Αξιοποίηση του νερού από βιολογικούς καθαρισμούς Η συζήτηση για επαναχρησιμοποίηση των νερών μετά την επεξεργασία των λυμάτων άνοιξε, έστω και για λίγ

Αξιοποίηση του νερού από βιολογικούς καθαρισμούς
Η συζήτηση για επαναχρησιμοποίηση των νερών μετά την επεξεργασία των λυμάτων άνοιξε, έστω και για λίγο στην Ελλάδα, όταν συζητιόνταν το θέμα της συλλογής και επεξεργασίας των λυμάτων στην Αττική. Μεταξύ άλλων προτάθηκε, τότε, να περιληφθεί στο σχεδιασμό της επεξεργασίας των λυμάτων της Αττικής η δυνατότητα χρήσης του νερού από τον βιολογικό καθαρισμό (επαναχρησιμοποίηση) για ανάγκες της πόλης που δεν απαιτούν υψηλής ποιότητας νερό.
Ένας αριθμός χωρών, μεταξύ των οποίων κυρίως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Γαλλία, το Ισραήλ, η Κύπρος, η Τυνησία, η Γερμανία, το Μαρόκο κα αξιοποιούν παρόμοια νερά είτε για αστικές είτε για γεωργικές χρήσεις. Σε ένα μεγάλο αριθμό πόλεων έχουν αναπτυχθεί κατάλληλες υποδομές και διπλά δίκτυα ύδρευσης για να αξιοποιείται το νερό από τους βιολογικούς καθαρισμούς.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, τα νερά από τους βιολογικούς καθαρισμούς στη χώρα μας –όπου λειτουργούν, μια και αρκετές αστικές περιοχές δεν διαθέτουν ακόμα κατάλληλες μονάδες επεξεργασίας των λυμάτων – καταλήγουν σε ποσοστό 45 % στη θάλασσα, 32% σε χείμαρρους, 12% σε ποτάμια και 7% στο έδαφος.
Βέβαια, η επαναχρησιμοποίηση του νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς προϋποθέτει την καλή λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας των λυμάτων, κάτι που θα έπρεπε να είναι βέβαια αυτονόητο. Η χρήση του νερού μετά την επεξεργασία των λυμάτων θα ήταν μια σημαντική πίεση για την αξιόπιστη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών. Η επαναχρησιμοποίηση αυτών των νερών εξαρτιέται, λοιπόν, από τρεις παράγοντες:
(α) Σωστή λειτουργία και συνεχής παρακολούθηση της αποδοτικότητας των συστημάτων επεξεργασίας των λυμάτων, ώστε η ποιότητα του νερού που βγαίνει στο τέλος να είναι στο πλαίσιο των προδιαγραφών που έχουν τεθεί
(β) Δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, όπως π.χ. διπλά δίκτυα για τη χωριστή μεταφορά του νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς (ένα δίκτυο), ώστε να μην επηρεάζεται η ποιότητα του πόσιμου νερού (δεύτερο δίκτυο). Για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι υποχρεωτική η χρήση νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς στις οικοδομές, αντί να χρησιμοποιείται, όπως σήμερα πόσιμο νερό, κάτι που δεν είναι απαραίτητο στη συγκεκριμένη χρήση.
(γ) Κατάλληλη ενημέρωση του κοινού, με πλήρη τεκμηρίωση και διάθεση αξιόπιστων στοιχείων από ανεξάρτητους φορείς, ώστε να αποκτηθεί εμπιστοσύνη σε θέματα χρήσης του νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς για κάλυψη αναγκών στις οποίες δεν απαιτείται ποιότητα πόσιμου νερού.
Σε βάθος χρόνου, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν τα κατάλληλα διπλά δίκτυα, ώστε να διανέμεται το νερό από τους βιολογικούς καθαρισμούς σε κάθε χρήστη που θα ήθελε να αξιοποιήσει αυτά τα νερά, π.χ. στα καζανάκια στις τουαλέτες ξενοδοχείων και κατοικιών, σε συνεργεία αυτοκινήτων, σε δήμους για το πότισμα πάρκων, σε πλυντήρια αυτοκινήτων, σε οικοδομές, σε βιομηχανικές και άλλες δραστηριότητες που δεν χρειάζονται κατ΄ ανάγκη νερό ποιότητας όπως αυτή του πόσιμου. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ξεκινήσει με χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ (Δ’ ΚΠΣ) σε νησιά, όπου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα νερού και σε μικρές πόλεις, και να επεκταθεί σταδιακά σε όλες τις νέες επεκτάσεις αστικών περιοχών. Επιπλέον, κάθε νέος σχεδιασμός μονάδων επεξεργασίας λυμάτων θα έπρεπε να περιλαμβάνει και δίκτυα επαναχρησιμοποίησης του νερού μετά την επεξεργασία του από τους βιολογικούς καθαρισμούς.
Με δεδομένο ότι καθαρό πόσιμο νερό χρειαζόμαστε μόλις για το 5-10% της συνολικής κατανάλωσης στις πόλεις, ποσοστό μέχρι και 40% της κατανάλωσης θα μπορούσε να υποκατασταθεί με νερό από τους βιολογικούς καθαρισμούς. Ακόμα και για σε κάποιες γεωργικές χρήσεις θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το νερό από τους βιολογικούς καθαρισμούς. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων , μέχρι το 2010 θα μπορούσαν να αρδευτούν με νερά από βιολογικούς καθαρισμούς πάνω από 1,4 εκατομμύρια στρέμματα γεωργικής γης σε όλη τη χώρα, ενώ στην Κρήτη θα μπορούσαν να αυξηθούν οι αρδευόμενες εκτάσεις κατά 5%. Ένα πρόγραμμα αξιοποίησης των νερών μετά την επεξεργασίας τους από το βιολογικό καθαρισμό υλοποιείται από το Δήμο Χερσονήσου Κρήτης.