο και σε κοινωνικούς, επαγγελματικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς στην περιφέρεια μας, ώστε να ανοίξει δημόσια συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά. Επίσης, θα θέλαμε να ζητήσουμε να ενταχθεί η συζήτηση για τα θέματα αυτά στην ημερήσια διάταξη ενός από τα επόμενα Περιφερειακά Συμβούλια.
Με εκτίμηση
Νίκος Χρυσόγελος
Περιφερειακός Σύμβουλος
Γραμματέας προεδρείου Περιφερειακού Συμβουλίου
Προς
- Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου κ Γ. Μαχαιρίδη
και αντιπεριφερειάρχες
- Πρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου κ Γ. Γκούφα
- Αντιπρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου κ Γ. Γιαννακάκη
- Επικεφαλής Παρατάξεων Περιφερειακού Συμβουλίου κ Χ. Κόκκινο, Λ. Καφαντάρη, Ν. Συρμαλένιο
- Περιφερειακούς Συμβούλους Ν. Αιγαίου
Εν όψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 31 Ιανουαρίου θα ήθελα εκ μέρους του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ να σας ενημερώσει συνοπτικά για τις προτάσεις μας για την καλύτερη οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου και να σας προσκαλέσουμε σε μια δημόσια συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά την Κυριακή 30 Ιανουαρίου, το απόγευμα, στη Σύρο έτσι ώστε να ανταλλάξουμε προβληματισμό πριν από την συνεδρίαση του ΠΣ. Στην συζήτηση αυτή πρόκειται να προσκαλέσουμε κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς ώστε να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος γύρω από τον τρόπο καλύτερης οργάνωσης της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Η πολιτική μας παρουσία στο Περιφερειακό Συμβούλιο ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ όπως έχω δηλώσει και κατά την ορκωμοσία αλλά και κατά την εκλογή των μελών του προεδρείου του ΠΣ θα έχει τον χαρακτήρα μιας δημιουργικής αντιπολίτευσης, δηλαδή θα ασκούμε κριτική σε ότι θα θεωρούμε στραβό, αλλά θα επιδιώκουμε με δημόσιες πρωτοβουλίες μας και τη διαμόρφωση ισχυρών πλειοψηφιών στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων για μια βαθιά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή στην νησιωτική μας περιφέρεια. Είναι μια πολιτική που ακολουθούν οι Πράσινοι τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο όσο και σε εθνικά και κυρίως Περιφερειακά Κοινοβούλια, όπου συχνά οι προτάσεις τους κερδίζουν την υποστήριξη πλειοψηφιών σε σημαντικά πολιτικά ζητήματα, όπως πχ στο Ευρωκοινοβούλιο η υπερψήφιση στις 25/3/2010 της έκθεσης του Πράσινου ευρωβουλευτή Sven Giegold -για την μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, την ανάγκη έκφρασης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στις χώρες που βιώνουν βαθιά κρίση με την έκδοση ευρω-ομολόγου κα. Αυτή την έννοια είχε εξάλλου και η υποψηφιότητά μου για τη θέση του Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου και είναι ιδιαίτερα σημαντικό το μήνυμα που εκπέμπει η εκλογή μου σε αυτή της θέση με μεγάλη πλειοψηφία (43 ψήφοι υπέρ σε σύνολο 50 Περιφερειακών Συμβούλων).
Με την ορκωμοσία των Περιφερειακών Συμβούλων, την εκλογή του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου και των μελών της Οικονομικής Επιτροπής, τη δημοσίευση του Οργανισμού της Περιφέρειας (ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 130 / ΦΕΚ Α’ 223 - 27/12/2010) και τον διορισμό των 3 θεματικών Αντιπεριφερειαρχών από τον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη ξεκίνησε τα πρώτα βήματα της η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Ν. Αιγαίου.
Όμως, χρειάζεται – πέρα από την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών - να μπουν πολύ γρήγορα οι βάσεις για την πολιτική κι αποτελεσματική λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου και την διαμόρφωση, μέσα από έναν οργανωμένο και σε βάθος διάλογο, στρατηγικών στην Περιφέρεια που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης, θα περιορίσουν τις επιπτώσεις των προωθούμενων – κοινωνικά άδικα και αναποτελεσματικών πολιτικών καθώς και στην σύγκλιση και την κοινωνική συνοχή στην περιοχή μας. Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ θα καταθέσουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο προτάσεις για τις στρατηγικές και πολιτικές που θα έπρεπε να ακολουθηθούν στο Ν. Αιγαίο για να πετύχουμε στροφή της οικονομίας προς πράσινη κατεύθυνση, για σύγχρονες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάδειξη των νησιών σε κέντρα πολιτιστικής και πνευματικής δημιουργίας.
Η δουλειά του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης δεν είναι καθόλου εύκολη με δεδομένο ότι ο θεσμός ξεκινάει με πολλά προβλήματα, κενά και έλλειψη πόρων και αυτό είναι ήδη τραγικά φανερό από τις πρώτες μέρες. Φαίνεται, όμως, να καταλαγιάζει η τοπικιστική αντιπαράθεση που δεν θα βοηθούσε να λυθούν τα προβλήματα, και να ωριμάζει η ανάγκη διαμόρφωσης κοινής περιφερειακής κουλτούρας. Πρέπει να πάμε, όμως, ένα βήμα παραπέρα και να αναζητήσουμε, οργανώσουμε κι αξιοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές προοπτικές του θεσμού.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει ιστορική ευθύνη να συμβάλλει στη χάραξη και στην προώθηση πολιτικών που θα περιορίσουν την ένταση της κρίσης και τις επιπτώσεις από τις κοινωνικά άδικες κι αναποτελεσματικές πολιτικές στην περιοχή μας, που θα συμβάλλουν στην σύγκλιση και στην κοινωνική συνοχή στο Ν. Αιγαίο σε μια εποχή που κινδυνεύει με διάλυση ο κοινωνικός ιστός και υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο οι αδύναμες στην περιοχή κοινωνικές υποδομές.
Η Περιφέρεια χρειάζεται να οργανωθεί στη βάση ενός νέου μοντέλου διοίκησης, ώστε να φτάνουν οι υπηρεσίες της κοντά στον πολίτη, ακόμα και στο πιο μικρό νησί, χωρίς να χρειάζεται ο νησιώτης να μετακινείται μακριά από τον τόπο του για να εξυπηρετείται. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί κατ' αρχή με την βέλτιστη χρήση της πληροφορικής και μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο οργάνωσης της Περιφέρειας. Για παράδειγμα, μπορούν να δημιουργηθούν Κέντρα της Περιφέρειας για την Εξυπηρέτηση των Πολιτών (που μπορούν να στελεχωθούν μέσω μετατάξεων) ή να υπάρξει συνεργασία με τα υπάρχοντα Κέντρα Εξυπηρέτησης των Πολιτών των Δήμων, ώστε μέσα από εκεί να πληροφορείται ο πολίτης για τις πολιτικές, τα προγράμματα της περιφέρειας αλλά να καταθέτει απόψεις, προτάσεις, ερωτήματα προς απάντηση. Μια νέα φιλοσοφία για την οργάνωση της διοίκησης πρέπει να αποτυπωθεί σε έναν σύγχρονο Οργανισμό για την Περιφέρεια, και γι αυτό προτείνουμε, ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ, την συγκρότηση από το Περιφερειακό Συμβούλιο μιας Επιτροπής που θα επεξεργαστεί – αξιοποιώντας και την ευρωπαϊκή εμπειρία αλλά και προτάσεις των νησιωτικών κοινωνιών και φορέων – ένα σχέδιο αναθεώρησης του Οργανισμού, που αποφασίστηκε χωρίς τους εκλεγμένους, με το ΠΔ 130/ ΦΕΚ Α' 223/ 27-12-2010. Η πρόταση αυτή θα πρέπει να συζητηθεί και ψηφιστεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο μέσα στο 2011, με την αυξημένη πλειοψηφία που απαιτείται, όπως προβλέπει η νομοθεσία.
Η Περιφέρεια και το Περιφερειακό Συμβούλιο έχουν να παίξουν πολύ σημαντικούς ρόλους, λαμβάνοντας υπόψη και ότι ελάχιστα πράγματα θα μπορέσουν να γίνουν τα επόμενα χρόνια αν η Περιφέρεια περιοριστεί στο επίπεδο της διαχείρισης των ελάχιστων υπαρχόντων πόρων:
- Το Περιφερειακό Συμβούλιο πρέπει να οργανωθεί και να θέσει ως πρώτη προτεραιότητά του την προσπάθεια επηρεασμού αλλά και αξιοποίησης των ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών ώστε να ενσωματώνουν τις διαστάσεις της νησιωτικότητας, όπως και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις. Πρέπει, όμως, το ΠΣ να διαμορφώσει, στο επόμενο 9μηνο και μέσα από διαβούλευση, ένα Σχέδιο Στρατηγικής για την Οικονομική, Κοινωνική και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα στο Ν. Αιγαίο αλλά και να επεξεργαστεί Στρατηγική για την σύγκλιση και την συνοχή στο Ν. Αιγαίο.
- Η Περιφέρεια πρέπει να βοηθήσει και να κατευθύνει τους Δήμους, μέσα από τις περιφερειακές πολιτικές που θα χαραχθούν από το Περιφερειακό Συμβούλιο, την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων που έχει κάθε νησί και η περιφέρεια συνολικά, καθώς και με την δημιουργία νέων εργαλείων (πχ Ταμείο Συνοχής στο Ν. Αιγαίο), στο να προωθηθεί συντονισμένα ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης για το Ν. Αιγαίο. Ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα βασίζεται στην πράσινη οικονομία, σε σύγχρονες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης, στην προστασία και βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος, στην ανάδειξη του σημαντικού ρόλου που μπορεί να παίξει το Ν. Αιγαίο στον πολιτισμό και στην πνευματική δημιουργία. Η Περιφέρεια πρέπει να βοηθήσει στο να έχουν συνοχή μεταξύ τους οι διάφορες πολιτικές (πχ ενεργειακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική, τουριστική – κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική). Να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες να εξασφαλίσουν νέες πηγές οικονομικών πόρων (από την παραγωγή πράσινης ενέργειας και την ανάπτυξη πράσινων καινοτομιών μέχρι την πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς πόρους μέσα από ανταγωνιστικά προγράμματα). Άμεσα αυτό επείγει να γίνει με ένα οικολογικά προσανατολισμένο, οικονομικά λογικό και αποτελεσματικό Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης των Απορριμμάτων που θα επικεντρώνει στη μείωση/πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων, ελαχιστοποιώντας τα απορρίμματα που οδηγούνται για ταφή και αποκλείοντας κάθε μορφή καύσης ή άλλης θερμικής επεξεργασίας τους.
Για να προωθηθούν αυτά πρέπει να υπάρχει αντιστοίχιση με τον τρόπο οργάνωσης και πολιτικής λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφέρειας. Γι αυτό προτείνουμε το Περιφερειακό Συμβούλιο να εκλέξει δυο νέες επιτροπές- όπως έχει δικαίωμα από τον νόμο.
- Μια Επιτροπή με στόχο την Σύγκλιση και Κοινωνική Συνοχή («Επιτροπή Περιφερειακής Συνοχής, Σύγκλισης, Νησιωτικότητας και Βιωσιμότητας») και
- Μια Επιτροπή με στόχο την ανάδειξη του πλούτου και του συγκριτικού πλεονεκτήματος που έχει το Ν. Αιγαίο («Επιτροπή Θαλάσσιας Πολιτικής, Αλιείας, Βιοποικιλότητας, Φυσικών Πόρων, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής».
Η Περιφέρεια χρειάζεται να διαμορφώσει ένα πιο συμμετοχική μοντέλο διαμόρφωσης και άσκησης πολιτικής, μια και οι πολίτες δεν εμπιστεύονται, αν δεν είναι οργισμένοι με το πολιτικό σύστημα και τον τρόπο άσκησης της πολιτικής μέχρι τώρα. Στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου πρέπει να συγκροτηθεί άμεσα, όπως προβλέπει η νομοθεσία – μετά από διεξοδική συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο – η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης (προβλέπεται από τον “Καλλικράτη”) καθώς και το Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων (έπρεπε ήδη να έχει συγκροτηθεί και να λειτουργεί όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο για το Νερό 2000/60).
Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ προτείνει να συγκροτηθούν, επίσης, σε επίπεδο Περιφέρειας 4 επιπλέον άτυπες, εισηγητικές επιτροπές, με τη συμμετοχή όχι μόνο εκλεγμένων συμβούλων αλλά και εκπροσώπων φορέων, που θα συνεργάζονται με τις δυο εκλεγμένες Επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου, όπως:
- Επιτροπή για την Πράσινη Οικονομία, την Καινοτομία, την Έρευνα, την Απασχόληση και την Κοινωνική Αλληλεγγύη (θα αφορά σε όλους τους οικονομικούς τομείς, πχ τουρισμό, γεωργία, κτηνοτροφία, ΜΜΕ κα)
- Επιτροπή Παιδείας, Πολιτισμού, Εθελοντισμού, Νεολαίας και Διαλόγου των Πολιτισμών
- Επιτροπή για βιώσιμη κινητικότητα, μεταφορές και συγκοινωνίες
- Επιτροπή Ισότητας, Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Εξάλειψης των Διακρίσεων και Θεμάτων Μετανάστευσης
Τις επόμενες μέρες θα αποστείλουμε αναλυτικά τις προτάσεις μας τόσο σε σας όσο και σε κοινωνικούς, επαγγελματικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς στην περιφέρεια μας, ώστε να ανοίξει δημόσια συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά. Επίσης, θα θέλαμε να ζητήσουμε να ενταχθεί η συζήτηση για τα θέματα αυτά στην ημερήσια διάταξη ενός από τα επόμενα Περιφερειακά Συμβούλια.
Με εκτίμηση
Νίκος Χρυσόγελος
Περιφερειακός Σύμβουλος
Γραμματέας προεδρείου Περιφερειακού Συμβουλίου
Στη Ρόδο για τα θέματα της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και του νησιού
Προτάσεις για την καλύτερη οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου κατέθεσε δημοσίως αλλά και με επιστολή του τη Δευτέρα 17/1/2010 στον Περιφερειάρχη κ Γ. Μαχαιρίδη και τους Περιφερειακούς Συμβούλους ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου, εν όψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 31 Ιανουαρίου. Παρόμοια επιστολή θα λάβουν τις επόμενες μέρες και οι επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς της περιφέρειας.
Τις προτάσεις αυτές θα παρουσιάσει ο Νίκος Χρυσόγελος την Κυριακή 30 Ιανουαρίου στην Νάξο (πρωί) και στη Σύρο (απόγευμα) ενόψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στην Σύρο. Με την επιστολή του προσκάλεσε μάλιστα τις άλλες παρατάξεις και τους Περιφερειακούς Συμβούλους καθώς και επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς να συμμετάσχουν στις δημόσιες αυτές συζητήσεις, ώστε να ανοίξει διάλογος για τον τρόπο οργάνωσης της Περιφέρειας πριν την συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Την Παρασκευή 14/1, σε συνέντευξη τύπου στη Ρόδο, ο Νίκος Χρυσόγελος παρουσίασε την πολιτική που θα ακολουθήσει η κίνηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο καθώς και τις προτάσεις και τις πρωτοβουλίες που θα προωθήσει σχετικά με την οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου για τους επόμενους μήνες.
Ο Νίκος Χρυσόγελος, μαζί με το μέλος της Γραμματείας του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και εκπρόσωπο τύπου της κίνησης Δημ. Γρηγοριάδη, συναντήθηκαν επίσης με τον Δήμαρχο Ροδίων κ. Στ. Κουσουρνά και συζήτησαν θέματα που αφορούν στις πολιτικές που πρέπει να προωθήσει ο Δήμος σχετικά με κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές, στο πλαίσιο μιας σύγχρονης αντίληψης για την διοίκηση, ώστε και οι πολίτες να μπορούν να ζήσουν καλύτερα με λιγότερα πλέον χρήματα αλλά και ο Δήμος να οργανωθεί σε νέα βάση, ώστε να εκπληρώνει τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό του ρόλο. Συζήτησαν θέματα όπως η βοήθεια στο σπίτι, η δημιουργία ενός “πράσινου γραφείο” στο Δήμο για δραστηριότητες και παρεμβάσεις σε θέματα ανακύκλωσης, πράσινης ενέργειας, επαναχρησιμοποίησης νερού, ενθάρρυνση πράσινων επενδύσεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οι δυο εκπρόσωποι του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ ανέπτυξαν ποια στρατηγική και ποιες άμεσες κινήσεις βλέπουν στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων για την μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων. Τόνισαν στον Δήμαρχο Ροδίων ότι είναι αντίθετοι στην καύση ή όποια άλλη θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων.
Το βράδυ ο Νίκος Χρυσόγελος συμμετείχε σε συνάντηση με στελέχη των Οικολόγων Πράσινων για τον προγραμματισμό της δράσης τους στα Δωδεκάνησα.
Τις προτάσεις αυτές θα παρουσιάσει ο Νίκος Χρυσόγελος την Κυριακή 30 Ιανουαρίου στην Νάξο (πρωί) και στη Σύρο (απόγευμα) ενόψει της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου στην Σύρο. Με την επιστολή του προσκάλεσε μάλιστα τις άλλες παρατάξεις και τους Περιφερειακούς Συμβούλους καθώς και επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς να συμμετάσχουν στις δημόσιες αυτές συζητήσεις, ώστε να ανοίξει διάλογος για τον τρόπο οργάνωσης της Περιφέρειας πριν την συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Την Παρασκευή 14/1, σε συνέντευξη τύπου στη Ρόδο, ο Νίκος Χρυσόγελος παρουσίασε την πολιτική που θα ακολουθήσει η κίνηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο καθώς και τις προτάσεις και τις πρωτοβουλίες που θα προωθήσει σχετικά με την οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου για τους επόμενους μήνες.
Ο Νίκος Χρυσόγελος, μαζί με το μέλος της Γραμματείας του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και εκπρόσωπο τύπου της κίνησης Δημ. Γρηγοριάδη, συναντήθηκαν επίσης με τον Δήμαρχο Ροδίων κ. Στ. Κουσουρνά και συζήτησαν θέματα που αφορούν στις πολιτικές που πρέπει να προωθήσει ο Δήμος σχετικά με κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές, στο πλαίσιο μιας σύγχρονης αντίληψης για την διοίκηση, ώστε και οι πολίτες να μπορούν να ζήσουν καλύτερα με λιγότερα πλέον χρήματα αλλά και ο Δήμος να οργανωθεί σε νέα βάση, ώστε να εκπληρώνει τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό του ρόλο. Συζήτησαν θέματα όπως η βοήθεια στο σπίτι, η δημιουργία ενός “πράσινου γραφείο” στο Δήμο για δραστηριότητες και παρεμβάσεις σε θέματα ανακύκλωσης, πράσινης ενέργειας, επαναχρησιμοποίησης νερού, ενθάρρυνση πράσινων επενδύσεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οι δυο εκπρόσωποι του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ ανέπτυξαν ποια στρατηγική και ποιες άμεσες κινήσεις βλέπουν στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων για την μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων. Τόνισαν στον Δήμαρχο Ροδίων ότι είναι αντίθετοι στην καύση ή όποια άλλη θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων.
Το βράδυ ο Νίκος Χρυσόγελος συμμετείχε σε συνάντηση με στελέχη των Οικολόγων Πράσινων για τον προγραμματισμό της δράσης τους στα Δωδεκάνησα.
Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν Αιγαίου ο Ν. Χρυσόγελος
Την Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011 συνεδρίασε για πρώτη φορά το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου, στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης Σύρου, για να εκλέξει το Προεδρείο του Περιφερειακού Συμβουλίου και τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής.
Η ψηφοφορία ανέδειξε ως Πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου τον Γιώργο Γκούφα (παράταξη Γ. Μαχαιρίδη) με ψήφους 43 υπέρ, 7 λευκά, Αντιπρόεδρο τον Γιάννη Γιαννακάκη (παράταξη Χ. Κόκκινου) με ψήφους 38 υπέρ, 12 λευκά και Γραμματέα τον Νίκο Χρυσόγελο (ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ) με ψήφους 43 υπέρ, 7 λευκά.
Τακτικά μέλη της 9μελούς Οικονομικής Επιτροπής – επικεφαλής είναι ο Περιφερειάρχης – εκλέχτηκαν ο Αντώνης Χατζηϊωάννου (32 ψήφοι), η Ευαγγελία Παπάτση (32), ο Βασίλης Μαργαράς (32), ο Αντώνης Κοκκιασμένος (30) και η Ειρήνη Σβύνου (27) από την πλειοψηφία, ενώ από την μείζονα αντιπολίτευση ο Χαράλαμπος Κόκκινος (31) και ο Γιώργος Παπαμανώλης (30) καθώς και ο Ευάγγελος Σιγάλας (27) από την “Λαϊκή Συσπείρωση”. Δεν εκλέχτηκε ο Νίκος Συρμαλένιος (19) των “Πολιτών Κόντρα στον Καιρό”.
Εκλέχτηκαν, επίσης, 8 αναπληρωματικά μέλη της Οικονομικής Επιτροπής, 5 από την πλειοψηφία, 2 από την μείζονα αντιπολίτευση και 1 από την “Λαϊκή Συσπείρωση”. Δεν εκλέχτηκε ο υποψήφιος των “Πολιτών κόντρα στον Καιρό”.
Δήλωση ανεξαρτητοποίησης από την παράταξη του κ. Κόκκινου κατέθεσε ο Περιφερειακός Σύμβουλος Γιώργος Ζωγραφίδης.
Δήλωση του Νίκου Χρυσόγελου:
Μετά τις ψηφοφορίες, ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου δήλωσε:
«Έχουμε δηλώσει ότι ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ, εκτός από την κριτική που θα ασκούμε σε ότι θεωρούμε στραβό, θα επιδιώκουμε με πρωτοβουλίες μας τη διαμόρφωση ισχυρών πλειοψηφιών στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων για μια βαθιά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή στην νησιωτική μας περιφέρεια. Αυτή την έννοια είχε εξάλλου και η υποψηφιότητά μου για τη θέση του Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου όπως - πιστεύω – εκπέμπει ως μήνυμα και η στάση των Περιφερειακών Συμβούλων που με εξέλεξαν στη θέση αυτή με μεγάλη πλειοψηφία.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει ιστορική ευθύνη να συμβάλλει στη χάραξη και στην προώθηση πολιτικών που θα περιορίσουν την ένταση της κρίσης και τις επιπτώσεις από τις κοινωνικά άδικες κι αναποτελεσματικές πολιτικές στην περιοχή μας, που θα συμβάλλουν στην σύγκλιση και στην κοινωνική συνοχή στο Ν. Αιγαίο σε μια εποχή που κινδυνεύει με διάλυση ο κοινωνικός ιστός και υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο οι αδύναμες στην περιοχή κοινωνικές υποδομές. Ελάχιστα πράγματα θα μπορέσει να κάνει τα επόμενα χρόνια στο επίπεδο της διαχείρισης υπαρχόντων πόρων. Μπορεί, όμως, να κάνει πολλά για να αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας, να συμβάλλει στην προώθηση ενός πιο βιώσιμου οικονομικού μοντέλου στην περιοχή μας και να προωθήσει τη νησιωτικότητα σε όλες τις πολιτικές. Κυρίως πρέπει να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες να εξασφαλίσουν νέες πηγές οικονομικών πόρων (από την παραγωγή πράσινης ενέργειας και την ανάπτυξη πράσινων καινοτομιών μέχρι την πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς πόρους μέσα από ανταγωνιστικά προγράμματα), να συνδυάσουν τη σοφία του παρελθόντος με σύγχρονες, πράσινες, οικολογικές λύσεις για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η δουλειά του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης δεν είναι καθόλου εύκολη με δεδομένο ότι ο θεσμός ξεκινάει με πολλά προβλήματα, κενά και έλλεψη πόρων και αυτό είναι ήδη τραγικά φανερό από τις πρώτες μέρες. Φαίνεται, όμως, να καταλαγιάζει η τοπικιστική αντιπαράθεση που δεν θα βοηθήσει να λυθούν τα προβλήματα, και να ωριμάζει η ανάγκη διαμόρφωσης κοινής περιφερειακής κουλτούρας. Πρέπει να πάμε, όμως, ένα βήμα παραπέρα και να αναζητήσουμε, οργανώσουμε κι αξιοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές προοπτικές του θεσμού.
Είμαστε έτοιμοι ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ να καταθέσουμε μια σειρά προτάσεων που αφορούν στην οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον σημαντικό τους ρόλο. Θα επιδιώξουμε με τις παρεμβάσεις μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αλλά και έξω από αυτό, να αναπτυχθεί μια κουλτούρα ουσιαστικού διαλόγου όχι μόνο μεταξύ των μελών του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και με τις νησιωτικές κοινωνίες καθώς και να στηθούν γέφυρες της Περιφέρειας και των νησιωτικών κοινωνιών με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και θεσμούς, κάτι στο οποίο θα επενδύσουμε ιδιαίτερα”.
Η ψηφοφορία ανέδειξε ως Πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου τον Γιώργο Γκούφα (παράταξη Γ. Μαχαιρίδη) με ψήφους 43 υπέρ, 7 λευκά, Αντιπρόεδρο τον Γιάννη Γιαννακάκη (παράταξη Χ. Κόκκινου) με ψήφους 38 υπέρ, 12 λευκά και Γραμματέα τον Νίκο Χρυσόγελο (ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ) με ψήφους 43 υπέρ, 7 λευκά.
Τακτικά μέλη της 9μελούς Οικονομικής Επιτροπής – επικεφαλής είναι ο Περιφερειάρχης – εκλέχτηκαν ο Αντώνης Χατζηϊωάννου (32 ψήφοι), η Ευαγγελία Παπάτση (32), ο Βασίλης Μαργαράς (32), ο Αντώνης Κοκκιασμένος (30) και η Ειρήνη Σβύνου (27) από την πλειοψηφία, ενώ από την μείζονα αντιπολίτευση ο Χαράλαμπος Κόκκινος (31) και ο Γιώργος Παπαμανώλης (30) καθώς και ο Ευάγγελος Σιγάλας (27) από την “Λαϊκή Συσπείρωση”. Δεν εκλέχτηκε ο Νίκος Συρμαλένιος (19) των “Πολιτών Κόντρα στον Καιρό”.
Εκλέχτηκαν, επίσης, 8 αναπληρωματικά μέλη της Οικονομικής Επιτροπής, 5 από την πλειοψηφία, 2 από την μείζονα αντιπολίτευση και 1 από την “Λαϊκή Συσπείρωση”. Δεν εκλέχτηκε ο υποψήφιος των “Πολιτών κόντρα στον Καιρό”.
Δήλωση ανεξαρτητοποίησης από την παράταξη του κ. Κόκκινου κατέθεσε ο Περιφερειακός Σύμβουλος Γιώργος Ζωγραφίδης.
Δήλωση του Νίκου Χρυσόγελου:
Μετά τις ψηφοφορίες, ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου δήλωσε:
«Έχουμε δηλώσει ότι ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ, εκτός από την κριτική που θα ασκούμε σε ότι θεωρούμε στραβό, θα επιδιώκουμε με πρωτοβουλίες μας τη διαμόρφωση ισχυρών πλειοψηφιών στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων για μια βαθιά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αλλαγή στην νησιωτική μας περιφέρεια. Αυτή την έννοια είχε εξάλλου και η υποψηφιότητά μου για τη θέση του Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου όπως - πιστεύω – εκπέμπει ως μήνυμα και η στάση των Περιφερειακών Συμβούλων που με εξέλεξαν στη θέση αυτή με μεγάλη πλειοψηφία.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει ιστορική ευθύνη να συμβάλλει στη χάραξη και στην προώθηση πολιτικών που θα περιορίσουν την ένταση της κρίσης και τις επιπτώσεις από τις κοινωνικά άδικες κι αναποτελεσματικές πολιτικές στην περιοχή μας, που θα συμβάλλουν στην σύγκλιση και στην κοινωνική συνοχή στο Ν. Αιγαίο σε μια εποχή που κινδυνεύει με διάλυση ο κοινωνικός ιστός και υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο οι αδύναμες στην περιοχή κοινωνικές υποδομές. Ελάχιστα πράγματα θα μπορέσει να κάνει τα επόμενα χρόνια στο επίπεδο της διαχείρισης υπαρχόντων πόρων. Μπορεί, όμως, να κάνει πολλά για να αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας, να συμβάλλει στην προώθηση ενός πιο βιώσιμου οικονομικού μοντέλου στην περιοχή μας και να προωθήσει τη νησιωτικότητα σε όλες τις πολιτικές. Κυρίως πρέπει να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες να εξασφαλίσουν νέες πηγές οικονομικών πόρων (από την παραγωγή πράσινης ενέργειας και την ανάπτυξη πράσινων καινοτομιών μέχρι την πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς πόρους μέσα από ανταγωνιστικά προγράμματα), να συνδυάσουν τη σοφία του παρελθόντος με σύγχρονες, πράσινες, οικολογικές λύσεις για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η δουλειά του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης δεν είναι καθόλου εύκολη με δεδομένο ότι ο θεσμός ξεκινάει με πολλά προβλήματα, κενά και έλλεψη πόρων και αυτό είναι ήδη τραγικά φανερό από τις πρώτες μέρες. Φαίνεται, όμως, να καταλαγιάζει η τοπικιστική αντιπαράθεση που δεν θα βοηθήσει να λυθούν τα προβλήματα, και να ωριμάζει η ανάγκη διαμόρφωσης κοινής περιφερειακής κουλτούρας. Πρέπει να πάμε, όμως, ένα βήμα παραπέρα και να αναζητήσουμε, οργανώσουμε κι αξιοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές προοπτικές του θεσμού.
Είμαστε έτοιμοι ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ να καταθέσουμε μια σειρά προτάσεων που αφορούν στην οργάνωση της Περιφέρειας και του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον σημαντικό τους ρόλο. Θα επιδιώξουμε με τις παρεμβάσεις μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αλλά και έξω από αυτό, να αναπτυχθεί μια κουλτούρα ουσιαστικού διαλόγου όχι μόνο μεταξύ των μελών του Περιφερειακού Συμβουλίου αλλά και με τις νησιωτικές κοινωνίες καθώς και να στηθούν γέφυρες της Περιφέρειας και των νησιωτικών κοινωνιών με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και θεσμούς, κάτι στο οποίο θα επενδύσουμε ιδιαίτερα”.
Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011
Ομιλία στο Περιφερ Συμβούλιο Ν. Αιγαίου μετά την ορκωμοσία
Παρέμβαση του Νίκου Χρυσόγελου, περιφερειακού Συμβούλου Ν. Αιγαίου με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, μετά την ορκωμοσία στις 22/12/2010 στη Σύρο:
«Κατ’ αρχήν να ευχηθώ σε όσους εκλέχτηκαν στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν Αιγαίου να έχουν έναν δημιουργικό ρόλο για το καλό των νησιών και των νησιωτικών κοινωνιών. Θα έλεγα ότι θα έχουμε έναν σημαντικό ρόλο μια και είμαστε οι πρώτοι που εκλέχτηκαν σε ένα θεσμό που έχει αρκετά θετικά, πολλές αδυναμίες και πολλά λάθη και θα πρέπει εμείς να βάλουμε τις βάσεις για το πως θα λειτουργήσει αυτός ο θεσμός με βιώσιμο τρόπο μακροχρόνια.
Ως Περιφερειακοί Σύμβουλοι έχουμε πολύ μεγαλύτερες ευθύνες σήμερα να αποδείξουμε ότι υπάρχει μια διαφορετική πολιτική, ιδιαίτερα σε μια εποχή που αυτό που ονομάζουμε πολιτική αλλά και οι πολιτικοί έχουν απαξιωθεί, εξαιτίας βέβαια των λαθών και επιλογών που έκαναν οι ίδιοι οι πολιτικοί. Η σημερινή κρίση δεν είναι άσχετη με το πώς αναπτύχθηκε η πολιτική στη χώρα μας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Οι πολίτες του Ν. Αιγαίου με την ψήφο τους μας επέλεξαν ως αντιπολίτευση, όμως θα είμαστε μια δημιουργική αντιπολίτευση, θα ασκούμε κριτική αλλά ταυτοχρόνως θα αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και θα καταθέτουμε προτάσεις πολιτικών αλλαγών στις οποίες θα επιδιώκουμε να διαμορφώνονται πλειοψηφίες. Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ θα επιδιώξουμε σ' αυτό το Περιφερειακό Συμβούλιο να εκφράσουμε μια πολιτική που δίνει λύσεις στα προβλήματα, που βοηθάει στο να αλλάξουνε όσα σήμερα είναι στραβά και ανάποδα στην περιοχή μας, αφού είναι μια περιοχή με μεγάλα προβλήματα, σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, με γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, με μικρά και μεγάλα νησιά, με τεράστιες ελλείψεις σε κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές αλλά και με πλήρη σχεδόν εξάρτηση από το πετρέλαιο. Θα ήταν μεγάλο λάθος να ξεκινήσει, λοιπόν, το Περιφερειακό Συμβούλιο με τοπικιστικές και γεωγραφικές αντιπαραθέσεις, ενώ έχουμε τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε και να προωθήσουμε μια διαφορετική πολιτική για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, ένα διαφορετικό μοντέλο για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον και τον πολιτισμό.
Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ έχουμε διατυπώσει και δημόσια την πρότασή μας, πριν ακόμα την ορκωμοσία των Περιφερειακών Συμβούλων, ώστε να φτάσει η Περιφέρεια κοντά στους πολίτες σε κάθε νησί, ακόμα και στο πιο μικρό, με ουσιαστικό και όχι τυπικό/ μηχανικό τρόπο, ώστε να μπορεί ο πολίτης να εξυπηρετείται εκεί που είναι, να μην χρειάζεται να μετακινείται για θέματα που αφορούν στην Περιφέρεια. Το κύριο θέμα, λοιπόν, δεν αφορά στο που θα είναι τα γραφεία των Γενικών Διευθύνσεων της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου αλλά στο πώς θα οργανωθεί η Περιφέρεια, έτσι ώστε ο πολίτης ακόμα και στο νησί με τους 100 κατοίκους να έχει κοντά του μία υπηρεσία, κάτι σαν Κέντρο Ενημέρωσης Πολιτών για την Περιφέρεια, μέσω της οποία θα ενημερώνεται ισότιμα με όλους τους άλλους νησιώτες, θα έχει πρόσβαση σε προγράμματα και σε αμφίδρομη πληροφόρηση, θα μπορεί να καταθέτει προτάσεις και απόψεις και αυτές να φτάνουν στους φορείς και τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, να μετέχει στην διαβούλευση για θέματα και πολιτικές που αφορούν στην περιοχή του Ν. Αιγαίου, να παίρνει τις απαντήσεις που χρειάζεται από τις υπηρεσίες όπου κι αν είναι η έδρα τους, άμεσα και χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί ο ίδιος.
Το σχέδιο που έχει παρουσιαστεί για τον Οργανισμό της Περιφέρειας είναι μια πρόχειρη συρραφή της μέχρι τώρα λειτουργίας της Περιφέρειας και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Χαρακτηρίζεται από απουσία οράματος αλλά και άγνοια των δομών και του ρόλου των ευρωπαϊκών περιφερειών. Δεν υπάρχει στοιχειωδώς αντιστοιχία του τρόπου οργάνωσης της Περιφέρειας με αυτόν της κεντρικής ή ευρωπαϊκής διοίκησης (πχ δεν αντιστοιχούν οι Γενικές Διευθύνσεις της Περιφέρειας με τα υπουργεία ή με τις Γενικές Διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Στην Περιφέρεια συσσωρεύεται μεγάλος όγκος γραφειοκρατικών αρμοδιοτήτων χωρίς να διαφαίνεται η διαδικασία που θα συμβάλλει στην αλληλεπίδραση περιφερειακής, ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής. Ένα δεύτερο, λοιπόν, πολύ σημαντικό θέμα, με το οποίο πρέπει να ασχοληθεί αμέσως μετά την συγκρότησή του το Περιφερειακό Συμβούλιο, είναι η επεξεργασία του τρόπου και της δομής οργάνωσης της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, η επεξεργασία δηλαδή ενός Οργανισμού για την Περιφέρεια που να είναι σύγχρονος, ευρωπαϊκός, να ανταποκρίνεται στη νησιωτικότητα, στην ανάγκη για κοινωνική και οικονομική σύγκλιση καθώς και κοινωνική αλληλεγγύη, για ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα προωθεί την στροφή της οικονομίας σε πράσινη κατεύθυνση, θα θέτει την προστασία του νησιωτικού περιβάλλοντος στο κέντρο των επιλογών των διαφορετικών μορφών οικονομικής δραστηριότητας.
Παράλληλα, το Περιφερειακό Συμβούλιο, σε διαβούλευση με τους φορείς του Ν. Αιγαίου και τις νησιωτικές κοινωνίες, πρέπει μέσα στο 1ο εννεάμηνο του 2011 να επεξεργαστεί σε βάθος ένα Στρατηγικό Σχέδιο για την Οικονομική, Κοινωνική και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα του Ν. Αιγαίου και την ανάπτυξη συνεκτικών επιμέρους πολιτικών και εργαλείων εφαρμογής. Με τις ιδιαιτερότητες που έχει η περιφέρειά μας, πρέπει να δούμε άμεσα πως θα συγκροτηθεί και θα λειτουργήσει η Επιτροπή Διαβούλευσης που προβλέπεται από τον νόμο. Ο κίνδυνος όμως εκφυλισμού και αδρανοποίησής της ήδη από την αρχή είναι μεγάλος αφού δεν φαίνεται να υπάρχουν εργαλεία υποστήριξης της λειτουργίας της. Επίσης, ως Περιφέρεια πρέπει να κερδίσουμε από την εμπειρία των άλλων ευρωπαϊκών περιφερειών, να συμμετάσχουμε και να παίξουμε ουσιαστικό ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις αλλά και να επιδιώξουμε οργανωμένα και αποτελεσματικά όλες οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί θεσμοί να ενσωματώνουν τη νησιωτικότητα όταν λαμβάνουν αποφάσεις που μπορεί να επηρεάσουν τη ζωή και το μέλλον των νησιωτικών κοινωνιών.
Έχουμε, λοιπόν, μπροστά μας μεγάλες ευθύνες, υποχρεώσεις αλλά και ευκαιρίες για να συμβάλουμε ως Περιφερειακό Συμβούλιο στη διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων που θα κάνουν την νησιωτικότητα πλεονέκτημα και θα επιτρέπουν να αξίζει να ζουν οι πολίτες και στο πιο μικρό νησί 12 μήνες το χρόνο, ιδιαίτερα σε μια εποχή πολύπλευρης κρίσης και εφαρμογής κοινωνικά άδικων πολιτικών. Πρέπει να δείξουμε ότι οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι και το Περιφερειακό Συμβούλιο δεν έχουν διακοσμητικό ρόλο αλλά μπορούν να επεξεργάζονται πολιτικές, να συντάσσουν εκθέσεις, να αξιολογούν σε βάθος τις επιμέρους και συνολικές πολιτικές, να αναλαμβάνουν ουσιαστικούς ρόλους, να κερδίζουν από τον πλούτο ιδεών αλλά και από την κριτική».
«Κατ’ αρχήν να ευχηθώ σε όσους εκλέχτηκαν στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν Αιγαίου να έχουν έναν δημιουργικό ρόλο για το καλό των νησιών και των νησιωτικών κοινωνιών. Θα έλεγα ότι θα έχουμε έναν σημαντικό ρόλο μια και είμαστε οι πρώτοι που εκλέχτηκαν σε ένα θεσμό που έχει αρκετά θετικά, πολλές αδυναμίες και πολλά λάθη και θα πρέπει εμείς να βάλουμε τις βάσεις για το πως θα λειτουργήσει αυτός ο θεσμός με βιώσιμο τρόπο μακροχρόνια.
Ως Περιφερειακοί Σύμβουλοι έχουμε πολύ μεγαλύτερες ευθύνες σήμερα να αποδείξουμε ότι υπάρχει μια διαφορετική πολιτική, ιδιαίτερα σε μια εποχή που αυτό που ονομάζουμε πολιτική αλλά και οι πολιτικοί έχουν απαξιωθεί, εξαιτίας βέβαια των λαθών και επιλογών που έκαναν οι ίδιοι οι πολιτικοί. Η σημερινή κρίση δεν είναι άσχετη με το πώς αναπτύχθηκε η πολιτική στη χώρα μας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Οι πολίτες του Ν. Αιγαίου με την ψήφο τους μας επέλεξαν ως αντιπολίτευση, όμως θα είμαστε μια δημιουργική αντιπολίτευση, θα ασκούμε κριτική αλλά ταυτοχρόνως θα αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και θα καταθέτουμε προτάσεις πολιτικών αλλαγών στις οποίες θα επιδιώκουμε να διαμορφώνονται πλειοψηφίες. Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ θα επιδιώξουμε σ' αυτό το Περιφερειακό Συμβούλιο να εκφράσουμε μια πολιτική που δίνει λύσεις στα προβλήματα, που βοηθάει στο να αλλάξουνε όσα σήμερα είναι στραβά και ανάποδα στην περιοχή μας, αφού είναι μια περιοχή με μεγάλα προβλήματα, σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, με γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, με μικρά και μεγάλα νησιά, με τεράστιες ελλείψεις σε κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές αλλά και με πλήρη σχεδόν εξάρτηση από το πετρέλαιο. Θα ήταν μεγάλο λάθος να ξεκινήσει, λοιπόν, το Περιφερειακό Συμβούλιο με τοπικιστικές και γεωγραφικές αντιπαραθέσεις, ενώ έχουμε τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε και να προωθήσουμε μια διαφορετική πολιτική για την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, ένα διαφορετικό μοντέλο για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον και τον πολιτισμό.
Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ έχουμε διατυπώσει και δημόσια την πρότασή μας, πριν ακόμα την ορκωμοσία των Περιφερειακών Συμβούλων, ώστε να φτάσει η Περιφέρεια κοντά στους πολίτες σε κάθε νησί, ακόμα και στο πιο μικρό, με ουσιαστικό και όχι τυπικό/ μηχανικό τρόπο, ώστε να μπορεί ο πολίτης να εξυπηρετείται εκεί που είναι, να μην χρειάζεται να μετακινείται για θέματα που αφορούν στην Περιφέρεια. Το κύριο θέμα, λοιπόν, δεν αφορά στο που θα είναι τα γραφεία των Γενικών Διευθύνσεων της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου αλλά στο πώς θα οργανωθεί η Περιφέρεια, έτσι ώστε ο πολίτης ακόμα και στο νησί με τους 100 κατοίκους να έχει κοντά του μία υπηρεσία, κάτι σαν Κέντρο Ενημέρωσης Πολιτών για την Περιφέρεια, μέσω της οποία θα ενημερώνεται ισότιμα με όλους τους άλλους νησιώτες, θα έχει πρόσβαση σε προγράμματα και σε αμφίδρομη πληροφόρηση, θα μπορεί να καταθέτει προτάσεις και απόψεις και αυτές να φτάνουν στους φορείς και τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, να μετέχει στην διαβούλευση για θέματα και πολιτικές που αφορούν στην περιοχή του Ν. Αιγαίου, να παίρνει τις απαντήσεις που χρειάζεται από τις υπηρεσίες όπου κι αν είναι η έδρα τους, άμεσα και χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί ο ίδιος.
Το σχέδιο που έχει παρουσιαστεί για τον Οργανισμό της Περιφέρειας είναι μια πρόχειρη συρραφή της μέχρι τώρα λειτουργίας της Περιφέρειας και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Χαρακτηρίζεται από απουσία οράματος αλλά και άγνοια των δομών και του ρόλου των ευρωπαϊκών περιφερειών. Δεν υπάρχει στοιχειωδώς αντιστοιχία του τρόπου οργάνωσης της Περιφέρειας με αυτόν της κεντρικής ή ευρωπαϊκής διοίκησης (πχ δεν αντιστοιχούν οι Γενικές Διευθύνσεις της Περιφέρειας με τα υπουργεία ή με τις Γενικές Διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Στην Περιφέρεια συσσωρεύεται μεγάλος όγκος γραφειοκρατικών αρμοδιοτήτων χωρίς να διαφαίνεται η διαδικασία που θα συμβάλλει στην αλληλεπίδραση περιφερειακής, ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής. Ένα δεύτερο, λοιπόν, πολύ σημαντικό θέμα, με το οποίο πρέπει να ασχοληθεί αμέσως μετά την συγκρότησή του το Περιφερειακό Συμβούλιο, είναι η επεξεργασία του τρόπου και της δομής οργάνωσης της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, η επεξεργασία δηλαδή ενός Οργανισμού για την Περιφέρεια που να είναι σύγχρονος, ευρωπαϊκός, να ανταποκρίνεται στη νησιωτικότητα, στην ανάγκη για κοινωνική και οικονομική σύγκλιση καθώς και κοινωνική αλληλεγγύη, για ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα προωθεί την στροφή της οικονομίας σε πράσινη κατεύθυνση, θα θέτει την προστασία του νησιωτικού περιβάλλοντος στο κέντρο των επιλογών των διαφορετικών μορφών οικονομικής δραστηριότητας.
Παράλληλα, το Περιφερειακό Συμβούλιο, σε διαβούλευση με τους φορείς του Ν. Αιγαίου και τις νησιωτικές κοινωνίες, πρέπει μέσα στο 1ο εννεάμηνο του 2011 να επεξεργαστεί σε βάθος ένα Στρατηγικό Σχέδιο για την Οικονομική, Κοινωνική και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα του Ν. Αιγαίου και την ανάπτυξη συνεκτικών επιμέρους πολιτικών και εργαλείων εφαρμογής. Με τις ιδιαιτερότητες που έχει η περιφέρειά μας, πρέπει να δούμε άμεσα πως θα συγκροτηθεί και θα λειτουργήσει η Επιτροπή Διαβούλευσης που προβλέπεται από τον νόμο. Ο κίνδυνος όμως εκφυλισμού και αδρανοποίησής της ήδη από την αρχή είναι μεγάλος αφού δεν φαίνεται να υπάρχουν εργαλεία υποστήριξης της λειτουργίας της. Επίσης, ως Περιφέρεια πρέπει να κερδίσουμε από την εμπειρία των άλλων ευρωπαϊκών περιφερειών, να συμμετάσχουμε και να παίξουμε ουσιαστικό ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις αλλά και να επιδιώξουμε οργανωμένα και αποτελεσματικά όλες οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί θεσμοί να ενσωματώνουν τη νησιωτικότητα όταν λαμβάνουν αποφάσεις που μπορεί να επηρεάσουν τη ζωή και το μέλλον των νησιωτικών κοινωνιών.
Έχουμε, λοιπόν, μπροστά μας μεγάλες ευθύνες, υποχρεώσεις αλλά και ευκαιρίες για να συμβάλουμε ως Περιφερειακό Συμβούλιο στη διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων που θα κάνουν την νησιωτικότητα πλεονέκτημα και θα επιτρέπουν να αξίζει να ζουν οι πολίτες και στο πιο μικρό νησί 12 μήνες το χρόνο, ιδιαίτερα σε μια εποχή πολύπλευρης κρίσης και εφαρμογής κοινωνικά άδικων πολιτικών. Πρέπει να δείξουμε ότι οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι και το Περιφερειακό Συμβούλιο δεν έχουν διακοσμητικό ρόλο αλλά μπορούν να επεξεργάζονται πολιτικές, να συντάσσουν εκθέσεις, να αξιολογούν σε βάθος τις επιμέρους και συνολικές πολιτικές, να αναλαμβάνουν ουσιαστικούς ρόλους, να κερδίζουν από τον πλούτο ιδεών αλλά και από την κριτική».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
.JPG)
