Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2008

Προς μια πολιτική μηδενικών αποβλήτων

1. Ποια είναι η σημερινή κατάσταση σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα;
Η σημερινή ανεξέλεγκτη διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα απειλεί την υγεία και το περιβάλλον μας, συνεπάγεται σημαντική σπατάλη οικονομικών και φυσικών πόρων και έχει οδηγήσει σε καταδίκες της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και την πληρωμή προστίμου ύψους περίπου 5.000.000 Ευρώ (υπόθεση Κουρουπητού).
Νέες καταδίκες –χωρίς ακόμα επιβολή προστίμου έχουν υπάρξει συνολικά για τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων, όσο και για μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως οι χωματερές «Πέρα Γαληνοί» και «Μαρουλάς», ενώ το σημαντικότερο είναι ότι αναμένονται σύντομα νέες βαριές καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με πιθανή επιβολή προστίμου δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ εφάπαξ αλλά και ανά εξάμηνο, αν μέχρι το 2008 δεν έχουν κλείσει όλοι οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης των αποβλήτων και δεν έχουν αποκατασταθεί.

2. Τα απόβλητα αντανακλούν επιλογές που έχουμε κάνει στην παραγωγή και κατανάλωση
Τα απόβλητα αντανακλούν τις αξίες μας καθώς και τις επιλογές που κάνουμε στον τρόπο ζωής μας και στο μοντέλο ανάπτυξης , στις σχέσεις μας με το φυσικό περιβάλλον, στην παραγωγή υλικών προϊόντων. Ο τρόπος διαχείρισής τους αντιπροσωπεύει το βαθμό υπευθυνότητας της βιομηχανίας, της αυτοδιοίκησης, της κεντρικής διοίκησης καθώς των ίδιων των πολιτών αλλά και τη πραγματική βιωσιμότητα και ευημερία μιας χώρας. Η κακή διαχείρισή τους είναι σημάδι γενικότερης αποτυχίας της οικονομικής και περιβαλλοντικής πολιτικής μιας χώρας μια και η κακή διαχείριση τους μεταφέρει το κόστος (οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό) στις επόμενες γενιές, στην

3. Ποια (πρέπει να) είναι η κεντρική κατεύθυνση στην αντιμετώπιση των στερεών αποβλήτων;
Μια κοινωνία θεωρείται σήμερα ότι ευημερεί όταν μεταξύ άλλων μειώνει, αξιοποιεί κι ανακυκλώνει τα σκουπίδια της αντί να τα πετάει εδώ και εκεί ή να τα κρύβει κάτω από το χαλί. Πριν λοιπόν από την συζήτηση για τις μεθόδους διαχείρισης των αποβλήτων πρέπει να γίνεται κατανοητό ότι τα απόβλητα αντιπροσωπεύουν μια αποτυχία της οικονομίας, κατ/ αρχή μια και πρώτες ύλες και πολύτιμα υλικά μετατρέπονται σε άχρηστα και κατά δεύτερο λόγο γιατί η διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί κεντρικό περιβαλλοντικό θέμα που σήμερα αντιμετωπίζεται ως δευτερεύων λη με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας».
Κεντρική επιλογή πρέπει να είναι, λοιπόν, η παραγωγή μηδενικών αποβλήτων σε κάποια χρόνια, δηλαδή ότι παράγεται σε βιομηχανικό, εμπορικό και οικιακό επίπεδο να μπορεί να εντάσσεται σε κάποιον παραγωγικό κύκλο («Κυκλική Οικονομία»). Αυτό απαιτεί:
- την ανάληψη της ευθύνης των παραγωγών για όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων που παράγουν,
- ανάληψη της ευθύνης που έχει η κεντρική διοίκηση για διαμόρφωση ξεκάθαρου θεσμικού πλαισίου και κινήτρων-αντικινήτρων και οικονομικών εργαλείων
- ανάληψη της ευθύνης από την αυτοδιοίκηση για νέες στρατηγικής διαχείρισης των αποβλήτων
- ανάληψη της ευθύνης από τους πολίτες ώστε να είναι κριτικοί καταναλωτές και περιβαλλοντικά συνειδητοί δημότες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: