Συζήτηση με βάση επιστημονικά στοιχεία

Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών απέτυχε: Καιρός για νέα προσέγγιση με κριτήριο την υγεία και κοινωνική συνοχή

 

Εκδήλωση που οργάνωσε ο Ν. Χρυσόγελος στο Ευρωκοινοβούλιο

 

Το βίντεο της εκδήλωσης είναι διαθέσιμο εδώ:

http://www.livestream.com/ecogreenstv/video?clipId=flv_603f46de-3db8-4a4a-ba1a-55c35c648b02

 

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και υψηλή εκπροσώπηση, εκδήλωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπό την αιγίδα του βουλευτή των Οικολόγων Πράσινων, Νίκου Χρυσόγελου, με θέμα "Εκσυγχρονίζοντας το παγκόσμιο σύστημα ελέγχου των ναρκωτικών - Μπορεί η ΕΕ να είναι στην πρωτοπορία;"

 

Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο Michel Kazatchkine, καθηγητής της ιατρικής, πρώην εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας και ο Pavel Bem, μέλος του Κοινοβουλίου της Τσεχικής Δημοκρατίας και πρώην Δήμαρχος της Πράγας, που εκπροσώπησαν τη Παγκόσμια Επιτροπή για τη πολιτική των ναρκωτικών (GlobalCommissionforDrugPolicy).

 

Συμμετείχαν, επίσης, ο διπλωμάτης Pierre Vimont, εκτελεστικός γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης υπό την λαίδη Άστον, η υποδιευθύντρια της μονάδας για τη πολιτική των ναρκωτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής PaolaTardioli- Schiavo, ο Danillo Balota συντονιστής διεθνών σχέσεων του Ευρωπαϊκού Κέντρου παρακολούθησης των ναρκωτικών και της τοξικομανίας (EMCDDA), ο Πρέσβης της Βολιβίας, καθώς και πολλοί εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Προεδρίας και του Συμβουλίου, Ευρωβουλευτές και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών και φορέων όπως το Transnational Institute και το Global Drug Policy Programme. Τη συζήτηση συντόνισε ο Mike Trace του διεθνούς οργανισμού International Drug Policy Consortium.

 

Η αξιολόγηση των κατασταλτικών πολιτικών μείωσης της ζήτησης και διακίνησης ναρκωτικών πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικές έρευνες και όχι ιδεολογικές προκαταλήψεις και ταμπού, καθώς και να αποτελεί τη βάση για τον επανασχεδιασμό και τη μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά. Πολλοί φορείς και οι κεντρικοί ομιλητές τόνισαν την ανάγκη να τεθούν στο κέντρο της πολιτικής για τα ναρκωτικά τα θέματα της υγείας και της μείωσης της βλάβης τόσο στα άτομα όσο και στην κοινωνία. Οι πολιτικές που σχεδιάστηκαν πριν πολλές δεκαετίες δεν είχαν υπόψη τους καν τη μόλυνση από τον ιό HIV/AIDS.

 

Το θέμα των ναρκωτικών δεν αφορά μειοψηφίες αλλά το σύνολο της κοινωνίας, όπως αναλύθηκε από τους συμμετέχοντες ομιλητές της εκδήλωσης. Κι αυτό γιατί όπως αναφέρεται σε πολλές εκθέσεις και κυρίως στην Έκθεση "Reuter-Trautmann" [1] που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πενήντα χρόνια απαγόρευσης έφεραν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: την αύξηση δηλαδή της ζήτησης και της προσφοράς παράνομων ουσιών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της «Ετήσιας Παγκόσμιας Έκθεσης για τα Ναρκωτικά του ΟΗΕ για το 2010", από το 1998 το συνολικό δυναμικό παραγωγής οπίου αυξήθηκε κατά 78%, ενώ η κοκαΐνη και η παραγωγή κάνναβης παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις κάθε χρόνο.
Ο ετήσιος τζίρος της παγκόσμιας αγοράς παράνομων ναρκωτικών ουσιών εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 400-450 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο ετήσιος τζίρος της ευρωπαϊκής αγοράς κάνναβης υπερβαίνει τα 35 -40 δις δολάρια. Οι χρήστες είναι περισσότεροι από ποτέ. Και κάθε μία ώρα πεθαίνει ένας άνθρωπος εξαιτίας της χρήσης ναρκωτικών,  και συνεχώς εμφανίζονται νέες συνθετικές ναρκωτικές ουσίες. Το 2011 το ήμισυ σχεδόν του συνολικού πληθυσμού των ελληνικών φυλακών είναι έγκλειστοι για αδικήματα που συνδέονται με ναρκωτικά, κατά πλειοψηφία για κατοχή και χρήση, ενώ υπήρξε μια δραματική αύξηση κατά 1000% στην διάδοση του ιού HIV/ AIDS μεταξύ των χρηστών ηρωίνης στην Ελλάδα.

 

Οι κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης παρουσίασαν τη διεθνή πρωτοβουλία "Παγκόσμια Επιτροπή για τη πολιτική των ναρκωτικών" [1] που συστήθηκε από 19 προσωπικότητες διεθνούς βεληνεκούς (πρώην πρόεδροι Βραζιλίας, Κολομβίας, Μεξικού και Ελβετίας, ο πρώην ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, και άλλοι εξέχοντες διανοούμενοι, πολιτικοί, στελέχη ιδρυμάτων και επιχειρηματίες), που έχει στόχο να σταματήσει ο παράλογος “πόλεμος κατά των ναρκωτικών” και να συμβάλλει σε ένα διεθνή διάλογο, ενημερωμένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο, για να βρεθούν οι πιο ανθρώπινοι και αποτελεσματικοί τρόποι για να μειωθούν οι βλάβες που προκαλεί η χρήση ουσιών στον άνθρωπο και την κοινωνία.

 

Οι κεντρικοί ομιλητές παρουσίασαν τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης [2] που συνέταξε η Παγκόσμια Επιτροπή που προτείνει την παύση της ποινικοποίησης και του στιγματισμού των χρηστών ουσιών που δεν βλάπτουν άλλους, ενώ ενθαρρύνει τον πειραματισμό των Κυβερνήσεων με εναλλακτικά μοντέλα νομικής ρύθμισης των ουσιών, ιδιαίτερα για την κάνναβη, για να καταπολεμηθεί το οργανωμένο έγκλημα και να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία και η ακεραιότητα των πολιτών. Προτείνει, επίσης, ότι πρέπει να εμπλουτιστεί ο πλουραλισμός των θεραπευτικών μεθόδων, όχι μόνο με θεραπείες υποκατάστατων (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη), αλλά και με προγράμματα κλινικής χορήγησης ηρωίνης και καθαρών σύνεργων ακόμη και μέσα σε καταστήματα εγκλεισμού, ενώ τονίζει ότι οι χώρες που εξακολουθούν και επενδύουν στην καταστολή πρέπει να εστιάσουν στο οργανωμένο έγκλημα και όχι τους χρήστες, για τους οποίους πρέπει να παρέχεται επιστημονικά τεκμηριωμένη  πληροφόρηση για την πρόληψη και τη μείωση της βλάβης. Καταλήγει δε ότι είναι καιρός να σπάσουμε τα ταμπού, να αξιολογήσουμε τις πολιτικές που εφαρμόζονται με γνώμονα το κόστος και την ωφέλεια- αποτελεσματικότητά τους, και να αντικαταστήσουμε τις πολιτικές που στηρίζονται σε ιδεοληψίες και ηθικούς δογματισμούς, με πολιτικές που είναι δημοσιονομικά ορθές και στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και καλές πρακτικές που μειώνουν τη βλάβη και διασφαλίζουν τη δημόσια υγεία.

 

Οι περισσότεροι ομιλητές συνηγόρησαν στο γεγονός ότι ο παγκόσμιος πόλεμος κατά των ναρκωτικών έχει αποτύχει πλήρως και έχει πολλές αθέμιτες και καταστροφικές συνέπειες παγκοσμίως. Οι πολιτικές της απαγόρευσης δημιουργούν μεγαλύτερη βλάβη από όση προλαμβάνουν. Θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο να μετατοπιστούν οι πόροι από την ποινικοποίηση δεκάδων εκατομμυρίων, πολλές φορές κατά τα άλλα νομοταγών πολιτών, και να μετακινηθούν προς μια προσέγγιση που βασίζεται στον τομέα της υγείας, της πρόληψης, της περίθαλψης, της μείωσης της βλάβης, της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα στοιχεία συνεχώς αποδεικνύουν ότι οι προσεγγίσεις που βασίζονται στη υγεία φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την ποινικοποίηση.

  

[1] www.globalcommissionondrugs.org

[2]http://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/themes/gcdp_v1/pdf/Global_Commission_Report_English.pdf

 

Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του ευρωβουλευτή Νίκου Χρυσόγελου:

 

Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι

Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στην εκδήλωσή μας. Θα ήθελα πρώτα απ' όλα να ευχαριστήσω την Παγκόσμια Επιτροπή για την πολιτική των Ναρκωτικών και τον IDPCπου μας έδωσε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε ένα τόσο σημαντικό και υψηλού επιπέδου διάλογο για να συζητήσουμε ένα κρίσιμο ζήτημα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως ταμπού σε πολλές χώρες.

Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας:

-    Τον Pavel Bem, μέλος του Κοινοβουλίου της Τσεχίας και πρώην δήμαρχο της Πράγας

- Τον Michel Kazatchkine, καθηγητή ιατρικής, πρώην εκτελεστικό διευθυντή του Παγκόσμιου Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας.

-  Τον Mike Trace από το διεθνή οργανισμό IDPCκαι φυσικά όλους τους διακεκριμένους συμμετέχοντες.

- Υπάρχει τελευταία μια ευρέως διαδεδομένη κοινωνική, επιστημονική και πολιτική αντίδραση προς τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του παγκόσμιου συστήματος ελέγχου των ναρκωτικών.

 

Ένα πολυμερές σύστημα ελέγχου των ναρκωτικών που αρχικά είχε σχεδιαστεί για να κάνει το κόσμο ένα πιο ασφαλές και υγιές μέρος για όλους τους πολίτες, μέσω της "εξάλειψης ή της σημαντικής μείωσης" της προσφοράς και της ζήτησης των παράνομων ουσιών.

 

Όπως αναφέρεται σε πολλές εκθέσεις και κυρίως την Έκθεση "Reuter-Trautmann" [1] που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πενήντα χρόνια απαγόρευσης έφεραν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: την αύξηση δηλαδή της ζήτησης και της προσφοράς παράνομων ουσιών.

Ακόμη και αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν πρόσφατα ότι ο "πόλεμος κατά των ναρκωτικών" έχει σαφώς αποτύχει, καθώς έχει πολύ μεγάλο κόστος για την κοινωνία και την οικονομία (αύξηση φυλακίσεων, θανάτων, βλαβών στους χρήστες, εγκληματικότητας που σχετίζεται με την κατάχρηση ουσιών και κόστους καταστολής), ενώ αποφέρει τεράστια έσοδα στο οργανωμένο έγκλημα.

Δεδομένου ότι η απαγορευτική πολιτική έχει αποτύχει στους πρωταρχικούς της στόχους, με σαφή υπέρβαρο του κόστους έναντι της ωφέλειας, και έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για μια άμεση νομική μεταρρύθμιση που θα μείωνε τις βλάβες στους χρήστες, τη κοινωνία και την οικονομία.

 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της «Ετήσιας Παγκόσμιας Έκθεσης για τα Ναρκωτικά του ΟΗΕ για το 2010", από το 1998 το συνολικό δυναμικό παραγωγής οπίου αυξήθηκε κατά 78%, ενώ η κοκαΐνη και η παραγωγή κάνναβης παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις κάθε χρόνο.

Οι χρήστες είναι περισσότεροι από ποτέ:

- Σε παγκόσμιο επίπεδο μεταξύ 155 και 250 εκατομμύρια άνθρωποι (3,5 έως 5,7% του πληθυσμού ηλικίας 15-64) χρησιμοποίησαν παράνομες ουσίες τουλάχιστον μία φορά το 2008, ενώ μεταξύ 16 και 38 εκατομμύρια από αυτούς ήταν προβληματικοί χρήστες, αντιπροσωπεύοντας το 10% έως 15% του συνόλου των χρηστών.

- Στην Ευρώπη οι χρήστες κοκαΐνης έχουν διπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία. Η έκθεση εκτιμά ότι υπήρχαν 5 εκατομμύρια χρήστες κοκαΐνης και 3,5 εκατομμύρια χρήστες οπιούχων στην Ευρώπη το 2008.

- Οι χρήστες κάνναβης παγκοσμίως υπολογίζονται σε 129 έως 190 εκατομμύρια, ενώ στην Ευρώπη περίπου 30 εκατομμύρια άνθρωποι.

- Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, ο ετήσιος τζίρος της παγκόσμιας αγοράς παράνομων ναρκωτικών ουσιών εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 400-450 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο ετήσιος τζίρος της ευρωπαϊκής αγοράς κάνναβης υπερβαίνει τα 35 -40 δις δολάρια.

Στην πατρίδα μου, την Ελλάδα, οι επιπτώσεις της απαγόρευσης και των κατασταλτικών πολιτικών για τα ναρκωτικά είναι περισσότερο από απογοητευτικές κατά την τελευταία δεκαετία.

Η πολυτοξικομανία και η προβληματική χρήση είναι εκτός ελέγχου και αναμένεται να αυξηθεί δραματικά λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, εξαιτίας της αυξημένης κατανάλωσης από τους νέους και κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες (π.χ. άνεργοι) και της μείωσης των δημοσίων δαπανών για την υγεία.

 

Το 2011 το ήμισυ σχεδόν του συνολικού πληθυσμού των φυλακών είναι έγκλειστοι για αδικήματα που συνδέονται με ναρκωτικά, κατά πλειοψηφία για κατοχή και χρήση, ενώ υπήρξε μια δραματική αύξηση κατά 1000% στην διάδοση του ιού HIV/ AIDS μεταξύ των χρηστών ηρωίνης.

 

Ένα νέο συνθετικό ναρκωτικό (Σίσα) που κατασκευάζεται από χημικά απορρυπαντικά έχει επικρατήσει ιδιαίτερα μεταξύ των μεταναστών χρηστών οπιούχων στα κέντρα των πόλεων, έξι χιλιάδες άνθρωποι περιμένουν στη σειρά για προγράμματα απεξάρτησης με μεθαδόνη, ενώ οι καταγεγραμμένοι προβληματικοί χρήστες ηρωίνης υπερβαίνουν τα 27.000 άτομα, με τους περισσότερους από αυτούς να ζουν σε άθλιες συνθήκες.

 

Είναι προφανές ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε το περίπλοκο ζήτημα της χρήσης ουσιών με βάση την εμπειρία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, και όχι στη βάση ιδεολογιών και πολιτικών που βασίζονται στον ηθικό πανικό και σε ταμπού. Δεν είναι καλοί σύμβουλοι για αποφάσεις που αφορούν την κοινωνική συνοχή, την υγεία και την ίδια τη ζωή.

Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ελαχιστοποιηθούν οι βλάβες στους χρήστες και τη κοινωνία και να αλλάξουν οι πολιτικές για τα ναρκωτικά προς μια νόμιμη ρύθμιση που θα αποδειχθεί επίσης ότι θα έχει ισχυρά οικονομικά οφέλη. Δίνω τώρα το λόγο στους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας.

 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.